Onun tek isteği doğup büyüdüğü köyde fakirliği bitirmekti. Zengin olmak gibi bir hayali yoktu aslında. Nereden bilebilirdi ki bugün 1 milyar Dolar cirosuyla tekstilden, turizme yedi farklı sektörde, 10 bin çalışanıyla 170 ülkeye ihracat yapacağını. “Hayatımın dönüm noktası” dediği ilk olay liseyi yatılı okuması, diğeri ise Türkiye çapında bir imtihana girip, Almanya’da burs kazanması. Şahinler Holding Yönetim Kurulu Başkanı ve Dünya Türk İş Konseyi Almanya Temsilcisi Kemal Şahin’den daha internet bile yokken Almanya’da başladığı ve bir imparatorluk kurma yolundaki iş dünyası serüvenini dinledik…
Yıllarını Almanya’ya vermiş ve sıfırdan başlayarak bir başarı hikâyesi yazmış Kemal Şahin, Almanya’da en başarılı iş insanları arasında. İş dünyasındaki azmi ve dürüstlüğü ile tanınan Kemal Şahin, Almanya’nın ekonomik ve sosyolojik yapısını yaşayarak adım adım tecrübe etmiş. Cebindeki 5 bin Mark’la hediyelik eşya dükkânı ile başlıyor gurbetteki iş hayatına. 1982 yılında Aachen’de kurduğu bu hediyelik eşya mağazasını yıllar geçtikçe genişleterek, “Santex Moden GmbH” toptan ve perakende satış firması kurmuş. Kurduğu bu firma ile Şahinler Holding’in temelini atmış. Bugün 1 milyar Dolar cirosu, 10 bin çalışanı olan Şahinler Holding’te sekiz farklı sektörde dünyanın 170 ülkesine ihracat yapıyor. Türkiye ve Almanya arasında ticari ilişkilerde köprü olmuş, pek çok ödüle layık görülmüş. Almanya’da kazanmış, kazandırmış da. Türkiye’ye de pek çok yatırım yapmış.
Türkiye ve Almanya ticari ilişkileri dünden bugüne nasıl seyrediyor? Söz konusu ilişkilerin ilerleyen dönemlerde daha iyi olması için neler yapılmalı?
Türkiye ve Almanya çok güçlü ticaret ilişkilerine sahip ve Almanya, Türkiye’nin AB içindeki en önemli ticaret ortağı. Geçtiğimiz yıllarda iki ülke arasındaki ticaret hacminin 50 milyar Dolar’ı aşması hedeflenmiş. 2021 yılında 37 milyar Dolar’ı, 2022 yılında ise 45 milyar Dolar’ı gören ticarette hedeflenen rakama ulaşılamamıştı ancak 2023 yılında 50.6 milyar Dolar’a ulaşılarak hedeflenen rakamın da üstüne çıkıldı. 2023 yılında Türkiye’nin Almanya’ya ihracatı 21.9 milyar Dolar’a ulaşırken ithalatı ise 28.7 milyar Dolar olarak gerçekleşti. Turizm konusunda da ülkemize gelen Alman turist sayısı ve gelirleri göz önünde tutulduğunda Almanya’nın en güçlü pazarımız olduğunu söyleyebiliriz. 50 milyar Dolar’ı aşan ticaret hacminin tam olarak potansiyeli yansıtmadığını, potansiyelimizin çok daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu çatısı altında kurulan Dünya Türk İş Konseyi olarak Türkiye-Almanya İş Konseyi ile iş birliğiyle ilişkilerimizi genişletme, KOBİ’lerin dijitalleşmesi, yeşil dönüşüm, Gümrük Birliği Anlaşması’nın güncellenmesi ve Almanya’nın farklı eyaletlerinde iş bağları oluşturma hedeflerimiz için çalışıyoruz. Ayrıca gelecekte Türkiye ve Almanya 170 milyonluk ortak nüfusunun güçlerini ve kaynaklarını birleştirebiliriz. Bunun gerçekleşmesinde en kritik görevi, Almanya’daki Türk diasporası üstleniyor. Türk diasporasının ikinci ve üçüncü kuşakları artık iş insanı, girişimci, mühendis, doktor ve siyasetçi olarak toplumun her alanında Türkleri temsil ediyor ve iki kültür arasında köprü görevi görüyor.
Almanya’da sayıları 3,5 milyona yaklaşan Türk diasporası 100 binden fazla firma ile Almanya’da faaliyet gösteriyor. Bu firmalar Almanya’da 500 binden fazla insanı istihdam ederken Alman ekonomisine de yıllık 50 milyar Euro’luk katkı sağlıyor. Gelecek dönemde Türkiye ve Almanya ticari ilişkilerinin daha da gelişmesi için, Türk diasporası etkili şekilde kullanılmalı. Teknoloji transferi ve inovasyon alanlarında otomotiv, enerji ve sağlık gibi sektörlerde daha fazla iş birliği yaparak ortak projeler geliştirilmeli. Nitelikli iş gücü yetiştirmek için eğitim ve mesleki gelişim programlarına yatırım yapılması ve iki ülke arasındaki ticarette bulunan vize-çalışma izni gibi engellerin kaldırılması için sürekli çaba harcanılması gerekmektedir.
