Bel ağrısı, dünya çapında milyonlarca insanı etkileyen yaygın bir sağlık sorunudur. Bel ağrısının nedenleri çeşitli olabilir ve tedavi seçenekleri değişkenlik gösterebilir. Son yıllarda, faset eklem blokajı gibi yenilikçi yaklaşımlar, bel ağrısının yönetiminde önemli bir rol oynamaktadır. Türkiye Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Levent Akduygu ile bir araya geldik ve faset eklem blokajı veya transforaminal steroid enjeksiyonu tedavisinin, bel ağrısının etkili bir şekilde yönetilmesindeki rolünü konuştuk.
Öncelikle bel fıtığı nedir?
Bel fıtığı, omurganın bel bölgesindeki disklerin yırtılması veya zayıflaması sonucunda omurilik kanalına doğru sızan bir durumdur. Omurganın bel bölgesinde toplam beş adet omur bulunur. Bu omurlar arasında yer alan ve omurganın esnekliğini ve hareket kabiliyetini sağlayan diskler, bel fıtığının oluşumunda önemli bir rol oynarlar. Bel fıtığı genellikle belirli nedenlere bağlı olarak gelişir. Bunlar arasında ani ağır kaldırma, kötü vücut mekaniği, aşırı kilo, düzensiz egzersiz alışkanlıkları ve genetik yatkınlık sayılabilir. Bu faktörler, disklerin zayıflamasına veya yırtılmasına neden olabilir, bu da disk içeriğinin omurilik kanalına doğru sızmasına yol açar. Bel fıtığı genellikle bel ağrısı ile başlar. Bu ağrı, bel bölgesinde lokalize olabilir veya kalça ve bacaklara yayılabilir. Fıtıklaşmış disk, omurilik veya sinir köklerine baskı yaparak radiküler ağrıya (sciatica) neden olabilir. Radiküler ağrı, genellikle kalça, uyluk veya ayakta hissedilir ve uyuşma, karıncalanma veya güçsüzlük gibi semptomlarla birlikte olabilir. Bel fıtığı ilerledikçe, sinir köklerine yapılan baskı daha da artabilir. Bu durumda, ayak bileğinde veya uylukta güç kaybı yaşanabilir ve hatta felç gelişebilir. İleri vakalarda, bel fıtığı omurilik kanalına doğru ilerleyebilir ve omuriliği doğrudan etkileyebilir. Bu durum idrar kaçırma, dışkı kaçırma ve cinsel işlev bozuklukları gibi ciddi sorunlara yol açabilir.
Bel fıtığı tedavisinde kullanılan medikal yaklaşımlar nelerdir?
Bel fıtığının yönetimi genellikle konservatif tedavi yöntemleriyle başlar. Bunlar arasında istirahat, egzersiz, fizik tedavi ve ağrı yönetimi bulunur. Bel fıtığına yol açan kıkırdak dokunun yapısında yüzde 70- 80 oranında su mevcuttur. 2 ila 6 hafta içinde disk dediğimiz bu dokuda hareket kısıtlılığı ile su miktarı azalır ve kıkırdak geri doğru çekilir ve hasta düzelir. Buna rağmen sadece bel ağrısı olarak devam eden, bacak ağrısı ön planda olmayan hastalarda fizik tedavi yardımı alınır. Bacak ağrısı ön plandaysa sinir dokusunun çıktığı delikten steroid (kortizon) enjeksiyonu da etkili olabilir. Ancak, belirtiler ciddi ve yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiliyorsa veya sinir dokuları üzerinde ciddi bir bası varsa, cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi tedavi, fıtıklaşmış diskin çıkarılmasını veya baskı yapan yapıların serbest bırakılmasını içerebilir. Bel fıtığı, yaşam tarzı değişiklikleri ve uygun tedavi yöntemleriyle yönetilebilir. Ancak, erken teşhis ve tedavi, komplikasyonların önlenmesinde ve hastalığın ilerlemesinin durdurulmasında önemli bir rol oynar. Bu nedenle, belirtiler ortaya çıktığında bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.
“KORTİZON KULLANILMASI BEL FITIĞINDA ETKİLİ”
Peki faset eklem blokajı ve transforaminal yaklaşım nedir?
Faset eklem blokajı ve transforaminal enjeksiyon, omurga eklemlerinde ortaya çıkan ödem ve bel fıtığı için kullanılan tıbbi bir prosedürdür. Ayrıca yana doğru sinirin çıktığı deliğe doğru bel fıtığı mevcutsa transforaminal (sinirin omurilik kanalını terk ettiği delik ) yolla kortizon kullanılması da bel fıtığında etkilidir. Bu işlemler faset eklem bölgesine lokal anestezi ve steroid enjekte edilmesini içerir. Faset eklem blokajı, bu enjeksiyonlar aracılığıyla faset eklem bölgesindeki sinirlerin geçici olarak bloke edilmesini sağlar, bu da bel ağrısının azalmasına ve hastanın rahatlamasına yardımcı olur.
Faset eklem blokajı ve transforaminal enjeksiyon nasıl uygulanır?
İşlem, genellikle ameliyathane şartlarında skopi dediğimiz özel bir radyolojik görüntüleme eşliğinde gerçekleştirilir. Bu, enjeksiyonun doğru konuma ve derinliğe yerleştirilmesini sağlar, böylece tedavinin etkinliği maksimize edilir. Prosedür sırasında hasta uyanık ve bilinçlidir ve genellikle ağrılı bir işlem değildir. İşlem sonrasında, hastalar bir saat yatak istirahati sonrasında evine gönderilir ve iki gün yatak istirahati önerilir. 15 gün arayla iki kez bu işlem hastanın duruma göre tekrarlanabilir.
TEDAVİ HANGİ HASTALARA UYGULANIR?
Faset eklem blokajı hangi durumda ve kimlere yapılabilir?
Bel ağrısı konservatif tedavilere yanıt vermeyen veya bu tedavilerle kontrol altına alınamayan hastalarda faset eklem blokajı düşünülebilir. Bu tedavi seçeneği, bel ağrısını hafifletmek ve hastanın yaşam kalitesini artırmak için kullanılabilir. Faset eklem blokajı, faset eklem kaynaklı bel ağrısının yönetimi içinde bir seçenek olarak düşünülebilir. Bu tür bel ağrısı genellikle omurganın arka kısmında lokalize olan ve belirli hareketler veya pozisyonlarla artabilen ağrılar şeklinde ortaya çıkar. Faset eklem blokajı, faset eklemdeki iltihaplanma, dejenerasyon veya yaralanma gibi belirli bozuklukların neden olduğu bel ağrısının yönetiminde de etkili olabilir.
Faset eklem blokajı ve transforaminal enjeksiyonunun avantajları nelerdir?
Faset eklem blokajının birçok avantajı vardır. Bunlar arasında hızlı ağrı kesici etki, minimal invazivlik, düşük komplikasyon riski ve tekrar edilebilirlik özelliği bulunur. Ancak, bazı hastalarda etkili olmayabilir ve tekrarlayan enjeksiyonlar gerekebilir. Sonuç olarak; Faset eklem blokajı, bel ağrısının tedavisinde etkili bir seçenek olarak değerlendirilmelidir. Bu işlem, belirli durumlarda hastaların yaşam kalitesini artırabilir ve günlük aktivitelere geri dönme sürecini hızlandırabilir. Ancak, her hasta için en uygun tedavi seçeneğinin belirlenmesi için bir doktora danışmak önemlidir.
