Türkiye’de İş Dünyası dergisi, ekonomik ilişkilerde yeni köprüler kurmaya devam ediyor. Bu kez Kazakistan’da bir araya gelen iş insanları iki ülke arasındaki iş birliklerini masaya yatırdı. Zirvede konuşan iş dünyasının önde gelen isimleri, Kazakistan’ın tarım, enerji, savunma sanayi, maden ve lojistik sektörlerindeki potansiyeline dikkat çekti.
“GÜÇLÜ ADIMLAR ATILMALI”
Toplantının moderatörlüğünü Türkiye’de İş Dünyası Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Celal Toprak üstlendi. Toprak, Kazakistan ile Türkiye arasındaki ilişkilerin son yıllarda ulaştığı ivmeye dikkat çekti. Toprak, iki ülkenin ekonomik ve ticari anlamda birbirini tamamlayan yapıya sahip olduğunu belirterek, bu potansiyelin daha etkin kullanılabilmesi için hem kamu hem de özel sektörün güçlü adımlar atması gerektiğini söyledi.
Türkiye’de İş Dünyası dergisi olarak Kazakistan’a özel hazırlanan sayının, iş dünyası için yol gösterici bir içerik sunduğunu belirten Toprak, “İki ülke arasındaki iş birliği artık çok daha stratejik bir boyutta. Enerji, lojistik, tarım ve sanayi gibi pek çok alanda ortak çalışmaların önü açık” dedi.
Toprak, Kazakistan’ın Orta Asya’daki konumunun ve Türkiye’nin lojistik gücünün, iki ülkenin üçüncü ülkelerde ortak projeler geliştirmesi için büyük bir avantaj sağladığını ifade ederek, bu sürecin Türkiye’nin küresel ticaretteki etkisini artıracağına dikkat çekti.
KAZAKİSTAN’DA TÜRK YATIRIMCILARIN İZİ
AHSEL Grup Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Hamdi Ayan, Kazakistan’da gerçekleştirdikleri yatırımları şöyle anlattı: “Yatırım olarak Astana’da otel ve iş merkezi inşa ettik, ardından alışveriş merkezi ve 130 villadan oluşan büyük bir site yaptık. Ayrıca Akkent projesiyle bugüne kadar 8 bin civarında konut ürettik. Türkiye’de elektrifikasyon projeleriyle başladığımız yolculuğumuzu Kazakistan’da inşaatla devam ettirdik.”
Ayan, Türk iş dünyasının Orta Asya pazarında daha güçlü bir şekilde yer alabilmesi için Kazakistan’ın sunduğu fırsatların iyi değerlendirilmesi gerektiğini ifade etti.
Ayan ayrıca, Kazakistan’ın genç ve dinamik nüfusunun, Türk şirketleri için önemli bir pazar fırsatı oluşturduğunu, bu nedenle girişimcilerin bölgeye daha fazla ilgi göstermesi gerektiğini söyledi.
“TÜRK MARKALARIYLA PAZARI BÜYÜTTÜK”
OS2 Kurucusu Osman Gürhan Çağlayan, Kazakistan serüvenine 2003 yılında başladığını belirterek, “İlk gelişim Anadolu Grubu’nun inşaat projesi içindi. Önce inşaat malzemeleri ithalatıyla başladık, ardından perakende sektöründe hızlı tüketim mallarında faaliyet gösterdik. Türkiye’den gelen markaların temsilciliklerini aldık. Bugün hâlâ Kazakistan’da Türk ürünlerini pazara ulaştıran nadir gruplardan biriyiz” diye konuştu.
Çağlayan, Türkiye ile Kazakistan arasındaki ekonomik ilişkilerin her geçen gün güçlendiğini belirterek, bu sürecin daha sürdürülebilir hale getirilmesi için yeni stratejiler geliştirilmesi gerektiğini ifade etti. Çağlayan, özellikle tarım, gıda, enerji ve inşaat sektörlerinde Türk firmaları için büyük bir potansiyel olduğunu vurguladı.
Kazakistan’ın Türkiye için stratejik bir partner olduğunu dile getiren Çağlayan, “İki ülke arasındaki ilişkiler yalnızca ticaret değil, kültürel ve sosyal alanlarda da gelişiyor. Bu bağlar, ekonomik ilişkileri daha da kuvvetlendiriyor” dedi.