“DİASPORANIN GÜCÜ ORTAK HAREKETLE BÜYÜR”
DTİK’in Almanya’daki faaliyetlerinden bahseder misiniz? Avrupa’daki Türk diasporasının en güçlü olduğu ülke Almanya. Bu diasporanın potansiyelini nasıl daha iyi kullanabiliriz?
DTİK, Almanya’da Türk iş dünyasını ve yatırımcılarını destekleyen önemli bir rol üstleniyor. Diğer ülkelerden farklı olarak Almanya’daki Türk diasporasını, profesyonel expatlar dışında artık 3. 4. nesil olan ve kendilerini Türk oldukları kadar Alman olarak da gören insanlar oluşturuyor. Birçok Türk iş derneği Almanya’da oldukça aktif, fakat aralarında istenilen seviyede tam bir birlik bulunmuyor. Diasporanın gücünü gerçekten kullanabilmek için bu iş dernekleri, iş insanları bir platform altında toplanmalı ve ortak gündemle hareket etmeli. DTİK olarak biz bu platformun kuruluş görevini üstleniyoruz. Dolayısıyla, Türk iş insanları arasında etkili ekonomik bir ağ oluşturmayı, Almanya’daki Türk iş dünyasının çıkarlarını savunmak ve ticari engelleri kaldırmak için faaliyetlerde bulunmayı ve diasporanın kültürel kimliğini ve bağlarını güçlendirmek için kültürel etkinlikler düzenlemeyi amaçlıyoruz. Almanya genelindeki iletişim ağını güçlendirmek amacıyla ilk olarak Düsseldorf, Köln, Hamburg, Frankfurt, Stuttgart, Bremen ve Kiel’e şehir temsilcileri atadık. Diğer önemli şehirlere de temsilci atamaya devam edeceğiz. Bu temsilcilerimizle birlikte bulundukları bölgelerde Türk iş dünyası ile bir araya gelip; DTİK’i, kendimizi, faaliyetlerimizi ve misyonumuzu anlatıp bu ağa katmak için çaba sarf edeceğiz.
“YATIRIM ORTAMINI İYİLEŞTİRMEK İÇİN ÇALIŞACAĞIZ”
Kemal Şahin’in DTİK Almanya Temsilcisi seçilmesi ile başlayan yeni süreçte iki ülke arasındaki ticareti geliştirmek için hangi adımlar atılacak?
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu çatısı altında faaliyet gösteren Dünya Türk İş Konseyi, yurt dışında yaşayan tüm Türk iş insanları ve Türkiye dostlarını ortak bir platformda birleştirmeyi hedefliyor. 2023 Eylül ayında 4 bin katılımcı ile gerçekleşen Kurultay’da bölge ve ülke temsilcileri seçildi. Ben de seçimi büyük bir farkla kazanarak Almanya’da yaşayan 3,5 milyon Türk’ü temsil edecek, “DTİK Almanya Temsilcisi” oldum. Türkiye ve Almanya arasındaki ticaretin geliştirilmesi için daha etkin iş birlikleri ve stratejik planlamalar yapmayı hedefliyorum. Bu kapsamda, sektörel iş birliklerinin güçlenmesi, ticari fırsatların tanıtılması için iletişim stratejileri geliştirilmesi ve yatırım ortamının iyileştirilmesi gibi çalışmalar yapacağız. Türk şirketlerinin Alman pazarını daha iyi anlamasını sağlayıp, iş birliği fırsatlarını artırabiliriz. Ayrıca, düzenli iş forumları ve etkinlikler aracılığıyla iş insanlarını bir araya getirerek yeni networkler ve ticari ilişkilerin kurulmasını teşvik edebiliriz.
DTİK Almanya’da yatırım yapmak isteyen Türk yatırımcılara nasıl destekler sunuyor?
DTİK olarak ana amacımız, Almanya’da yerleşik Türk iş insanlarını bir araya getirerek sorunlarını tespit etmek ve bu sorunlarını ilgili makamlar ile paylaşmak. DTİK’in henüz Almanya’da yatırım yapmak isteyen Türk yatırımcılara özel destek programları bulunmuyor. Ancak, önümüzdeki dönemde DEİK İş Konseyi ile iş birliği içerisinde Almanya’daki Türk iş insanları ile Almanya’da yatırım yapmak isteyen Türk yatırımcıları bir araya getirecek network ve tecrübe paylaşımı toplantıları yapmayı planlıyoruz.
Bir açıklamanızda iş insanları arasında iyi bir network kurmak istediğinizi belirtmiştiniz. Bu network hakkında bilgi verebilir misiniz?
