Sanayi, enerji, ulaşım ve inşaat… Türkiye’nin kalkınma hedeflerinin belkemiğini oluşturan bu stratejik sektörler, şimdi “yeşil dönüşüm” yolculuğunda büyük bir eşikten geçiyor. 14 Ocak’ta yürürlüğe giren Sanayide Yeşil Dönüşüm ve Endüstriyel Emisyonlar Kanunu ile Türkiye, Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı ile tam uyumlu bir çevre politikası benimsemeye başladı. Bu yeni dönemde artık yalnızca üretmek yetmiyor; düşük karbon salımı, enerji verimliliği, kaynak yönetimi ve çevresel sorumluluk üretimin temel ölçütleri hâline geliyor. Biz de sizler için tüm bu konuları sektör liderleriyle masaya yatırdık…
“AVRUPA BÜYÜME STRATEJİSİNİ ÇEVRE ÜZERİNE KURUYOR”
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdür Yardımcısı Haluk Şahin Yazgı, “Şu anda teknoloji çağındayız. Herkes şu anda akıllı şehirleri, nesnelerin internetini, yapay zekayı konuştuğumuz bir dönemde bizler hem izleme hem de yönetim anlamında olaylara bütünsel bak[1]maya çalışıyoruz. Özellikle çevre ile ilgili vatandaşlarımızın daha kolay ulaşabileceği dataları bakanlık olarak paylaşıyoruz. Ayrıca insanların yaşadığı yerlerde daha iyi koşullarda yaşaması için yöneticilere de belli başlı roller düşüyor” dedi.
Çevre yönetimi birimi olarak politika ürettiklerine değinen Yazgı, “Çevre sağlığını en iyi noktaya nasıl getirebiliriz noktasında çalışıyoruz. İnsanlar yaşamları boyunca tüketim bu tüketim sonucunda da atık üretiyor. Biz şu bakış açısını geliştirmek istiyoruz; kullan at değil, kullandığını yeniden kullan. Dünyamızın ham maddeleri azaldığı için birçok noktada tasarruf edip hem kaynakları hem enerjiyi hem de ekonomimize katkı sağlamayı amaçlıyoruz. Vatandaşlarımız web sitelerimizden bulunduğu bölgenin hava ve su kalitesine kolaylıkla ulaşabilirler” diye konuştu.
Avrupa’nın büyüme stratejisini artık çevre üzerine kurduğunu da belirten Yazgı, sözlerini şu şekilde sürdürdü; “Avrupa diyor ki; temiz üretim yapmadığın sürece artık ürünlerini almayacağız. Dolayısıyla bizler de teknolojimizi ve üretimimizi en verimli şekilde ve çevreye duyarlı bir biçimde yapmak zorundayız. 14 Ocak’ta çıkarmış olduğumuz Sanayide Yeşil Dönüşüm Endüstriyel Emisyonlar Kanunu Yönetmeliği ile de aslında sanayicilerimize destek oluyoruz.”
“TÜRKİYE’DE YILLIK 36 MİLYON TON ATIK ÇIKIYOR”
Benli Geri Dönüşüm Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Benli ise geri dönüşümün önemine dikkat çekerek, “Ülkemizde geri dönüşüm konusunda almamız gereken çok yolumuz var. 2000’li yılların başlarından itibaren Avrupa uyum süreciyle birlikte ortaya çıkan yönetmeliklerin sahada uygulanması ile ilgili eksikliklerimiz hala devam ediyor. 2017-2018 yıllarında başlayan sıfır atık hareketi ile birlikte küçük de olsa bir ivme kazandı. Ancak bu hala istenilen seviyede değil. Evlerimizde atıklarımızı ayrı toplayamıyoruz. Biz şirket olarak kaynağında ayrı toplanamamış atıkları da birbirinden ayırıp doğru endüstrilere ham madde olarak gönderilmesini sağlıyoruz. Kurduğumuz tesisler tamamıyla Türkiye’de üretilmiş, kendi tasarımlarımızla, mühendislerimizle uyguladığımız tesisler. Sizin uzaklaştırmaya çalıştığınız ürün bizim için ham madde. Bunlarla birlikte yurt dışından da teknoloji transferleri yaparak Avrupa standartlarında tesisler üretiyoruz ve bunların gömme sahalarına gelmeden ham madde olmasını sağlıyoruz” dedi.
“ELEKTRİKLİ OTOMOBİL SAYISI 230 BİNE YAKLAŞTI”
Elektrikli araç teknolojileri alanında yaklaşık 18 yıllık bir birikime sahip olduğunu dile getiren Orge Enerji Elektrik Taahhüt AŞ – Elektrikli Araç Teknolojileri Başkanı Ahmet Birleştirici, bugün sektörde yer alan bir kısım üreticinin bu alana yönelmesinde az veya çok bir katkısı olduğuna dikkat çekti. Birleştirici, Türkiye’de elektrikli araç ve şarj istasyonu sayısındaki artışa da dikkat çekerek şunları söyledi:
“2000’li yılların ortalarında sadece bir elin parmakları kadar araçla başlayan bu dönüşüm, bugün 230 bine yaklaşan elektrikli otomobil sayısına ulaşmış durumdadır. Bununla beraber ticari kullanımda 29 binin üzerinde soket, aktif olarak hizmet veriyor. Bireysel şarj üniteleri de eklendiğinde toplamda 100 binin üzerinde soket altyapısı Türkiye genelinde kullanılmaktadır. Bugün elektrikli araç sahibi olmak, ortalama 2 milyon TL’lik bir yatırım anlamına gelse de, bu bedelin çok üzerinde bir aracın konforu satın alınmaktadır. Vizyoner bir bakışla hem ekonomik, hem çevresel etkileri değerlendirdiğimizde elektrikli araç satışlarındaki artışla beraber 2026 yılı ve sonrasında Şarj istasyonu sayısının çok daha güçlü bir ivme kazanacağına inanıyorum.”
