Küresel piyasalar, yeni haftaya ABD’nin korumacı ticaret politikalarına dair belirsizlikler ve Fed yetkililerinin açıklamalarıyla karışık bir başlangıç yaptı. ABD Başkanı Donald Trump’ın tarifelerde “esnek” olabileceklerine dair işaretleri risk iştahını artırırken, Kanada’nın yeni Başbakanı Mark Carney’nin erken seçim kararı ve Borsa İstanbul’daki açığa satış yasağı gibi gelişmeler yatırımcıların odağında yer aldı. Bugün dünya genelinde açıklanacak imalat sanayi PMI verileri, piyasaların yönünü belirlemede etkili olacak.
ABD POLİTİKALARI VE KÜRESEL ETKİLER
ABD Başkanı Donald Trump’ın tarifelerde esneklik sinyali vermesi, küresel piyasalarda risk iştahının canlanmasına katkı sağladı ve yatırımcılar önümüzdeki günlerde açıklanması beklenen karşılıklılık esaslı tarifelere yönelik haber akışını yakından takip ediyor.
Analistler, Trump yönetiminin korumacı ticaret politikasının küresel ekonomi üzerindeki etkilerine dair belirsizliklerin sürdüğünü belirterek, özellikle 25 Nisan’da devreye girmesi planlanan Kanada ve Meksika’ya %25’lik tarifelerin piyasaları etkileyebileceğini vurguladı. Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, iş çevrelerinde belirgin bir kaygı olduğunu ve tarifeler ile mali politikalar netleşene kadar yatırım harcamalarının beklemede olduğunu ifade etti. New York Fed Başkanı John Williams ise ekonomideki belirsizliklerin arttığını ve farklı senaryoların mümkün olduğunu belirterek, Fed’in faiz kararlarında aceleci olmayacağını aktardı.
Para piyasalarında Fed’in haziran ayında faiz indirimine gitme olasılığı %85’e yükseldi ve bu beklenti, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizinin %4,28 seviyesinde stabil kalmasına destek oldu. Dolar endeksi haftaya 104,2 ile yatay başlarken, altının ons fiyatı %0,1 düşüşle 3 bin 22 dolarda, Brent petrol ise %0,4 azalışla 71,4 dolarda işlem görüyor.
Trump’ın cuma günü duyurduğu, Boeing tarafından üretilecek F-47 savaş uçağı projesi hisselerde %3’ten fazla yükseliş sağladı ve bu gelişme, ABD savunma sanayisine yönelik iyimserliği artırdı. Ancak, Fed’in temkinli duruşu ve ekonomik belirsizlikler, piyasalarda tam bir toparlanmayı engelliyor.
TÜRKİYE VE AVRUPA’DAKİ GELİŞMELER
Borsa İstanbul, cuma gününü %7,81’lik sert bir düşüşle 9.044,64 puandan tamamladı ve bu gerileme, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne yönelik yolsuzluk ve terör soruşturmaları kapsamında İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun da aralarında bulunduğu 51 şüphelinin cezaevine gönderilmesiyle ilişkilendirildi.
SPK, piyasadaki gelişmeler üzerine 24 Mart’tan 25 Nisan 2025’e kadar açığa satış yasağı getirdi, halka açık şirketlerin pay geri alımlarını kolaylaştırdı ve kredili işlemlerde öz kaynak oranını esnetti. Borsa İstanbul ise emir/işlem oranını 5:1’den 3:1’e düşürerek eşik değer aşım ücretini 0,50 TL’ye yükseltti. Dolar/TL, cuma günü 37,8306’dan kapanırken bugün %0,5 artışla 38,0090’a yükseldi.
Avrupa’da cuma günü negatif bir seyir izlendi; Almanya’da DAX 40 %0,47, Fransa’da CAC 40 %0,63, İtalya’da FTSE MIB 30 %0,39 ve İngiltere’de FTSE 100 %0,63 değer kaybetti, ancak yeni haftaya vadeli kontratlar pozitif başladı. Almanya’da Federal Eyaletler Temsilciler Meclisi’nin 500 milyar avroluk altyapı ve iklim fonu ile savunma harcamalarını “borç freni”nden çıkarma kararı, bölgedeki ekonomik dönüşüm beklentilerini güçlendirdi.
Bugün açıklanacak imalat sanayi PMI verileri, Trump politikalarının Avrupa imalat aktivitesine etkisini ölçmede önemli bir gösterge olacak. Analistler, ABD’nin tarife söylemlerinin Avrupa’yı da etkileyebileceğini ve PMI verilerinin bu bağlamda dikkatle izleneceğini belirtti.
Borsada açığa satış yasağı ne anlama geliyor?
Borsada açığa satış yasağı, yatırımcıların ellerinde olmayan hisse senetlerini ödünç alarak satmasının engellenmesi demek ve SPK bunu 24 Mart-25 Nisan 2025 arasında uygulayacak. Bu karar, piyasa volatilitesini azaltmayı ve düşüş baskısını hafifletmeyi hedefliyor.
Fed’in faiz indirimi ne zaman bekleniyor?
Para piyasalarında Fed’in ilk faiz indirimine haziran ayında gitme olasılığı %85 olarak fiyatlanıyor. John Williams, ekonomideki belirsizlikler nedeniyle aceleci olmadıklarını ve Austan Goolsbee ise iş çevrelerinin tarifeler netleşene kadar beklediğini belirtti.
Trump’ın tarifeleri küresel piyasaları nasıl etkiliyor?
Trump’ın tarifelerde esneklik sinyali risk iştahını artırsa da, korumacı politikaların küresel ekonomi üzerindeki belirsizlikleri devam ediyor ve analistler bunu piyasaların yönünü belirleyen bir faktör olarak görüyor. Kanada Başbakanı Carney, tarifelere karşı erken seçim kararı aldı ve bu durum Asya’da negatif bir seyir yarattı.
