Hikâye; MÖ 3500 yılında Antik Mısır’da Güneş Tanrısı Ra’nın düşmanlarıyla savaşını konu alan ilk oyunla başladı. Atalarımız, dedelerimiz, anne babalarımız çocukluklarında geleneksel sokak oyunlarıyla hikâyenin devamını getirirken; internet çağı ile beraber seyir değişti. Önce atarilerle, konsollarla evlerimize giren oyunlar; yerini her an, her yerde yanımızda taşıyabileceğimiz dijital yol arkadaşlarına, dijital oyunlara bıraktı. Geldiğimiz noktada dijital oyunlar artık sadece bir eğlenme veya öğrenme aracı değil; ekonominin çeşitli endüstrileri üzerinde önemli bir etkiye sahip, milyarlarca Dolarlık bir endüstri. Bu ay dosya konumuzda oyunun Antik Mısır’da başlayıp, dijital çağın başrolü olmaya uzanan hikayesini; dünyada ve Türkiye’de dijital oyun ve oyun teknolojileri endüstrisinin girişimcilik ekonomisine katkısını okuma imkanı bulacaksınız. Avrupa ve Orta Doğu’nun en büyük dijital oyun ve oyun teknolojileri girişimcilik merkezi StartGate’in CEO’su Mustafa Cihat Durmuş’un paylaştığı görüş ve çarpıcı bilgiler ile…
Girişimcilik; teknolojik gelişmelere paralel hızla büyüyen, gelecek vadeden, aynı zamanda ekonomideki olumlu/olumsuz gelişmelerden kısa vadede etkilenen bir ekosistem olarak karşımıza çıkıyor. Son üç yıla baktığımızda; küresel resesyondan dolayı girişim finansmanına erişimin zorlaştığını görüyoruz. 2021’de 622 girişim, 2022’de 348 girişim Unicorn olmuştu, 2023’te bu sayı 100’e geriledi. Avrupa Birliği’nde Start-Up finansmanı bir önceki yıla göre yüzde 39 düştü. Türkiye’de ise anlaşma büyüklüklerindeki düşüşe rağmen anlaşma sayısı pandemi öncesi seviyelerin yaklaşık iki katı oldu. Ancak bu yükselen grafik, girişimcilik ekosistemindeki tüm endüstriler için geçerli değil. Yukarı doğru ivme gösteren endüstrilerin sayısı kısıtlı ve bunlardan biri de dijital oyun. 2023 yılına ait sektör rakamlarını yansıtan raporlara göre, Türkiye, oyun anlaşmalarında işlem hacmi açısından birinci sırada. Oyun anlaşmalarının büyüklüğü açısından ise Avrupa’da İngiltere, Fransa, İsviçre ve İsveç’ten sonra beşinci sırada yer alıyor. Diğer bir deyişle; Türkiye, dijital oyun pazarında Avrupa’da yatırım adedi olarak birinci, yatırım miktarı olarak beşinci sıraya yerleşti. Geride bıraktığımız yıla dair güncel tüm bu veriler; dijital oyun ve oyun teknolojileri endüstrisinin Türkiye’de girişimcilik ekonomisinin lokomotiflerinden biri haline geldiğini gösteriyor.
DİJİTAL OYUN ENDÜSTRİSİ EKONOMİYE NASIL KATKI SAĞLAR?
Eskiden sadece bir eğlence türü olan dijital oyunlar; bugün ülke ekonomilerini en fazla besleyebilecek ve geleceğe dönük en iddialı endüstrilerden biri. Endüstri pek çok koldan ekonomiyi besliyor ve şekillendiriyor. Dijital oyunların ekonomiye ilk etkisi istihdam alanında. Endüstri; oyun geliştirme stüdyolarının ötesinde, yayıncılar, programcılar, tasarımcılar, pazarlamacılar gibi çok çeşitli iş rollerinin büyümesini teşvik etti. Özellikle e-sporun yükselişi; e-spor oyuncuları, koçlar, yorumcular ve etkinlik organizatörleri gibi yeni mesleklerin oluşmasını sağladı. İş fırsatlarındaki bu artış sadece oyun endüstrisine fayda sağlamakla kalmadı, aynı zamanda birçok ülkedeki genel istihdam oranına da katkıda bulundu. Teknolojik gelişmelere ivme kazandıran dijital oyun; yeniliğe açık, dinamik ve dolayısıyla hızla büyüyen bir endüstri. Endüstrinin büyümesi teknolojik ilerlemeleri ve yenilikleri de körükledi. Oyuncuların artan beklentilerini karşılamak için donanım üreticileri, teknolojinin sınırlarını zorlayan daha güçlü ve gelişmiş cihazlar geliştirmeye yönlendirildi. Oyun sektörü; sanal gerçeklik (VR), artırılmış gerçeklik (AR) ve bulut oyun teknolojilerindeki ilerlemelerin desteklenmesinde etkili oldu. Bu gelişmeler yalnızca oyun deneyimini geliştirmekle kalmadı; aynı zamanda sağlık, eğitim ve simülasyonlar dahil olmak üzere çeşitli sektörlerde de uygulama alanı buldu.
