Doğu Anadolu’nun genç ili Ardahan, yalnızca coğrafi konumuyla değil, stratejik vizyonuyla da dikkat çekiyor. 1992 yılında il statüsünü kazanan Ardahan, geçen otuz yılda Türkiye’nin Kafkasya’ya açılan sınır kapısı olma yolunda önemli adımlar attı. Şimdi ise gözünü daha büyük hedeflere dikmiş durumda: Lojistik merkez, doğa ve kış turizminin merkezi, dijital ticaretin yeni durağı ve coğrafi işaretli ürünlerin başkenti…
Ardahan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Çetin Demirci, Türkiye’de İş Dünyası dergisi için Ardahan’ın ekonomik ve sosyal kalkınma vizyonunu, eksikleri, fırsatları ve projeleri anlattı. Başkan Demirci, “Biz Türkiye Cumhuriyeti’nin uç beyiyiz. Şimdi bu uç beyliğini ekonomik liderliğe taşımak istiyoruz” diyor.
ATSO’DAN BEŞ TEMEL MİSYON
Ardahan Ticaret ve Sanayi Odası’nın temel misyonu ve öncelikli hedeflerine değinerek sözlerine başlayan Demirci, bu öncelikleri şu şekilde sıraladı;
“Ardahan Ticaret ve Sanayi Odası olarak bazı temel misyonlarımız mevcut. Bunlardan kısaca bahsedecek olursam;
1.Ekonomik Gelişimi Desteklemek: Tarım, hayvancılık, sınır ticareti ve turizm gibi bölgenin potansiyel taşıyan sektörlerinde yatırımları ve girişimciliği teşvik etmek ve yatırım ortamını iyileştirici çalışmalar yürütmek.
- Üyeye Yönelik Hizmetleri Güçlendirmek: Üyelerin ihtiyaçlarına yönelik eğitim, danışmanlık ve bilgilendirme hizmetlerini artırmak. Dijitalleşme, e-ticaret ve yeni nesil ticaret uygulamaları konusunda üyeleri desteklemek.
- Altyapı ve Lojistik Konularında Gelişme Sağlamak: Ardahan’ın lojistik imkanlarının (örneğin Gürcistan sınır kapısı üzerinden dış ticaret) güçlendirilmesi. Organize Sanayi Bölgesi’nin (OSB) geliştirilmesi ve üretim kapasitesinin artırılması.
- Kurumsal Kapasitenin Artırılması: Kurumsal yönetim anlayışıyla şeffaf, hesap verebilir ve katılımcı bir oda yapısını sürdürmek. Akreditasyon sistemini etkin kullanmak ve uluslararası standartlara uygun çalışmak.
- Bölgesel İş Birliklerini Geliştirmek: Yerel yönetimler, üniversiteler, kalkınma ajansları ve sivil toplum kuruluşlarıyla ortak projeler yürütmek. Kafkasya ve Orta Asya ile ekonomik ilişkilerin geliştirilmesine aracılık etmek.”
“ORTA ASYA’DAN AVRUPA’YA GEÇİŞİN EN KRİTİK NOKTASIYIZ”
Ardahan, Aktaş ve Türkgözü olmak üzere iki adet sınır kapısına sahip. Bu kapılar, Türkiye’nin Orta Asya ile Avrupa arasında kurduğu ticaret köprüsünün en doğu halkasını oluşturuyor. Demirci, bu pozisyonun stratejik önemine şu sözlerle vurgu yapıyor:
“Ardahan’dan Orta Asya’nın tamamına geçiş yapılabiliyor. Bu sebeple de oldukça stratejik bir konumdayız. Ülkemizin dış ticaret vizyonu açısından önemli bir görev üstleniyoruz.”
2015 yılında açılan Aktaş Gümrük Kapısı’ndan yılda yalnızca 3 bin araç geçerken, bugün bu sayı 30 bini aşmış durumda. Bu artışın en büyük nedenlerinden biri ise modernizasyon. Demirci, “Kapılarımızın bu kadar aktif kullanılmasının sebebi TOBB’un desteğiyle gerçekleştirdiğimiz altyapı yatırımlarıdır” diyor.
LOJİSTİK ÜS OLMA YOLUNDA: “İSTASYON ŞART”
Ardahan’ın geleceği için en kritik hedeflerden biri, kentte bir lojistik istasyon kurulması. Demirci, bu projenin yalnızca Ardahan’a değil, bölgeye yayılan bir kalkınma dalgası yaratacağını ifade ediyor:
“Lojistik çağımızın en önemli iş kollarından biri. Biz istiyoruz ki Ardahan’da bir istasyon kurulsun. Bu yalnızca bizim değil, Erzurum, Kars, Iğdır’ın da ticaretine katkı sağlar. Liman bağlantımızı sağlayacak Sahara Tüneli projesi, bu hayalin temel taşı olacak.”
