Son yıllarda Türkiye ile Tunus arasındaki ekonomik iş birlikleri katlanarak artıyor. Geçtiğimiz günlerde Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye ile Tunus arasındaki karşılıklı ticaret hacminin 2023 yılı itibariyle 1,6 Doları aştığını açıklamıştı. Bu rakam, bundan 20 yıl öncesine bakıldığında yalnızca 318 milyon Dolar seviyesindeydi. Bu ivmenin vesile olacağı yeni iş birliklerini, Türkiye’nin karşılıklı yatırım konusunda Tunus’a yönünü çevirme sebeplerini ve Türkiye-Tunus Yatırım ve İş Forumu’nun sürece katkılarını Tunus Büyükelçisi Ahmet Misbah Demircan’la konuştuk.
Kuzey Afrika’da yer alan ve Akdeniz’e kıyısı olan Tunus, lokasyonu ve Afrika ülkeleriyle geliştirdiği iyi ilişkileri itibariyle stratejik bir öneme sahip. Dünyanın yönünü Afrika’ya çevirdiği şu dönemde, Tunus Yatırım Bakanı Riadh Bettaieb’in de söylediği gibi Tunus, Afrika’nın anahtarı konumunda. Bu sebeple Tunus’un ekonomik yapısına ve Türkiye ile ticaret potansiyeline bakıldığında, her iki ülkenin de karşılıklı olarak sağlayabileceği pek çok fırsat bulunuyor.
Tunus’un başlıca ithalat kalemleri arasında petrol ve petrol ürünleri, otomotiv parçaları, makine ve ekipmanlar, kimyasallar, gıda ürünleri ve elektronik eşyalar yer alıyor. Türkiye ise özellikle inşaat malzemeleri, tekstil ve hazır giyim ürünleri, elektronik eşyalar, otomotiv parçaları, tarım ürünleri ve kimyasallar gibi ürünlerle Tunus pazarına ihracat yapıyor. Bu sebeple Tunus, Türkiye için hem Orta Doğu’ya açılan bir kapı hem de bölgesel bir üretim merkezi potansiyeli taşıyor. Her iki ülkenin de kendi ekonomik güçlü yanlarını kullanarak ortak projeler geliştirmesi ve ticaret hacmini genişletmesi bekleniyor.
DEİK-UTICA GÖRÜŞMELERİNİN SÜREÇTEKİ ROLÜ
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) çatısı altında toplanan Tunus-Türkiye İş Konseyi, bu süreçte önemli rol oynayan ve iş birliğini destekleyen bir platform olarak ön plana çıkıyor. Konsey’in, Tunus Sanayi Ticaret ve El Sanatları Birliği (UTICA) ile gerçekleştirdiği görüşmelerle yatırım olanaklarının artırılması, ticaretin teşviki ve iş birliği projelerinin desteklenmesi gibi konularda verimli sonuçlar elde ediliyor. Böylece üye iş insanları arasında bilgi ve deneyim paylaşımıyla birlikte iş birliği imkânlarının geliştirilmesi ve ticaret hacminin artırılması hedefleniyor.
“TUNUS GENİŞ PERSPEKTİFTE İŞ BİRLİĞİNE ALAN TANIYOR”
Türkiye ile Tunus arasındaki iş birliklerinin hemen hemen her alanda var olduğuna vurgu yapan Tunus Büyükelçisi Ahmet Misbah Demircan, Tunus’a 1 milyar 150 milyon Dolar ihracatımız, 350 milyon Dolar ise ithalatımız olduğundan söz etti. Makine sanayi başta olmak üzere kimyevi maddeler, tekstil, araba yedek parçası gibi birçok alanda buraya ihracat yapıldığını belirten Demircan, Tunus’a yatırımın ciddi bir ayağını da Batı ülkelerinin özellikle Fransa, İtalya ve Almanya’nın oluşturduğunu söyledi. Bahsi geçen ülkelerden yapılan ihracat kalemlerini, Türkiye’nin de ihraç ettiğini ve dolayısıyla Tunus pazarı için geniş bir perspektifte iş birliği alanı olduğunu ifade etti.