TÜKETİCİ HARCAMALARINDA İTİCİ GÜÇ
Endüstrinin bir diğer etkisi tüketici harcamaları üzerine. Dijital oyun, dünya çapında tüketici harcamalarının önemli bir itici gücü haline geldi. Hem konsol hem de PC oyunlarının popülaritesinin yanı sıra mobil oyunların hızlı büyümesi, donanım, yazılım ve oyun içi satın alma satışlarının artmasını sağladı. NİSAN 2024 77 Harcamalardaki bu artış, oyun aksesuarları, ürünler ve oyunla ilgili hizmetler gibi yan ürünlere olan talebi artırdığı için ekonomi üzerinde çarpan etkisi yarattı. Ek olarak, oyun endüstrisinde yayın platformlarının ve içerik oluşturmanın yükselişi, para kazanma için yeni yollar oluşturarak ekonomik büyümeye daha da katkıda bulundu.
OYUN SEKTÖRÜNDE MIKTANIS ETKİSİ
Dijital oyun ve oyun teknolojileri endüstrisini; küresel ekonominin lokomotifi olan pek çok sektörün mıknatısı olarak tanımlamak da yanlış olmaz. Raporlara göre eğlence, reklamcılık ve medya sektörlerinin yıllık geliri 1 trilyon Dolar’a ulaştı ve bu üç sektör de dijital oyun ve oyun teknolojilerini radarına almış durumda. Son yıllarda pek çok dijital eğlence platformu oyun stüdyolarıyla iş birliğine gidiyor, hatta kendi oyun stüdyolarını kuruyor. Dijital reklamlar dijital oyunların içine yerleştirilerek özellikle Z jenerasyonunu yakalamak amaçlanıyor. Dünyanın en ünlü sinema stüdyoları dijital oyunları yapımlarına dahil ediyor. Sosyal medya fenomenleri kendi mobil oyunlarını geliştirerek hem gelirlerini hem de ulaştıkları kitleyi genişletiyor. Eğlence endüstrisi kadar dijital oyuna yakın görülmeyen sektörlerin bile artık dijital oyunlarla bir bağı var. Otomotiv sektörü bunlardan biri. Örneğin, dünyanın en ünlü otomotiv markalarından biri dünyanın en büyük teknoloji fuarı CES’te tanıttığı yeni modeller için “daha çok içerik, daha çok kişiselleştirme ve daha çok oyun” sloganı ile ilerledi. Yeni modellerine gerçek oyun kumandaları dahil etti, tüketicilerinin üçüncü parti geliştiricilerin oyunlarına erişebilmesi için imkanlar sundu. Aynı şekilde Türkiye’nin yerli otomobili TOGG projesi için de bu yönde çalışmalar yapılıyor. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Yetenek Merkezi Oyun Atölyesi’nde gençlerin ürettiği oyunların TOGG’a uyumlu hale getirilerek yeni modellerde bu oyunlara yer verilmesi planlanıyor. Dolayısıyla oyun endüstrisi; diğer endüstrileri besleyici özelliği ile de ekonomide ivme oluşturuyor. Diğer yandan birçok marka ve kurum sürdürülebilirlik ve kurumsal sosyal sorumluluklarını da oyun aracılığıyla yerine getirmeye başladı.
TÜRKİYE’NİN KRONOLOJİSİ
Türkiye’nin ilk Unicorn’u oyun endüstrisinden çıktı. Bugün Türkiye’de 47 milyondan fazla kişi oyun oynuyor. Aktif oyun dikeyinde Start-Up sayısı 743. 12 kuluçka merkezi, 21 hızlandırma merkezi bulunuyor. Türkiye’de dijital oyun girişimciliğinin tarihine baktığımızda ise; pek çok önemli virajdan geçildiğini görüyoruz:
Öğrenme Dönemi
Türkiye’de hızlandırma programları, kuluçka merkezleri, melek ağları ve risk sermayedarları ile desteklenen, tamamen işlevsel bir Start-Up ekosisteminin geçmişi 2010’lu yılların başına kadar uzanıyor. O tarihlerde Start-Uplar yatırım almaya başladı, yerel şampiyonlar ortaya çıktı ve yeni kurulan yerel risk sermayedarları ilk kez yatırım yapmaya başladı.