Öncelikle atamış olduğumuz şehir temsilcilerimiz, bürokratlarımız, yerel yöneticilerimiz ve derneklerle birlikte çeşitli bölgelerde Türk iş dünyası ile bir araya gelip DTİK’i, kendimizi, faaliyetlerimizi ve misyonumuzu anlatıp onları da bu ağa katmak için çalışıyoruz. Ayrıca şu an üyemiz olan iş insanlarının ve gelecekte üye olacak iş insanlarının yerel karar alıcılarla, ticaret ve sanayi odalarıyla olan bağlantılarını ortak bir amaç için kullanarak bu network ağının güçlenmesini sağlayacağız. Farklı eyaletlerdeki girişimcileri ve yakın zamanda buralara yerleşmiş Türk iş insanlarının da birbirleriyle tanışarak bilgi alışverişinde bulunması ve ticari ilişki kurmasına vesile olacağız. DTİK’de 90’ı aşan ülke temsilcisi bulunuyor. DTİK olarak asıl amaçlarımızdan biri de Almanya’daki Türk iş insanı ile örneğin Çin’deki bir Türk iş insanının bizim vesilemizle bir araya gelmesi ve ticaret/ ortaklık ilişkisi kurması. Yapısı bakımından DTİK bunu gerçekleştirmeye çok müsait bir kurum.
“YATIRIMDAN ÖNCE PAZAR ARAŞTIRMASI YAPILMALI”
Almanya’da yatırım yapmak için en uygun lokasyonlar nerelerdir? Yatırım yapmak isteyen Türk yatırımcılara tavsiyeleriniz nelerdir?
Türk girişimcilerin, Almanya’da başarılı olmak için yatırım yapmadan önce iyi bir pazar araştırması yapması gerekir. Finansal planlamayı doğru yapmak ve yerel düzenlemelere uyum sağlamak çok önemli. Riskleri yönetmek ve fırsatları değerlendirmek için profesyonel danışmanlık almak da başarılı bir işletme kurma sürecinde büyük önem taşıyor. Almanya’nın devlet destekli ekonomi bölgeleri ve serbest ticaret bölgeleri de yatırım için cazip seçenekler sunabiliyor. Almanya’nın sanayi ve ticareti Türkiye’ye kıyasla ülke geneline oldukça yayılmış olsa da, Türk yatırımcılar için bence en uygun lokasyonlar büyük şehirler ve sanayi bölgeleridir. Pandeminin yaraları sarılmaya çalışılırken, buna bir de Orta doğu’daki çatışmalar eklendi. Peki Almanya ekonomisi tüm bunlardan nasıl etkilendi? Almanya 1 yıldır resesyonda. Ama resesyonda olması fakirleştiği anlamına gelmiyor. Çok büyük ve zengin bir yapı var. Sorun Covid ile başladı. Covid döneminde insanlara çok fazla para dağıtıldı. İkincisi ise insanlar bir, bir buçuk yıl süreyle çalışmadı, bir kısmı emekli oldu, bir kısmı da erken emeklilik istedi ve insanlar çalışmaktan uzaklaştı. Almanya’da 2 milyon çalışana ihtiyaç var. Almanya’ya çalışmaya gelenler hemen işe başlayamıyor. Bir sorunda şu ki; Almanya’nın nüfusunun yüzde 35’i yabancı oldu. Bu sebeple alım konusunda çok titiz davranıyorlar. Dolayısıyla Almanya’da işçi açığının yıllık maliyeti tam 100 milyar Euro.
“DOKUNDUĞUMUZ GENÇLERİN YÜZDE 30’U İŞ İNSANI OLACAK”
Türk girişimcileri, özellikle de gençler için Almanya’da fırsatlar neler?
Almanya’da 100 bin Türk girişimci var. Ayrıca 3 buçuk milyon insanımız bulunuyor. 200 bine yakın da doktor, mühendis veya siyasetçimiz var. Artık Almanya Türkleri yabancı gibi görmüyor. Orada neredeyse dördüncü kuşakta doğmuş insanlarımız var ve çokta başarılar. Oradaki insanlarımızın iyi eğitim almalarını sağlayıp, daha yükseklerde olmalarını istiyoruz. Almanya’daki iyi yetişmiş insanlarımızın hem oraya hem de bize çok büyük faydaları olur. Bizim bir gençlik platformumuz var. Üniversite öğrencilerini birleştirmeyi amaçlayan bir platform. Ben orada İstişare Kurul başkanıyım. Almanlarla ortak çalışıyoruz. Oradaki toplumu yukarılara taşıyacak mekanizmalar oluşturuyoruz. Dokunduğumuz bireylerin en az yüzde 30’u iş insanı olacak. Bu kitle çok değerli, bu toplumu bir araya getirebilirsek göçü artırabiliriz. Bu oluşumları hazırladığımızda oradaki nüfusumuz daha kaliteli olur, turizm ve ihracat gelişir, şirketler büyür. Dostluklar kurmak için bir teşvik olur. Almanlarla dostluk ilişkilerimizi daha da geliştirirsek turizm açısından büyük bir katkı oluşturulur. Turizm geçen seneye göre yüzde 30 arttı, bu oranı yüzde 60’lara da çıkarabiliriz. Türklerin iyi yaptığı şeyleri Almanlar iyi yapamıyor. Almanların iyi yaptığı şeyleri de biz iyi yapamıyoruz. O sebeple eksiklerimizi birlikte tamamlamalıyız. Benim başarımda buradan geliyor, ben oraların insanları gibi çalışıyorum, insanları anlıyorum.