“ALMATI HAVALİMANI RENOVASYONUNU ÜSTLENDİK”
SMS Grup İş Geliştirme Müdürü Serkan Öztaş, 20 yıldır Kazakistan’da olduklarını belirterek şunları söyledi: “Kazakistan’da şehirler arası yolların yüzde 65’ini tamamladık. Şimdi Almatı Havalimanı renovasyon projesini yürütüyoruz. Ayrıca 126 milyon dolarlık tarım yatırımı planlıyoruz. Türk firmalarına tavsiyem, Kazakistan’a finansmanlarıyla birlikte gelsinler. Çinli firmaların artışı ciddi bir rekabet unsuru. Ancak Kazakistan, altyapısı, bankacılık ve hukuk sistemiyle bölgedeki en güvenilir ülke.”
Türk firmalarının Kazakistan’da daha etkin rol alabilmesi için doğru stratejilerle hareket etmesi gerektiğini vurgulayan Öztaş, “Kazakistan, coğrafi konumu ve güçlü ekonomik potansiyeliyle Türk yatırımcılar için büyük bir fırsat sunuyor. Bu fırsatın değerlendirilmesi için ortak girişimler ve güçlü iş birlikleri gerekiyor” dedi.
“ORTA KORİDOR VİZYONU STRATEJİK BİR KONU”
Türkiye-Kazakistan İş Konseyi Başkanı Selçuk Yüce, Kazakistan’ın ekonomik yolculuğunu ve iş birliği vizyonunu şu sözlerle anlattı: “Kazakistan bağımsızlığından bu yana 34 yılda olağanüstü bir dönüşüm yaşadı. Kişi başına düşen milli gelir 15 bin dolara ulaştı. Biz Türkler sadece müteahhitlik yapmadık, aynı zamanda Kazakistan’ın modernleşmesinde rol oynadık. Artık Kazak şirketleri kendi başlarına uluslararası projeler yapıyor. Orta Koridor vizyonu çok stratejik. Bu konu sadece özel sektöre bırakılmayacak kadar önemli. Devletimizin güçlü bir stratejiyle bu vizyonu destekleyeceğine inancım tam.
Yüce, önümüzdeki dönemde tarım, maden, enerji, lojistik ve savunma sanayi yatırımlarının öne çıkacağını belirterek, “Dost ve Kardeş ülke Kazakistan’ın potansiyeli olağanüstü. Bu ülkeye değer katan her yatırım hem manevi hem maddi olarak karşılığını bulur” dedi.
Yüce, Kazakistan’da yatırım yapmak isteyen Türk girişimcilere de bir tavsiyede bulundu;
“Buraya gelip kuralları değiştirmeye çalışmayın. Kazakistan’ın işleyişine adapte olun. Buraya değer katan herkes kazançlı çıkar.”
“KÖK BAĞINI DOĞRU KULLANMALIYIZ”
UNO Group CEO’su Gürol Eren, Kazakistan’da 2012’den beri faaliyet gösterdiklerini ve catering sektöründe 27 yıldır kesintisiz hizmet verdiklerini anlattı. Eren, Türk iş dünyasının Çin ve Hindistan’ın Kazakistan’daki stratejilerinden ders çıkarması gerektiğini vurgulayarak, “Çin ve Hindistan, Kazakistan’a sadece yatırım yapmıyor; aynı zamanda entegre oluyor. Öğrenci gönderiyor, kültürel bağ kuruyor. Biz kök bağımızı doğru kullanmalıyız. Bu avantajı hâlâ yeterince değerlendiremiyoruz” dedi.
Kazakistan’ın coğrafi avantajlarının Türkiye’nin Orta Asya’daki stratejik pozisyonuyla birleştiğinde güçlü bir sinerji oluşturduğunu vurgulayan Eren, “Türk şirketleri bu potansiyeli doğru değerlendirmeli. Önümüzdeki yıllarda iki ülke arasındaki ekonomik bağlar daha da güçlenecek” diye konuştu.
Eren, bu süreçte Türk yatırımcılarının bölgeye olan ilgisinin artırılması gerektiğini ve yeni projelerin hayata geçirilmesi için finansal destek mekanizmalarının önem kazandığını ifade etti.