Yeniden Yapılandırma
Birçok fon için yatırım dönemi, küresel bir başarı öyküsü olmadan öğrenme döneminin ardından sona erdi, dolayısıyla 2018 ve 2019, yatırımcıların fonlarını geri kazanmaya ve yeni fonlar kurmaya çalıştığı bir dönem oldu. Bu, ekosistemde bir hareket olduğu anlamı taşıyordu ancak bazı risk sermayedarları yerel şampiyon olarak ayrılmayı başardı ve bu, ikinci fonlarının lansmanını hızlandırdı.
Pandemi
Pandemi döneminde Peak Games’in Zynga tarafından 1,8 milyar Dolar’a satın alınması ve kurulduktan sadece 21 ay sonra Rollic Games’in yüzde 80’inin 180 milyon Dolar’a satın alınması ekosisteme çok ihtiyaç duyulan desteği sağladı. Pandemi döneminde dijital dönüşüm tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de birçok sektörü 5-6 yıl öne çıkardı. e-ticaret, lojistik ve oyun endüstrisi karantina döneminde 5-6 yıl daha erken ulaşacakları noktaya ulaştı.
Yüzlerce Mikro Fon
Girişim Sermayesi Yatırım Fonu (GSYF), vergi avantajı sağlamakta olup merkezi Türkiye’de bulunmaktadır. Temelleri 2014 yılında atılmış olsa da yapısı 2020 yılında yapılan köklü değişikliklerle bugünkü şeklini aldı. Son üç yılda, sektörle ilgili birçok kuruma zorunlu hisse tahsisi yapılması nedeniyle rekor sayıda fon oluşturuldu. 2023 yılı üçüncü çeyreği sonu itibarıyla Türkiye’de 270 GSYF bulunuyor, bunların yarısından fazlası 2022 veya sonrasında kurulmuş durumda. Bu fonlar, önümüzdeki yıllarda, özellikle de tohum öncesi ve tohum aşamalarında, Start-Uplar için yatırım sıkıntısı yaşanmayacağı anlamına geliyor. Son dönemde yaşanan ekonomik resesyon yatırımcıların risk iştahını azaltsa da bu fonların boşluğu doldurması bekleniyor. Mikro yerel fonlar dışında ise Türkiye’de kurulan fonlar rekor büyüklüklere ulaştı.
Kitlesel Fonlama
Girişimcilerin finansmana ihtiyaç duyduklarında başvurabilecekleri yeni bir finansman kaynağı da 2021 yılında hayata geçirildi. 2021 yılında Türkiye’deki girişimcilerin özsermaye bazlı kitle fonlamasına erişimine olanak tanıyan bir düzenleme çıkarıldı. Bugüne kadar 21 platformun kurulmasına izin verildi, dokuz aktif platformda şu ana kadar 108 teknoloji şirketinin finansmanı tamamlandı. 2023 yılının ilk dokuz ayında bu platformlarda, 44 girişim ortalama 363 bin Dolar yatırım aldı. Bu; özsermaye bazlı kitlesel fonlamanın Türkiye’de tohum öncesi ve tohum aşamasındaki girişimciler için iyi bir alternatif olduğu anlamı taşıyor.
İştah Artışı
GSYF düzenlemesi ve ekosistemdeki başarı öyküleri, son yıllarda kurumların kurumsal yatırımcı olma iştahını maksimuma çıkardı. Türkiye’de 80 aktif kurumsal girişim sermayesi bulunuyor ve bunların 53’ü 2020 ve sonrasında kurulmuş durumda. Küresel oyun endüstrisinde Türkiye’ye yatırım yapan ülkelere bakıldığında; en çok yatırım yapan ülkeler arasında ilk iki sırayı ABD ve İngiltere alıyor. Bu iki ülkeyi Avrupa’da Almanya ve Fransa takip ediyor. Genel anlamda da Avrupa’da İskandinav ülkeleri, Asya’da Güney Kore, Singapur ve Japonya bu alanda yatırım yapma potansiyeline sahip diğer ülkeler arasında yer alıyor. Tüm bu yatırımlar ve Türkiye’den çıkan başarı hikayeleri yatırımcıların gözünü Türkiye’ye çevirmesini sağlıyor.
RAKAMLAR NE DİYOR?
Pazar hacmi:
Küresel dijital oyun pazarının 2023’ü nasıl geçirdiğine yönelik olarak raporlar, endüstrinin yıllık yüzde 3,9 oranla 2023’te yüzde 9,4’lük bir büyüme kaydettiğini ve endüstrinin pazar büyüklüğünün 185 milyar Dolar’a ulaştığı ortaya koyuyor. Küresel oyun pazarının sürdürülebilir bir büyüme göstererek 2025 yılına kadar 197 milyar Dolar’a ulaşacağı öngörülürken; mobil oyunların, yalnızca kullanıcı harcamalarından kaynaklanan tahmini 103,1 milyar Dolarlık katkıyla pazarı domine etmesi bekleniyor. Bulut oyunları yaklaşık 8,2 milyar Dolarlık gelir beklentisiyle önemli bir değişim unsuru olarak ortaya çıkıyor. Sadece endüstrinin bu yükseliş eğilimini sürdürmesi değil; aynı zamanda küresel oyuncuların da bu yükselişe ulaşması bir diğer beklenti. Tahminlere göre, 2026’ya kadar 3,79 milyar oyuncu, oyun ekosistemine aktif olarak katkıda bulunacak.