YATIRIMCILARIN GÖZÜ NEDEN TUNUS’UN ÜSTÜNDE?
Türkiye’de Afrika’ya açılmak isteyenlerin iddialı oldukları, pazar elde ettikleri konularda Tunus’a yapacakları yatırımların iki ülke arasındaki iş birliğinin gelişmesinde etkili olacağını aktaran Büyükelçi, Türkiye ile Tunus arasındaki ilişkilerin seyri göz önüne alındığında Tunus’un beklentisinin; şu ana kadar ticaret yapılan alanlarda iş birliği içerisinde Tunus’a yatırım yapılması olduğunu söyledi. Demircan, karşılıklı yatırım fırsatları için Tunus’la iş birliği yapmanın avantajlarını şu sözlerle anlattı:
“Türkiye-Tunus iş birliğinin şöyle faydaları var: Tunus ucuz işçilik ve enerji ucuzluğu açısından üreticiye cazip geliyor. Öte yandan buranın hem Cezayir’le hem Libya’yla ilişkileri güçlü. Afrika kıtasıyla da ilişkileri çok güçlü. Bu bölgede şehircilik anlamında, çevre anlamında, yaşam kalitesi anlamında bölge ülkelerinin arasında en iyi şartlara sahip. Öte yandan turizm konusunda gelişmiş olan Tunus’la, Afrika kıtası ve Kuzey Afrika ülkeleri arasındaki bu anlamda ilişki de çok iyi. Türkiye’den bazı yatırımcılar şu an şunu düşünüyor: Elindeki fazla makine parkıyla burada yapacakları imalatlar için işçilikten ve enerjiden de istifade ederek, Gümrük Birliği’nin de oluşturduğu fırsatlarla Afrika’ya açılmak. Şu anda Türk yatırımcılar tarafından bu yöntem masaya yatırılmış konuların arasında geliyor.”
İŞ FORUMLARIYLA İLİŞKİ AĞLARI DAHA HIZLI ÖRÜLÜYOR
İki ülke arasında yapılan iş forumlarının oldukça kıymetli olduğundan işaret eden Büyükelçi, iş forumlarının iki ülke arasında yeni fırsatların oluşması açısından ne kadar verimli olduğunu anlatırken “İş forumlarında Türkiye delegasyonundan Tunus’la ilgilenenlere haberler veriliyor ve buraya geliyorlar. Ülkemizden de benzer sektörlerden arzu edenler de bu toplantıya çağrılıyor. Belki bir günlük bir toplantı ama tek başına pazar araştırması yapmak isteyen ve buraya gelmek isteyenler açısından bu süreç uzun araştırmalar, tahammül ve masraf anlamına geliyor. O sürecin daha hızlı işlemesine olanak tanınıyor. Bir de devletin kurumlarıyla tanışıldığı için işe nereden başlanacağı, muhataplarının kim olacağı, kiminle iş birliği yapılacağı gibi konularda avantajlar oluşturulmuş ve burada da süreci hızlandırmış oluyor. İş forumlarını DEİK aracılığıyla birkaç tane yaptık. Ama bunların dışında yine DEİK’in ve kurumların yönlendirmesiyle müstakil olarak buraya gelip iş birliği için pazar araştırması yapanlar da oldu” diye konuştu.
“İLİŞKİLERİ GELİŞTİRMEK BİZİM GÖREVİMİZ”
İki ülke arasındaki iletişim ağını iş birliklerini geliştirecek ölçüde sürdürmek için özen gösterildiğini ifade eden Demircan, Türk yatırımcıyı Tunus pazarına çekmek konusunda onlara düşen rolün ne olduğunu “Türkiye Büyükelçiliği olarak biz başta siyasi ilişkileri geliştirmek, öte yandan ekonomiyi, eğitimi, sağlığı, turizmi, hayata dokunan iş birliği yapılacak ne kadar alan varsa karşılıklı olarak bu iradeyi ortaya koyanları araştırmak, bulmak, eşleştirmek ve iş birliği zeminini oluşturup onları teşvik etmek bizim görevimizdir. Bunları yaptığımız sürece de iki ülke arasındaki ilişkiler çok daha iyi noktalara gidecektir” sözleriyle açıkladı.
