Türkiye’de kadın girişimciliğinin önündeki engelleri aşmak için önemli çalışmalar yürüten İZİKAD, projeleri ve sağladığı burs imkânlarıyla geleceğin İzmirli kadın iş insanlarını yetiştiriyor. İZİKAD Yönetim Kurulu Başkanı Özden Monkul Erten, kadınların STEM alanında daha fazla yer alması için atılan adımları ve geleceğe yönelik vizyonunu anlattı.
Kadınların iş hayatına atılımı, son yıllarda önemli bir dönüşümün yaşandığı ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin merkezinde yer alan bir konu. Bu süreç hem bireysel hem de toplumsal düzeyde birçok olumlu etki sağlarken, aynı zamanda bazı zorlukları da beraberinde getiriyor. Geleceğin başarılı iş kadınlarını yetiştirmeyi kendine vizyon edinmiş İZİKAD, genç kızlara yönelik önemli projelerle dikkat çekiyor.
İZİKAD’da sizinle birlikte yeni bir dönem başladı. Üyelerin beklentilerini karşılamak ve derneği daha da geliştirmek için hangi yenilikleri yapmayı planlıyorsunuz?
Günümüz Dünyasının temel prensiplerinden birisi sürdürülebilirlik. Bu kavram ister iş dünyasında olsun ister üretimde, ekonomide olsun bu dönemin vazgeçilmez kavramlarının başında geliyor. STK’lar da sürdürülebilirlik adına geçmişten gelen hamlelerini, duruşlarını ve projelerini sürdürmek, geliştirmek, daha üst seviyeye çekme sorumluluğu taşıyorlar. İZİKAD da bizim dönemimizde de bayrağı devraldığı yönetimlerin koyduğu tuğlaların üzerine ekleyerek devam ediyor, edecek. 2024 yılı takvimi için, Avrupa Birliği iş birliğinde yürütülen projelerimizi geliştirmeye devam ediyoruz. Ayrıca, UN Global Compact ve Kadının Güçlenmesi Prensipleri (WEPs) imzacısı olarak Türkiye’de bu inisiyatiflerin uygulama alanlarını genişletmek üzere özel sektörle ve henüz imzacı olmayan derneklerle iş birliklerimizi artırmayı hedefliyoruz. UN Women iş birliği ile “Özel Sektörde WEP’s Buluşmaları” nı başlattık. İlkini İzmir Serbest Bölge’de gerçekleştirdik. İkincisini de Ege Serbest Bölge’de yapacağız. Bu çerçevede, ilerleme raporları hazırlayarak 2025 stratejik planlarımızı belirlemek önceliklerimiz arasında yer alıyor. Yine sürdürülebilirlik kapsamında, tarımın geliştirilmesi ve karbon ayak izinin azaltılması konularında faaliyetlerimizi yoğunlaştıracağız. Bu alanlarda çalışmalarımız sürdürülebilirlik komisyonumuzun katkıları ile hızla devam ediyor. Geleceğin iş kadınlarını destekleme projemiz, yıllardır süregelen başarısını sürdürmekte ve mezunlarını vermeye devam etmektedir.
“FİNANSA ULAŞIM KADINLARIN TEMEL PROBLEMİ”
Türkiye’de kadın girişimciliğinin önündeki en büyük engeller nelerdir ve İZİKAD bu engellerin aşılmasında nasıl bir rol oynayabilir?
Kadınlar, girişimcilikte de iş hayatında da çeşitli zorluklarla karşılaşmaktadır. İş hayatında en belirgin sorunlar arasında cinsiyet eşitsizliği, maaş dengesizliği, kariyer gelişiminde engeller, popüler tabiriyle cam tavan sendromu, cinsiyet temelli ayrımcılık ve taciz, iş-yaşam dengesi sorunları ve eğitim fırsatlarına erişim zorlukları yer almaktadır. Bu sorunlar, kadınların profesyonel olarak ilerlemelerini zorlaştırmakta ve iş yerinde güvenli ve destekleyici bir ortam oluşturulmasını engellemekte. Girişimcilikte ise temel engeller tek olmadığı gibi çok boyutlu. Ülkedeki girişimciliğin önündeki engellerin başında gelen finansa ulaşım kadınların da temel problemi. Bunun yanında çevresel faktörler de kadınların girişimciliğinin önünde set olarak durmaya devam ediyor. Bu çevresel faktörlere yakın çevreyle birlikte eş veya anne babaların, yani ailenin kadının cesaretini kıran tutumları geliyor. Erkeğe cesaret aşılayan aileler, söz konusu kadın olunca ekseriyetle ‘ne gerek var’ yaklaşımını benimsiyor.
Uluslararası kadın örgütleriyle iş birliği yaparak İzmirli kadınların uluslararası arenada daha görünür olmasını nasıl sağlayacaksınız?