Oyuncu sayıları:
Dünya çapında yaklaşık 3,09 milyar aktif dijital oyuncu bulunuyor. 2024 yılı sonunda ise dünya çapında 3,32 milyar oyuncunun olması bekleniyor. Bölgesel dağılıma bakıldığında görünen tablo şu şekilde: AsyaPasifik bölgesi; Hindistan, Çin, Güney Kore ve Japonya gibi oyun faaliyetlerinin ve oyun oynayan sayısının yüksek olduğu ülkeler sayesinde dünyadaki oyuncuların yarısından fazlasına sahip. 2023 yılında bu bölgedeki aktif oyuncu sayısı toplam sayının yüzde 53’ünü oluşturdu. Avrupa ve Kuzey Amerika ise oyuncuların yüzde 20’sine ev sahipliği yapıyor. 2023 yılında oyuncu sayısında en yüksek artış görülen bölgeler ise yıllık yüzde 12,3 ile Orta Doğu ve yüzde 6,1 ile Afrika ve Latin Amerika’da oldu. Asya-Pasifik bölgesi, gelirlerin yüzde 46’sını sağlıyor olsa da büyüme oranı yıllık yüzde 0,8 oranında düşüş gösterdi. Orta Doğu, Afrika ve Latin Amerika’daki büyüme sırasıyla yüzde 4,7 ve yüzde 3,8 oldu. Asya’nın pazardaki payının giderek artması; başta Hindistan, Endonezya ve Mısır olmak üzere Asya ülkeleri pazarlarındaki büyümenin, bu pazarları 2024 yılında dünya toplamının yüzde 60’ının üzerine çıkarması bekleniyor. MENA Bölgesi’nde oyun alanında bir güç merkezi haline gelen Suudi Arabistan’ın da 2024’te daha fazla ve kritik hamleler yapması bekleniyor. Geçtiğimiz yıllarda Electronics Arts (EA), Take-Two Interactive, Nintendo, Nexon, Savvy Gaming Fund, SNK Corp. gibi birçok oyun şirketine toplamda 50 milyar Dolar’ı aşan yatırım yapan Suudi Arabistan, Vizyon 2030 Planı kapsamında modern ve küresel bir bilişim ve teknoloji merkezi olmayı amaçlıyor. Ülkenin oyun endüstrisinin 2030 yılına kadar 2,5 milyar Dolar büyüklüğe ulaşması öngörülüyor.
Oyunun hikayesinden bahsettik, biraz da StartGate’in hikayesinden bahsedelim isterim. Ne zaman ve hangi fikirle kuruldu StartGate?
StartGate, Haziran 2023’te kapılarını açtı. “Avrupa ve Orta Doğu’nun En Büyük Dijital Oyun ve Oyun Teknolojileri Girişimcilik Merkezi” olarak yola çıkarken öncelikli hedeflerimiz Türkiye’yi dijital oyun endüstrisi denildiğinde akla gelen ilk ülke haline getirmek ve endüstrideki tüm paydaşları aynı çatı altında birleştirmekti. Biz de bu hedeflerimize uygun bir yapı kurguladık. StartGate ekosistemi, dijital oyun ve oyun teknolojileri endüstrisini farklı kollardan besleyen ve ondan beslenen iştiraklere sahip. StartGate olarak, uzmanlığı çok önemsiyoruz, başarıya giden yolun alanında uzman isimlerle, doğru ve birbirini geliştirebilen bir ekiple çalışmaktan geçtiğine inanıyoruz. Bu nedenle ilk olarak, merkezimize kabul ettiğimiz girişimcilere en iyi imkânları sunabilecek ekipleri ve iştiraklerimizin sorumlu oldukları alanları belirledik ve kendi uzmanlık alanlarında çalışmaya başladılar. Bir yandan oyun geliştiricilere sunacağımız imkanlar için çalışırken; bir yandan StartGate’i endüstri için bir buluşma noktası haline getirme amacımız doğrultusunda da çalışmalar yaptık ve hem Türkiye’de hem de dünyada endüstrinin önde gelen isimlerinin katıldığı etkinlikler düzenledik.