“GELECEK BU ALANDA”
Elektrikli araçların ne kadar yeşil olduğu konusunda endişeleri olduğunu dile getiren Erin Motor Yönetim Kurulu Başkanı Ersin Şahin, “Otomobil üretiminden bertarafına kadar gelen total emisyona baktığınız zaman çevreye olan etkileri hala biraz tartışmalı noktada. Ama tartışmasız olan bir şey var ki artık içten yanmalı motorların otomotiv sektöründeki yeri bitmiş durumda. Özellikle binek araçlarda 10 sene sonra hiçbirimiz bunları konuşuyor olmayacağız. Ticari araçlarda da ivme biraz yavaşlamış olsa da yeni teknolojilerin gelişmesiyle beraber araçlarımızdaki tekerleri döndüren motorlar elektrikli olacak” şeklinde konuştu.
“EN ÖNEMLİ KONULAR BİLGİ VE ENERJİ”
Teknoloji ve e-Devlet konusunda yaptığı çalışmalarla tanınan, Çepneli Holding Yönetim Kurulu Başkanı Saadettin Çay konuşmasının başında, e-devlet danışmanı olarak bürokratlık yaptığı dönemde Biyometrik Kimlik, e-Bildirge, e-İstihdam gibi projelerin tasarlanması ve hayata geçirilmesinde katkı ve emeği olduğunu ifade ederek, bunlar gibi projelerin toplumsal hayatımıza sağladığı kolaylıklardan bahsetti.
Katılımcılara ve dinleyicilere, teknolojinin gelişimi konusunu farklı bir perspektiften geçmişten geleceğe bir ufuk turu yaptıran Saadettin Çay konuşmasında; “İnsanlık tarihini değiştiren teknolojiler iki temel parametre ile şekillenmiştir: bilgi ve enerji. Her ikisinin de kontrol edilebilmesi, depolanması insanlık tarihinin en önemli gayesi haline gelmiştir” ifadelerini kullandı. Aksa BESS Satış Müdürü Fatih İskit ise konunun rakamsal boyutunu ele alarak, “Bizler şebeke ölçeğinde enerji depolama sistemleri konusunda çalışıyoruz. Nisan 2025’de TEİAŞ verilerine göre şu an ülkemizin kurulu gücü 118.3 gigawat civarında bunun Nisan 2025 itibarıyla 23 gigawatı yaklaşık GES’lerden ve 13 gigawatı da RES’ten oluşmakta. Aslında depolamanın ihtiyacı en başta burada ortaya çıkıyor. Şu anda Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) ve Bloomberg NEF’in verilerine göre 2024’te globalde Rusya, Çin ve ABD ülkeleri başta olmak üzere 175 gigawatt saat dünyanın farklı yerlerinde şebeke ölçeğinde devreye alınmış depolama tesisleri mevcut. Bu sene sonu itibarıyla da tahmini olarak 230-240 gigawat saatlere ulaşması bekleniyor. Ülkemizde de şebeke esnekliğini destekleme kapsamında, şebeke ölçeğinde 34.5 gigawat saat kadar depolama önlisansı dağıtıldı. Bu projeler de bu yıl itibarıyla ve önümüzdeki yıl artacak şekilde yapılmaya başlandı” dedi.
“ENERJİMİZ YOKSA HAYATIMIZ YOK”
Konuyu farklı bir perspektif getiren Ekizoğlu Yapı A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı & Gayrimenkul ve İnşaat Platformu Başkanı Mustafa Ekiz, “Biz sektör temsilcileri ürettiği ürünleri hayatımıza nasıl daha fazla adapte ederizin mücadelesini veriyoruz. Enerjimiz yoksa hayatımız yok demektir. Türkiye’de yılda 400-450 bin konut üretiliyor. Bunu konutlara nasıl adapte ederiz diye muhakeme edip bakanlık ve bürokrasi nezdinde bir farkındalık oluşturmak istiyoruz. Bunu platformumuz aracılığıyla sektör temsilcilerini ulaştırmak istiyoruz. Daha az değil, nitelikli üretim yapmalıyız. Artık aldığımız tüm projelerimizde yeşil binalar yapmaya çalışıyoruz” diye konuştu.
“HER 10 ARAÇTAN İKİSİ ELEKTRİKLİ”
HASİAD Başkan Vekili Ali Bakaner ise, elektrikli araçların hızlı bir şekilde hayatımıza girmeye devam ettiğini dile getirdi. Sözlerine rakamlarla devam eden Bakaner, “2024 yılının Aralık ayında her 10 araçtan 2 tanesi elektrikli araçtı. Avrupa Birliği ülkelerinde ise bu rakam yüzde 13,6’ya ulaşmış durumda. Bu kapsamdaki yatırımlar hızla devam ediyor. Ülkemizde batarya teknolojilerini 1 milyar Dolar civarında yatırım yapılmış. 2024 yılında batarya ihracatımız 48 milyar Dolara ulaşmış ve bu rakam önceki yıllara oranla yüzde 3 artış göstermiş” diye konuştu.
