8 Mart Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle Ayvalık Ticaret Odası’nın misafiri olarak bir grup kadın gazeteci arkadaşımızla Ayvalık’taydık. Bu anlamlı buluşmada hikâyesi Ayvalık’ta başlayan ama gelinen noktada dünyanın önemli merkezlerinde hatırı sayılır işler yapan girişimci kadınları ve onların hikâyelerini dinledik. Ne de güzel ve örnek alınacak işler yapmışlar. Kimi aile şirketinde işlerin başına geçmiş, kimi ise sıfırdan başlayarak fikrini başarılı bir işe dönüştürmüş… Ben onları büyük bir hayranlıkla dinledim. Şimdi ise size anlatmak istiyorum…
Zeytin ve zeytinyağının cenneti… Yaşı 1200 yılı bulan 80 zeytin ağacına göz nuru gibi bakılıyor… Türkiye’nin zeytinyağı ihracatının yüzde 35’i buradan gerçekleşiyor… Yakın bir gelecekte Zeytinyağı Borsasının kurulması gündemde… Sokaklara bir tatlı huzur sirayet etmiş durumda… Hiç kimsenin acelesi yok… Sadece yüzümüzü değil, günahlarımızı da yıkamamız gerektiğini hatırlatıyor bazı tarihi yapılar… Bir de unutmadan (benim için en kıymetlisi olan) zeytin ve zeytinyağı dışında kedisi ile de meşhur bir belde Ayvalık ve Cunda… Ayvalık’ta kafanızı nereye çevirseniz bir kadın dokunuşuyla karşılıyorsunuz. Bazen bir üretici bazen bir sanayici bazen bir işletmeci olarak karşınıza çıkıyor kadınlar. İşte bu kadınlardan beşi ile bir araya geldik Ayvalık’ta… Hikâyeleri ise örnek alınacak türden….
KADIN HER İŞTE YER ALABİLİR
Yüzyıllık bir hikâyenin parçası olan Sabuncugil Tarım Ürünlerinin Sahibi Deniz Sabuncugil, şirketlerinin dördüncü kuşak yöneticisi olarak işlerin başına geçmiş. İş yaparken karşılaştığı ilk şeyin; telefonu her açtığında isminin de aynı zamanda bir erkek ismi olmasından ziyade kendisini erkek zannetmeleri olduğunu söylüyor. “Çünkü zeytin ve zeytinyağı işi sanki erkeklerin yapması gereken bir işmiş gibi algılanıyor” diyen Deniz Sabuncugil’in de belirttiği gibi oysa kadın her işte yer alabilir. Duyusal analiz, coğrafi işaret ve tadım konularında kendini geliştirip, bir sonraki nesle daha iyisini bırakmak için var gücü ile çalışan Deniz Sabuncugil, yüzyıllık derin tarihin devamını sağlamak için Ayvalık’ta örnek adımlar atmaya devam ediyor.
10 PARMAĞINDA 10 MARİFET
Buluşmada enerjisi ve yaptığı işlerle bizi etkileyen bir diğer isim olan iam İnovasyon ve Ar-Ge Merkezi Anonim Şirketinin Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Tuğba Özdenal, sıfırdan başlayarak inanılmaz işler yapmış. 10 parmağında 10 marifet desek tam da yeridir. Aynı zamanda iş geliştirme uzamanı da olan Özdenal, bu alanda üç ayrı kitap yazmış. İş geliştirmek için maddi dayanağa ihtiyaç olmadığına inanan iş insanı, kendi tesislerini kurarken de dayanışmanın gücüne inanmış ve bu düşünceden hareketle yola çıkmış. Beyaz kağıt geri dönüşümü konusunda 40 ülkeye ihracat yapan başarılı isim, kağıt alanında İzmir, Sakarya ve Gaziantep tesislerinde 20 bin ton kağıt işliyor. Bu işi yaparken de kadın istihdamı konusuna ayrı bir önem veren Özdenal, istihdamının yüzde 85’ini kadınlardan oluşturmuş. Kurulduğu günden bu yana başarı hikâyesini yazarken zorlu şartlardan geçen Özdenal, fabrikasında tam tamına altı kez yangın atlatmış. İş insanı TOBB Girişimci Kadın Gücü Yarışması’nda, “En Hızlı Büyüyen Kadın Girişimci Şirket” unvanını alarak başarısını da taçlandırmış.
“DÜNYADA ÜRETİLMEYEN TEK ŞEY TOPRAKTIR”
Zeytin satmak için beklerken babasının ona, “O zaman kendi hikâyeni yaz” demesiyle harekete geçen Onursel Zeytincilik Yönetim Kurulu Başkanı Nuriye Hatice Yeşilkaya üçüncü kuşak yönetici olarak işlerin başına geçmiş. “Benim babamın hiç oğlu olmadı. O zaman oğlan çocuğu olmayanı çocuktan saymıyorlardı. Babasına “Kızın evlenir, senin malların da dağılır” denilmesine rağmen babası ona inanmış ve işleri emanet etmiş. Gelinen noktada yol haritasını çiftçinin markalaşması yolunda çizen Yeşilkaya, sanayileşmeden daha butik olarak ilerlemeyi tercih edenlerden. Bu anlamda sadece kendi ürettiği ürünleri satan Yeşilkaya, bu yıl ise ihracat yapmayı hedefliyor. “Bu dünyada üretilmeyen tek şey topraktır” diyen iş insanı, çiftçinin markalaşmasından yana. Çünkü Yeşilkaya’ya göre çiftçi, markalaşarak kendi ürününü kendi satmak zorunda.