“AMACIMIZ OYUNUN GELECEĞİNE GÜÇ VERMEK”
Ne kadarlık bir yatırımla yola çıktınız? Yatırım konusunda gelecek hedefleriniz nelerdir?
200 milyon TL’lik yatırım ile yola çıkan StartGate, bu rakamı iştirakleri ile birlikte beş yıl içinde 500 milyon TL’ye yükseltmeyi hedefliyor. PlayGate Girişim Sermayesi Yatırım Fonumuz ile oyun ve oyun teknolojileri kategorisinde herhangi bir kısıtlama olmamakla birlikte; yatırım noktasında mobil, PC ve konsol oyunları, e-spor teknolojileri, NFT, bulut oyunları, ciddi oyunlar (eğitim ve simülasyon), Metaverse, VR/AR ve AI gibi alanlara yatırım yapacağız. Yatırımlarımız aracılığıyla girişimcilerin uluslararası büyümesine ve gelişimine en üst düzeyde destek sağlıyoruz. Amacımız; stratejik sermaye, geniş ağ ve sektör uzmanlığımızla oyunun geleceğine güç vermek. Türkiye; genç nüfusu, oyuna merakı, benzersiz hikâyeler üretebilecek geçmişi ve oyun geliştirici potansiyeli ile dünya lideri olmaya aday.
Endüstri geliştikçe; girişimcilik ve kuluçka merkezi sayılarının da arttığını görüyoruz. Bu noktada siz kendinizi nasıl ayrıştırıyorsunuz?
Özel sektör yatırımı ve Teknoloji Geliştirme Merkezi (TEKMER) statüsüne sahip bir girişimcilik merkezi olarak bizi farklı kılan başlıca özelliğimiz ekosistem yapımız. Biz bir oyun stüdyosunun; oyunu geliştirmesinden ticarileştirmesine ve global pazara açmasına kadar tüm süreçlerinde yanında yer alıyoruz. Oyun geliştiriciler tüm ihtiyaçlarını tek bir çatı altında bulabildiği için konsantrasyonlarını toplamaları daha kolay oluyor ve daha verimli çalışmalar yapabiliyor. Kendilerine gerekli teknik eğitimlerin yanı sıra başarılı bir girişimcide olması gereken sosyal özellikleri kazanmaları için de alanında uzman isimlerden mentorluk ve tam zamanlı iş koçluğu desteği veriyoruz.
Girişimcilerimiz geniş network ağımız sayesinde ve kampüsümüzdeki etkinlerle aracılığıyla endüstrinin önde gelen yatırımcı ve yayıncılarıyla da bir araya geliyor. Tüm bunları da ekosistemimizdeki iştiraklerimiz sayesinde yapıyoruz. İştiraklerimizden AcademyGate, verdiği eğitimlerle endüstrinin ihtiyaçlarına yönelik donanımlı ve yetkin kişilerin kazandırılmasını sağlıyor. Detaylı Ar-Ge çalışmaları sonrasında müfredatlarını hazırlayan akademimiz, katılımcılarımıza oyun dikeyinde istedikleri alanda uzmanlaşma fırsatı sunuyor. Eğitimlerimizi üniversitelerle yaptığımız iş birliği kapsamında e-Devlet onaylı sertifikayla belgelendiriyoruz. Akademimizde eğitim alacaklara yalnızca mesleki yetkinlikler kazandırmakla kalmayıp; aynı zamanda finansal okuryazarlık, hukuk, takım çalışması, iletişim teknikleri, girişimcilik kültürü eğitimleri de veriyoruz. Ayrıca staj, workshop ve topluluk etkinlikleri ile de öğrendiklerini pratiğe dönüştürmelerini sağlıyoruz. AcademyGate’i ekosistemde farklı kılan; her kesimi kendi dinamikleri ve talepleri ile ele alması aileler, çocuklar, gençler, kadınlar, geliştiriciler, oyuncular, yatırımcılar-. Bu gruplara yönelik; Yatırımcı Eğitimleri, Oyunda Farkındalık Eğitimleri, Oyun Psikolojisi ve Çocuk Kampları gibi özel programlar hazırladık. Ayrıca Oyunlaştırılmış Eğitim projeleri de AcademyGate’in hizmetleri arasında yer alıyor. IdeaGate, oyun endüstrisi odağında kurulmuş bir yeni medya ajansı. Sunduğu teknoloji odaklı ürün ve büyüme stratejilerini, veri odaklı oyuncu davranışları ile harmanlayarak markalar, oyun stüdyoları, reklam ajansları ve oyun sektörünün yatırımcıları için tek bir çatı altında tümleşik hizmet sunuyor. Öncelikle StartGate bünyesinde bulunan oyun firmalarına yönelik, tüm verinin tek merkezde toplandığı ve bu veri üzerinden oluşturulan hedef kitleler ile oyun firmalarının iletişimlerinin “StartGate-IdeaGate Data Growth Hub” üzerinden büyümesine destek oluyor. Reklam-pazarlama çalışmaları, gamification, dijital hediye dağıtımı, kampanyalarınızı oyun dikeyinde IdeaGate ile hazırlayabilirsiniz.