Demirci, Ardahan’ın Karadeniz limanlarına doğrudan bağlanması halinde, bölgenin ihracat potansiyelinin çarpan etkisiyle artacağını belirtiyor.
Yıllardır Türkiye’nin radarında olmayan Ardahan turizmi, el değmemiş doğası ve doğal zenginlikleriyle potansiyelini yeni yeni fark ettiriyor. Başkan Demirci bu konuda da görüşlerini belirterek, “Bugüne kadar turizmin gelişmemiş olması bizim için artık bir fırsat. Her şey doğal. Trekking için çok uygun arazilerimiz var. Avrupa Birliği tarafından finanse edilen tek kayak tesisi Yalnızçam Uğurlu’da. Bu bizim için büyük bir avantaj” diyor.
Ancak eksikler de yok değil. Ardahan’da sadece bir adet beş yıldızlı otel bulunuyor. Demirci’ye göre bu sayının artması şart. “Biz yatırım yapıyoruz ama başkalarının da bu bölgeye otel yapmasını bekliyoruz. Turizm yatırımı sadece tesisle değil, konaklamayla büyür” diyen Demirci, sektöre de çağrıda bulundu.
“İL OLDUK AMA HÂLÂ BAĞLI OLDUĞUMUZ İL İLE ANILIYORUZ”
1992 yılında il statüsü kazanan Ardahan’ın hâlâ eski bağlı olduğu il ile anılmasına ise Demirci şu yorumu yaptı; “Yeni olmak bazen avantaj, bazen dezavantaj. Biz eski ilimizi seviyoruz ama artık kendi başımıza yürümek, ileri gitmek istiyoruz.”
Ticaret ve Sanayi Odası, dijitalleşme sürecinde üyelerine rehberlik ediyor. Yakında faaliyete geçecek dijital platform sayesinde Ardahan’daki üreticilerin ürünleri tüm Türkiye’ye ulaşabilecek.
“İKİLİ TİCARET BÜYÜYECEK”
Demirci, sınır ötesi ekonomik iş birliklerine de büyük önem veriyor. Gürcistan’ın Ahıska Valiliği ile yapılan protokolle, iki şehir karşılıklı fuar düzenleyecek. Fuara ilişkin de Konuşan Demirci, “Ahıskalılar Ardahan’da, biz Ahıska’da ürünlerimizi tanıtacağız. Bu sayede bölgesel ticaretimiz güçlenecek” dedi.
Ardahanlı üreticinin emeği, coğrafi işaretle buluştuğunda katma değere dönüşüyor. Bu kapsamda Ardahan’da birçok değer olduğuna değinen Çetin Demirci, sözlerini şu şekilde sürdürdü; “Posof Elması ve Posof Fasulyesi coğrafi işaret aldı. İddia ediyorum, Posof elması gibi bir elma yok. Bu toprağın, bu iklimin ürünüdür. Şimdi sırada Ardahan Çiçek Balı var. Avrupa Birliği tescil sürecindeyiz. Propolis, arı zehiri, polen gibi yan ürünleri işleyemiyoruz. Oysa bunlar baldan daha değerli. Katma değeri yükseltmek için teşvik gerekiyor.”
Kadın üreticilerin tarımda daha aktif rol alması için üniversite iş birliğiyle yeni bir proje başlatılmış: Tarımda Kadın Eli. Proje ile genç kadınlar üretime kazandırılması hedefleniyor.
“TEŞVİKLER İL BAZLI OLMALI, YOKSA GÖÇÜ DURDURAMAYIZ”
Demirci, Türkiye’deki mevcut bölgesel teşvik sisteminin bölgesel olması gerektiğini dile getiren Başkan Demirci, “Cumhuriyet tarihi boyunca bölgesel teşviklerle bir yere geldik ama Ardahan’ın hâlâ 100 binin altında nüfusu var. İl bazlı teşvik sistemi şart. Devletin Ardahan gibi illerin rekabet gücünü özel olarak artırması lazım. Ardahanlı Ardahan’da doyarsa İstanbul’a gitmez. İstanbul’daki imkanlar Ardahan’da olsa, kimse göç etmezdi” diyor.