“İNŞAATIN HER AŞAMASINDA HİZMET VERİYORUZ”
Energy Story’den Serhat Savcı, Kazakistan’a 1998’de adım attığını ve bugün inşaat sektöründe Türk markalarıyla güçlü bir konumda olduklarını belirterek: “Bir inşaatın elektriğinden mekaniğine, yangınından, dekarasyonuna kadar anahtar teslimi işler yapıyoruz. İlk işlerimiz Türk markalarıyla oldu. Wakiki, ardından Zara ve İnditex gibi markalarla çalıştık. Kaliteyi koruyarak devam ediyoruz. İnşaatın her aşamasında hizmet veriyoruz.”
Serhat Savcı, Türkiye ile Kazakistan arasındaki ilişkilerin her geçen gün derinleştiğini ve bu sürecin Türk iş dünyası için yeni fırsatlar sunduğunu belirtti. Savcı, özellikle altyapı ve enerji projelerinde Türk firmalarının etkin rol üstlenebileceğini ifade etti.
“OTELCİLİKTE MİHENK TAŞIYIZ”
İntercontinental Genel Direktörü Mehmet Birgen Kaya, Kazakistan’ın yatırımcılar için cazip bir merkez haline geldiğini belirtti. Kaya, özellikle otomotiv, tarım ve teknoloji sektörlerinden yoğun ilgi olduğunu vurguladı.
Kaya, Intercontinental’in Kazakistan’daki otelcilik sektöründe önemli bir konumda olduğuna dikkat çekerek, “Biz buranın mihenk taşıyız, önemli bir yere sahibiz. Aslen iş oteliyiz ancak yavaş yavaş tatil için gelenler de olmaya başladı. Kazakistan iş ve otelcilik anlamında geleceği olan bir yer” ifadelerini kullandı.
Kaya, Intercontinental’in sektördeki öncü rolünü ise şöyle anlattı: “Burası bir üniversite gibi. Kazakistan’daki otelcilik ve misafirperverlik buradan başladı. Hizmet sektöründe olanların çoğu buradan geçmiştir. Tabii bunda uluslararası bir otel olmamızın da etkisi var çünkü belli standartları uyguluyoruz.”
“KAZAKİSTAN FAALİYETLERE DEVAM EDİYOR”
Son dönemde ekonomik anlamda yıldızı parlayan Kazakistan atağını sürdürmeye devam ediyor. Kazakistan Ankara Büyükelçisi Yerkebulan Sapiyev ve Kazakistan İstanbul Başkonsolosu Nuriddin Amankul, düzenlenen basın toplantısında Kazakistan ve Türkiye ticari ilişkilerine dair açıklamalarda bulundu.
Türkiye’nin, Kazakistan’a yaptığı yatırımlara değinen Büyükelçi Sapiyev, ”Kazakistan’da 4 binden fazla Türk sermayeli şirket çalışıyor. Türkiye’den doğrudan yatırım miktarı 5.6 milyar dolar. 71 adet fabrika açıldı. Türkiye’nin sanayi ve ekonomisindeki tecrübelerini, Kazakistan’da uygulamak isteriz. Kazakistan’ın petrol ve gaz imkanları mevcut. Uranyum üretiminde dünyada 1 numarayız. Nükleer santralimiz yoktu, bu sene başladık, 3 nükleer santral yapmayı planlıyoruz. Bu konuda finansal kaynak ve ham madde mevcut” şeklinde konuştu.
Başkonsolos Amankul şöyle konuştu: ”Türkiye, Kazakistan’da 71 fabrika ile 2’nci ülke, inşallah önümüzdeki 2-3 yıl içinde Türkiye herkesi geçip 1 numara olur. Türkiye ve Kazakistan ilişkileri hızlı gelişiyor. Türkiye’nin köklü holdinglerin bir kısmı Kazakistan’a geldi. Türkiye’nin en büyük savunma sanayi fabrikası Aselsan’ın belki ilk fabrikası bizim ülkemizde açıldı. Ülker, en büyük yurt dışı yatırımını Kazakistan’da yaptı. LC Waikiki uluslararası lojiktik merkezini Kazakistan da kurdu. Bunun gibi çok güzel örnekler var. Türk yatırımlarının Kazakistan’ın gelişmesine ve ekonomine katkısı büyük. Hedefimiz; Cumhurbaşkanlarımızın talimatı ile ticaret hacmini 15 milyar dolara çıkarmak. Orta vadede 10 milyar dolar, uzun vadede 15 milyar dolar hedef koyuyoruz. Türkiye’nin, Kazakistan’a yatırımı 6 milyar dolara yaklaştı. Kazakistan’ın, Türkiye’ye yatırım 2,5 milyar doları aştı. ”