IdeaGate hem markalar hem de ajanslar ile yapılan iş birlikleri kapsamında, markalaştırılmış oyunların geliştirilmesi konusunda da verilen hizmet kapsamında endüstride farklılaşıyor. TalentUpGate; oyun endüstrisinde yaratıcı ve teknik becerilere sahip profesyoneller yetişmesi amacıyla kuruldu. Dijital oyun endüstrisini daha verimli ve başarılı bir alan haline getirme misyonuyla yola çıkan TalentUpGate, endüstrinin yeteneklerini bulma ve doğru şirketlerle buluşturma vizyonuna sahip. TalentUpGate bünyesinde verilen eğitim ve staj olanakları endüstriye daha fazla yetenek kazandırmak için yaptığımız önemli çalışmalarımızdan. Oyun endüstrisi genç yeteneklere kapılarını açmaya ve sektöre yeni katılanlara fırsatlar sunmaya odaklanıyor. Staj programları, eğitim etkinlikleri ve iş birliği projeleri, sektördeki genç yeteneklerin gelişimine destek oluyor. Diğer yandan oyun endüstrisinin diğer endüstrilerle olan ilişkisinin hızla ilerlemesi bu organik geçişi sağlayacak ve geliştirecek çalışanlara da ihtiyaç yaratıyor. TalentUpGate, yetenek ve programları aracılığıyla bu ortak küme için de profesyoneller yetişmesine aracılık ediyor. Ayrıca hazırladığımız yayınlarla oyun endüstrisinin kurumsal hafızasına katkıda bulunuyor ve endüstrinin kurumsallaşması için çalışmalar yapıyoruz.
STARTGATE CAMPUS 7/24 YAŞAYAN BİR EKOSİSTEM
StartGate Campus ne gibi özelliklere sahip?
StartGate Campus’ün önemli avantajlarından biri üniversiteler, teknoloji merkezleri ve pek çok global şirketin yer aldığı İstanbul’un ileri ofis merkezi Maslak’ta yer alması. Beş katlı binamızda, 4 bin 215 metrekare bir alanda hizmet veriyoruz. Deneyim ve test laboratuvarları, eğitim ve seminer salonları, amfi alanları, akustik yalıtımlı online toplantı kabinleri, uyku kapsülleri, Podcast/Vlog odaları, etkinlik ve buluşmalar için özel dizayn edilen teras, müzik odası ve 50 adet oyun geliştirme stüdyomuz ile özel sektör yatırımlı en büyük yeni nesil buluşma merkezi olma niteliği taşıyoruz. Ayrıca kampüsümüz 7/24 açık, içeride oyun geliştiren girişimcilere kapılarımızı asla kapamıyoruz. Bu sayede kendileri için en verimli saat ne ise; o saatlerde çalışabiliyorlar. Bu anlamda endüstride tekiz.
HAYALLERİN GERÇEĞE DÖNÜŞTÜĞÜ YER
StartGate’in hedeflerinden biri de endüstri için buluşma merkezi olmak dediniz. On aylık süreçte bunu ne ölçüde gerçekleştirebildiniz?