YÖNETEN DEĞİL DÖNÜŞTÜREN OLDU
İkinci kuşak bir yönetici… Aslında o kendini yöneten değil, dönüştüren olarak tanımlıyor. Aktaşlar Ayvalık Gıda İnşaat Petrol Ürünleri ve Katı Yakıtlar Yönetim Kurulu Üyesi İrem Aktaş’ın çok küçük yaşlarda babasının teşvik etmesi ile işe olan motivasyonunun ilk tohumları atılmış. Erkek çocuklarını işe getirmek isteyen insanların tersine babası hep aksini söylemiş. “İlk yönetimi devraldığımda ‘Ben şimdi ne yapacağım?’” sorusuyla duyduğu endişeyi dile getiren İrem Aktaş, “Herkesin hayatında devrim yarattığı gün vardır. Benimkisi de mezun olduğum gün oldu. İşe başladığımda çalışanların yüzde 90’ı erkekti. Önce onlara varlığımı kabul ettirdim sonra ekip kurdum” diyor. Bu noktada ailelere burada çok büyük rol düştüğünü söyleyen Aktaş, ailesinden aldığı desteğe dikkat çekiyor.
ZEYTİNİN ATLASI OLUR MU?” DEMEYİN
“Zeytinin atlası olur mu?” demeyin. Pek tabii bu mümkün. Bu iş için kolları sıvayan ise Başka Bir Eğitim Mümkün Kooperatifi Yürütücüsü Esra Başak. Avrupa Birliği ile birlikte Türkiye’deki bütün zeytin coğrafyasında iklimle mücadeleyi etkin kılacak tarımsal mücadeleyi konu alan kooperatif, üç yıl için yürüttüğü projede bir yılı geride bırakmış. Bu güzel ve anlamlı yolda kendilerine başarılar diliyoruz…
AYVALIK ONUNLA UÇUŞA GEÇTİ
Bu güzel hikâyelerin ardından Ayvalık Ticaret Odası Başkanı Ali Uçar’la da sohbet etme fırsatı buluyoruz. Türkiye’nin en önemli zeytinyağı üretim merkezlerinden biri olan Ayvalık, yüzyıllardır kaliteli zeytin ve zeytinyağı üretimiyle tanınıyor. Ancak bu değeri koruyabilmek ve sahte ürünlerle mücadele etmek giderek daha büyük bir zorluk haline geliyor. Ayvalık Ticaret Odası Başkanı Ali Uçar, bölgenin zeytinyağı üretimi konusundaki potansiyelini vurgulayarak, coğrafi işaretin önemine dikkat çekerek, “Şu anda Ayvalık’ta yaklaşık 180 tescilli zeytinyağı markası bulunuyor. Bugün, Türkiye’nin en büyük zeytin ve zeytinyağı üreticileri bu bölgede faaliyet gösteriyor. Ayvalık, bölgenin üretim kapasitesinin yüzde 55’ini karşılıyor ve Körfez Bölgesi ile birlikte Türkiye’nin toplam zeytinyağı ihracatının yüzde 30’unu gerçekleştiriyor. Ancak coğrafi işaret tescilimiz olmasına rağmen, sahte ürünlerle mücadele etmek zorundayız. Bu durum marka değerimizi tehdit ediyor” diyor.
Ayvalık Ticaret Odası Başkanı Ali Uçar: “Kadınlarımız girişimcilik konusunda oldukça hevesliler. 41 ülkede 42 binden fazla kişiyle yapılan bir araştırmaya göre kadınlar, hayallerinin peşinden gitmek, maddi bağımsızlığa kavuşmak, iş-yaşam esnekliğini artırmak ve dünyada fark yaratmak amacıyla girişimci olmak istiyor. Türkiye özelinde de kadınların yüzde 60’ı kendini girişimci olarak tanımlıyor. Z kuşağında ise bu oran yüzde 88’e çıkıyor. Yine her 10 kadından 6’sı kendisini girişimci olarak görüyor. Bu oranlar oldukça mutluluk verici. Özellikle de kentimiz Ayvalık için… Pandemiyle birlikte nüfusu artan ve giderek kurumsal hayattan uzaklaşıp yeni bir iş hayatına açılmak isteyenlerin uğrak noktası oldu Ayvalık. Bugün iş dünyasının içerisinde yer alan pek çok kadın Ayvalıklı… Yeni gelen genç nüfusun teşviklerle kendi girişimcilik öykülerini yazarak hem kendilerine hem kentimize hem de ülkemize büyük katkılar sunacağını düşünüyoruz.”
