Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Borsa İstanbul AŞ pay piyasalarında son dönemde yaşanan gelişmeler nedeniyle önemli bir adım attı ve 24 Mart 2025’ten 25 Nisan 2025 seans sonuna kadar açığa satış işlemlerini yasakladı. Açığa satış yasağı, yatırımcıların ellerinde olmayan hisse senetlerini ödünç alarak satmasını engelleyen bir tedbir olarak dikkat çekerken, bu kararın ne anlama geldiği ve piyasaya etkileri merak konusu oldu. SPK’nın duyurusuyla birlikte, halka açık şirketlerin pay geri alımları kolaylaştırılırken, kredili işlemlerde öz kaynak oranı da esnetildi.
BORSA AÇIĞA SATIŞ YASAĞI NE DEMEK?
Borsada açığa satış yasağı, yatırımcıların sahip olmadıkları hisse senetlerini ödünç alarak satmalarının geçici veya kalıcı olarak engellenmesi anlamına geliyor. Normalde açığa satış, bir hisse senedinin fiyatının düşeceğini öngören yatırımcının, bu hisseyi ödünç alıp satması ve daha düşük fiyattan geri alarak kâr elde etmesi işlemidir. Ancak bu yöntem, piyasada volatiliteyi artırabileceği veya spekülatif hareketleri tetikleyebileceği için düzenleyici otoriteler tarafından zaman zaman kısıtlanıyor.
SPK’nın 24 Mart 2025’ten itibaren uyguladığı bu yasak, Borsa İstanbul’da işlem gören tüm pay piyasalarını kapsıyor ve 25 Nisan 2025 seans sonuna kadar devam edecek.
Açığa satış işlemi, sahip olunmayan sermaye piyasası araçlarının satılması veya satış emrinin verilmesiyle gerçekleşiyor ve takas yükümlülüğü ödünç alınan araçlarla yerine getiriliyor. Bu işlem için emrin baştan açığa satış olarak girilmesi gerekiyor ve gerçekleşen işlemler günlük bültende pay bazında detaylı bir şekilde ilan ediliyor.
“Kredili Menkul Kıymet ve Açığa Satış İşlemlerine Konu Olan Menkul Kıymet Listesi”ne göre, Yıldız Pazar ve Ana Pazar’daki paylar ile borsa yatırım fonları (BYF) bu işlemlere konu olabiliyorken, varantlar, sertifikalar ve bazı fonlarda açığa satış yapılamıyor. SPK’nın bu kararı, piyasada dengeli bir işlem ortamı sağlamak ve düşüş baskısını hafifletmek amacıyla alındı.
BORSA AÇIĞA SATIŞ YASAKLANDI NEDİR?
SPK’nın 24 Mart 2025’te başlattığı açığa satış yasağı, Borsa İstanbul’da son günlerdeki gelişmelere yanıt olarak ortaya çıktı ve 25 Nisan 2025’e kadar sürecek. Bu karar, piyasada açığa satışın yasaklanmasıyla birlikte halka açık şirketlerin pay geri alımlarını kolaylaştırma ve kredili sermaye piyasası işlemlerinde öz kaynak oranını esnetme gibi ek tedbirleri içeriyor. Açığa satış, ayı piyasalarında yani düşüş trendinde kâr elde etmeyi sağlayan bir yöntem olarak biliniyor; yatırımcılar, hisse fiyatlarının düşeceğini öngörüyorsa, ödünç aldıkları hisseleri satıp daha düşük fiyattan geri alarak aradaki farktan kazanç sağlıyor. Ancak bu işlem, piyasada sert düşüşleri tetikleyebileceği için SPK, geçici bir yasakla bu riski bertaraf etmeyi hedefledi.
Yasak, yatırımcıların ellerinde olmayan hisseleri satmasını engelleyerek piyasadaki satış baskısını azaltmayı amaçlıyor ve bu süreçte pay geri alımları gibi alternatif mekanizmalar teşvik ediliyor. Açığa satış işlemi, ileri düzey yatırımcılar tarafından sıkça kullanılıyor; doğru zamanlama ve fiyat tahminiyle yüksek kazanç potansiyeli sunuyor, ancak yanlış beklentiler ciddi kayıplara yol açabiliyor. SPK’nın açıklamasına göre, bu tedbirler sermaye piyasasının güvenilir, şeffaf ve etkin bir şekilde işlemesini sağlamak için uygulanıyor. 24 Mart-25 Nisan dönemi, piyasanın bu yasağa nasıl tepki vereceğinin test edileceği bir zaman dilimi olacak.
Borsada açığa satış yasağı ne anlama geliyor?
Borsada açığa satış yasağı, yatırımcıların ellerinde olmayan hisse senetlerini ödünç alarak satmasının engellenmesi demektir. SPK, 24 Mart-25 Nisan 2025 arasında bu yasağı uygulayarak piyasa volatilitesini azaltmayı ve düşüş baskısını hafifletmeyi hedefliyor.
Açığa satış yasağı ne zaman bitecek?
SPK’nın kararıyla, Borsa İstanbul’da açığa satış yasağı 24 Mart 2025’ten 25 Nisan 2025 seans sonuna kadar geçerli olacak. Bu süre boyunca açığa satış işlemleri tamamen yasaklandı.
Açığa satış nasıl bir işlem?
Açığa satış, yatırımcının bir hisse senedinin fiyatının düşeceğini öngörerek, ödünç aldığı hisseyi satıp daha düşük fiyattan geri alarak kâr elde ettiği bir işlemdir. Bu yöntem, düşüş trendinde kazanç sağlasa da piyasada spekülasyonu artırabiliyor.