Biz StartGate’i kurarken “Hayallerin Gerçeğe Dönüştüğü Yer” anlamına gelen “Where Dreams Come True” sloganıyla yola çıktık. Bünyemizdeki oyun geliştiricilerin hayallerine ulaşmasına olanak verirken; StartGate olarak kendi hayallerimizi gerçeğe dönüştürmek için de çalışıyoruz. İlk on ayda yaptıklarımızın hayallerimizin bile ötesinde olduğunu söyleyebilirim. İlk olarak ABD merkezli video oyunu geliştirme şirketi Epic Games’in üst düzey yöneticilerini ve Crytek’in kurucusu Türk mühendis Cevat Yerli’yi StartGate Campus’te düzenlenen MeetUp etkinliklerimizde; stüdyolar, oyun geliştiriciler, yatırımcılar ve GSYF’larını endüstrinin paydaşlarıyla buluşturduk. Start-Up Teknoloji’nin geleneksel Girişimcilik Ekosistemi Kahvaltısı’nın ev sahipliğini yaptık ve pek çok girişimciyi ağırladık. Ayrıca İnteraktif Reklamcılık Derneği’nin Gaming in Advertising etkinliği merkezimizde yapıldı. Bu toplantıda reklamcılık ve dijital oyun dünyasının önemli isimleri bir araya geldi, bu iki endüstri arasındaki iş birliğinin oluşturacağı potansiyel etki konuşuldu. 2023’ün sonlarına yaklaşırken yaptığımız Mağara Jam ve 2024’ün ilk ayında yaptığımız StartGate Global Game Jam ise bizim için dönüm noktası niteliğinde oldu. 16-19 Kasım’da gerçekleşen Türkiye’nin en büyük oyun geliştirme etkinliği Mağara Jam’23’te katılım rekoru kırıldı. StartGate’in oyun yapımcılarından Ataberk Palacıoğlu’nun kurduğu ve bu sene birlikte düzenlediğimiz etkinlikte bir rekora imza atıldı. Birbirinden yaratıcı ve başarılı yüzlerce oyun geliştirildi. Maslak’taki StartGate Campus’te 150 fiziksel, 5 bin 350 çevrim içi katılımcının yer aldığı jam’de 405 oyun geliştirildi. Mağara Jam, 270 binden fazla trafik ve 820 binden fazla etkileşim aldı. 26-28 Ocak’ta dünyanın en büyük oyun geliştirme etkinliği Global Game Jam’in Türkiye’deki 14 adresinden biri olduk. Türkiye’nin farklı şehirlerinden ve farklı yaş kategorilerinden 80 oyun geliştiricisinin katıldığı 48 saatlik maratonun sonunda birbirinden yaratıcı oyunlar üretti. Tüm bu etkinlik ve buluşmaların başarıyla düzenlenebilmesi ekibimizin yetkinliği, global deneyimi ve network’ümüz sayesinde oldu. 2024’te de bu deneyim sayesinde Türkiye’deki oyun severleri hem Türkiye’nin hem de dünyanın önde gelen isimleri ile buluşturacağız.
Türkiye dijital oyun pazarında avantajlı bir ülke mi sizce? Avantajları ve dezavantajları nelerdir?
Oyun endüstrisinde 2023’ün en dikkat çeken isimlerinden biri Türkiye oldu. Türkiye oyun endüstrisi, dinamik ve çeşitli zorluklara rağmen pozitif bir gelişim sürecine sahne oldu. 2023 yılında 47 milyon oyuncusuyla, 580 milyon Dolarlık bir hasılat elde eden endüstrimizde gerçekleşen 40 adet yatırım endüstriye olan güveni yansıtarak geleceğe umutla bakmamızı sağladı. Bu 40 girişime toplam 30,2 milyon Dolar yatırım yapıldı.
Endüstrinin ilk Unicorn’larını çıkarması ile daha dikkat çeker hale gelen oyun endüstrisi, 2023’te de önemli başarılar kaydetti: Ülkemizin ilk Unicorn’larından Dream Games’in “Royal Match” oyunu, Candy Crash’ı geride bırakarak, dünya genelinde en yüksek gelire sahip oyun olması oldu. Ayrıca dünyaca ünlü PUBG Mobile Dünya Şampiyonası’nın İstanbul’da gerçekleşmesi, Türkiye’nin oyun dünyasında önemli bir konuma sahip olduğunu gösteriyor. Bunları dikkate aldığımızda doğru yönlendirildiği ve kullanıldığı zaman Türkiye’yi öne geçiren pek çok avantaj var. Bunların ilki; bulunduğumuz topraklar. Bir dijital oyunu güçlü kılan ve peşinden milyonları sürüklemesini sağlayan başlıca etkenlerden biri hikâyesidir. Ülkemizin yüzyıllara dayanan tarihinin oyunlardaki hikâye anlatımı açısından çok büyük bir avantaj. Anadolu’nun her köşesinde bir hikaye var. Küresel pazarda oyunun tüketicisi konumundaki Avrupa ve Amerika gibi coğrafyalar bizim hikâye zenginliğimizden yoksun, biz ise endüstriyi domine eden Asya ile birlikte hikâye anlatıcılığında öne geçen bir coğrafyayız. Endüstride bu yanımızı daha da güçlendirmek için kendi tarihimize yönelik bilgi ve farkındalığı artıracak projelere imza atmalı, gençlerin yaratıcı süreçlerine bu hikâyeleri dahil etmelerini sağlamaya çalışmalıyız. Diğer avantajımız ise Türkiye nüfusunda gençlerin yoğunluğu. Genç kuşaklarımızın bireysel yetenek ve oyun merakı bizi küresel pazarda güçlü kılıyor. Son yıllarda Türkiye’deki gençlerin oyuna akademik anlamda merak duyması ve üniversitelerimizin buna cevaben oyun dikeyinde lisans ve yüksek lisans programları hazırlaması Türkiye’nin oyun endüstrisinden beklenti içinde olduğunu ve ekonomik ve teknolojik gelişim konusunda bu potansiyeli somutlaştırmak istediğini gösteriyor. Ancak eğitim ve akademi tarafındaki ilerlemelere rağmen şu an için dezavantaj olarak görülebilecek parametrelerin başında eğitim ve farkındalık geliyor. Dijital oyun dünyası, genç kitlenin yoğunluğundan dolayı dinamizmi yüksek bir sektör. Uluslararası piyasalarda pastadan önemli bir pay alabilmek için yetişmiş insan gücüne erişimimiz olması gerekiyor. Bunun için de ilkokul çağından başlayarak çocuklara farkındalık kazandırılması ve üniversitelerde sanat, tasarım ve dijital oyun bölümlerinin artması ve eğitimlerin sektör ihtiyacını karşılayacak müfredata sahip olması çok önemli. Burada bahsetmeden geçemeyeceğim bir diğer nokta da yabancı dil. İngilizce bilmeyen bir kişinin -dijital oyun endüstrisinin hangi kolunda görev yapıyor olursa olsun dezavantajlı olduğunu söylemek yanlış olmaz. Endüstri ile ilgili farkındalığın artırılması için de AcademyGate çatısı altında az önce ifade ettiğim eğitimleri kurguluyoruz. Kısaca, ülkemiz için dezavantaj olarak görülen eğitim ve farkındalık eksikliğinin giderilmesi için de stratejilerimiz hazır.