Uluslararası kadın örgütleri ile güçlü bir ilişkimiz mevcut. Akdeniz İş Kadınları Federasyonları ve Dernekleri Derneği (AFAEMME) üyesiyiz. AFAEMME, 2002 yılında Barselona’da kuruldu ve şu anda 24 Akdeniz ülkesinden 63 üye iş kuruluşunu bir araya getiriyor. Akdeniz bölgesindeki en büyük iş dünyası dernekleri federasyonu olan AFAEMME, Avrupa ve Akdeniz’deki cinsiyet ve iş projelerini koordine eden, aynı zamanda konuyla ilgili çalışmalar ve araştırmalar yürüten bir kuruluş. AFAEMME, şirketlerde ekonomik konumlandırmada kadın yeteneklerin desteklenmesini koordine eden, Avrupa-Akdeniz iş organizasyonları platformu ve İZİKAD olarak biz de bu yapının içinde önemli bir bileşen olarak bulunuyoruz. Uluslararası kontakların öneminin bilincinde olan ve dayanışmanın önemini ve gücünü bilen bir STK olarak yakın zamanda MİD OF MED-Akdeniz Havzası İş Dünyası Zirvesi’ni (Mediterranean Business Summit) İzmir’de topladık. Akdeniz ülkeleri ile İzmir arasında ticaret hacminin artırılması hedefi ve Akdeniz’de Barış İklimi İçin Uluslararası Ticaretin İyileştirebilir Rolü temasıyla düzenlenen zirve, 28-30 Ocak 2024 tarihleri arasında Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde yapıldı. 24 Akdeniz ülkesi ve çevre ülkelerden binden fazla iş dünyası alanında faaliyet gösteren federasyon temsilcisi, uluslararası şirket, girişimci, girişim sermaye sahibi ve medya temsilcisi Akdeniz ülkelerinin ortak geleceğini planlamak için zirvede fikirlerini paylaştı. Bu zirvenin devamının geleceğini ve kapsamının gelişeceğini de sizin aracılığınızla bir kez daha dile getirmiş olayım. 2025 yılında yapacağımız zirvenin hazırlıklarına şimdiden başladık. Ayrıca Avrupa Birliği projeleri ile uluslararası iş birliklerine ve ortak çalışmalara da devam ediyoruz, bundan sonra da edeceğiz.
“TÜM STK’LAR İÇİN ÖRNEK BİR PROJE”
Genç İZİKAD projesi ile genç kadınlara nasıl bir katkı sağlamayı hedefliyorsunuz? Bu projeyle gençlerin girişimcilik ekosistemine katılımını nasıl artırmayı planlıyorsunuz?
Genç İZİKAD Projesi, İZİKAD’ın en güçlü projelerinden ve sürdürülebilirlik adına tüm STK’lar için örnek gösterilebilecek bir proje haline geldi. Az evvel belirttiğim gibi geleceğin iş kadınlarını destekleme projesi olarak uzun zamandır başarıyla devam eden bir proje bu. Bu proje ile her yıl bir tema belirleyerek bu tema çerçevesinde gençlerin ekip olarak o alana dair proje üretmelerini, takım çalışması pratiklerini, proje yazımını, sunumunu geliştiriyoruz. Bu proje ile gençlerin akademik bilginin yanında girişimcilik alanında kaslarını geliştirmesini sağlamış olduğumuzu düşünüyoruz. Bu yıl 12’ncisini gerçekleştirdiğimiz Genç İZİKAD, “Yapay Zekâ ile Geleceği Şekillendir” temasıyla yapıldı. Üniversite, yüksek lisans ve doktora öğrencilerinden oluşan takımlar Ege Teknopark’ta iki gün süren bir eğitim kampına katıldılar. Alanlarında başarılı girişimcilerin mentörlüğü eşliğinde birbirinden başarılı proje planları oluşturdular. Yıllar içinde Genç İZİKAD proje takımları içinde melek yatırımcı bularak yollarına devam edenler de oldu, bu projeler sayesinde kendi şirketini kurma cesareti bularak girişimciliğe vakit kaybetmeden atılan genç iş insanları da yetiştirdik.
GELECEK VADEDEN KIZ ÖĞRENCİLERE BURS
Geleceğin İş Kadınları Burs Fonu ile özellikle STEM alanına odaklanmanızın nedeni nedir? Bu alandaki kadın sayısını artırmanın önemi hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Öncelikle eğitim ve kariyer gelişimi desteklemek; kadınların eğitim ve kariyer gelişim fırsatlarına erişimini artırmak için burslar, mentorluk programları ve liderlik eğitimleri sağlanmalıdır. Biz bu anlamda İZİKAD dernek çatımız altında gelecek vadeden genç kız öğrencilerimize eğitim bursu desteği sağlamaktayız. STEM, bilim (Science), teknoloji (Technology), mühendislik (Engineering) ve matematik (Mathematics) alanlarını içeren bir kavram, STEM uygulamaları ve etkinlikleri, öğrencilere bu dört alanda beceriler kazandırmayı ve bu alanlara ilgi duymalarını teşvik etmeyi amaçlayan öğrenme yöntemleri demek ve biz bu alanlarda kadının daha çok daha etkin olabileceğini düşünüyor ve öngörüyoruz. Bugünün dünyasında yapay zekâyı, uzaktan çalışmayı, robotik üretim koşullarını, karanlık fabrikaları konuşuyoruz. Teknolojinin yıkıcı bir şekilde hayatımızı dönüştürdüğü bu çağda kadınların özellikle STEM alanından uzakta kalması kabul edilebilir bir durum değil ve bunun önündeki engellerin etkili bir şekilde kaldırılması gerekiyor. Bunun yolu da kız çocuklarının bu alanlara yönlendirilmesinden ve bu alanlarda çalışmaları için teşvik edilmesinden geçiyor. İZİKAD olarak Geleceğin İş Kadınları burs fonumuz, gençlere yaptığımız mentörlükler ve Genç İZİKAD projemiz bu hedefe hizmet ediyor.