StartGate global bir yapıya ve vizyona sahip, dolayısıyla hedeflerinizden biri de yolculuğu İstanbul’da başlayan StartGate’i yurt dışına açmaktır diye düşünüyorum. Bu konudaki planlarınız nelerdir?
StartGate olarak, ilk günden itibaren global bir vizyon ve yapılanma ile çalışmaya başladık. Markalaşma yolculuğumuzda ülkemizi ekonomik anlamda desteklemek ve hedef kitlenin zihninde “ilk akla gelen” ülke ve marka olmak temel hedefimiz. Bunun yanında bu global yapılanma kapsamında hayata geçirmek istediğimiz bir diğer konu da oluşturduğumuz ekosistem ile oyun endüstrisindeki yatırım, yetenek, know-how transferinde köprü görevi görmek. Tüm bu hedef, plan ve projelerimizin altyapısını da yukarıda da belirttiğim gibi global vizyon ve yapılanmamızla oluşturduk. Kısa ve orta vadede, toplamda 10 ülkede hizmet vermeyi planlıyoruz. San Francisco, Londra, Paris, Hollanda, Riyad, Singapur ve Şangay gibi dijital oyun ve oyun teknolojileri endüstrisini yatırım ve bilgi anlamında destekleyen lokasyonlar, StartGate küresel haritasında yer alan lokasyonlardan birkaçı.
2024 yılı için dijital oyun öngörüleri
• Dijital oyun endüstrisi ile ilgili öngörü içeren raporlara göre, pazar büyüklüğünün bu senenin sonunda yaklaşık 190 milyar Dolar olması bekleniyor. 2025 yılında ise 197 milyar Dolar’ı aşması öngörülüyor.
• Asya’nın pazardaki payının giderek büyümesi; başta Hindistan, Endonezya ve Mısır olmak üzere Asya ülkeleri pazarlarındaki büyümenin ve MENA Bölgesi’nde oyun alanında bir güç merkezi haline gelen Suudi Arabistan’ın 2024’te daha fazla ve kritik hamleler yapması bekleniyor.
• Sinema ve müziğin oyun ile olan organik ilişkisine zaten aşinaydık. Ancak son yıllarda bu endüstrilere yenilerinin eklendiğini görüyoruz. Oyun içi reklamcılık artık hayatımızın bir parçası. Oyun içi reklam pazarı, 2021 yılında 6,8 milyar Dolar değerindeydi ve bu pazarın 2030 yılına kadar yüzde 11’lik bir büyüme oranı ile 17,6 milyar Dolar’a ulaşması bekleniyor. Otomotiv, moda, sağlık, turizm, sanat ve eğitim; oyun ile ilişkisini güçlendiren başlıca alanlardan.
• Bunun yanında gıda israfı, iklim krizi, sürdürülebilirlik ve kurumsal sosyal sorumluluk gibi dünyayı ilgilendiren ciddi meselelerin anlatımı ve kitlelere ulaşmasındaki en büyük katalizörlerden biri de oyunlar olmaya başladı. Dolayısıyla oyun endüstrisi, yalnızca kendi dikeyinde değil, kendisi büyüyüp gelişip, geleceğe dönük evrilirken, diğer endüstrileri de büyütme ve geleceğe taşıma potansiyeline sahip. Dolayısıyla artık bir meslek olduğunu zaten bildiğimiz oyun, gelecek için çok önemli bir köprü.
