Türkiye’de 2016 öncesi verilen eski tip sürücü belgelerinin yenilenmesi için tanınan süre, 31 Temmuz 2025’te doluyor.
EHLİYET YENİLEME SON TARİH YAKLAŞIYOR
Eski tip sürücü belgelerinin yeni çipli ehliyetlerle değiştirilmesi için son tarih, İçişleri Bakanlığı tarafından 31 Temmuz 2025 olarak belirlendi. Şu anda yaklaşık 31 milyon 643 bin sürücü yeni tip ehliyete geçiş yaptı, ancak 4 milyon 237 bin kişi hâlâ eski ehliyetlerini kullanıyor. Bu tarihten sonra eski ehliyetle araç kullananlar, Karayolları Trafik Kanunu’nun 39/3 maddesi gereğince “geçerlilik süresi dolan sürücü belgesiyle araç kullanma” fiilinden 7 bin 438 TL idari para cezasıyla karşılaşabilir. Nüfus müdürlüklerinde yoğunluk yaşanmaması için vatandaşlara erken başvuru yapmaları çağrısında bulunuluyor.
Yenileme işlemini zamanında tamamlayanlar, sadece 15 TL (13 TL değerli kâğıt bedeli, 2 TL vakıf payı) ödeyerek yeni ehliyete sahip olacak. Ancak, 31 Temmuz 2025 sonrası yenilemelerde B sınıfı ehliyet için ücret 7 bin 438 TL’ye yükselecek; bu, gecikmenin sürücülere ciddi bir mali yük getireceğini gösteriyor.
BAŞVURU SÜRECİNDE GEREKLİ BELGELER
Ehliyet yenileme işlemleri, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün (NVİ) randevu sistemi üzerinden il ve ilçe nüfus müdürlüklerinde gerçekleştiriliyor. Başvuru için randevu, nvi.gov.tr, ALO 199 hattı veya e-Devlet üzerinden alınabiliyor. Gerekli belgeler arasında “Sürücü Olur” ibareli sağlık raporu, 1 adet son 6 ay içinde çekilmiş biyometrik fotoğraf, T.C. kimlik kartı veya pasaport, eski ehliyet ve kan grubu beyanı yer alıyor. Adli sicil belgesi, sistem üzerinden kontrol edildiği için ayrıca sunulmuyor.
Başvuru süreci yaklaşık 10-15 dakika sürüyor; eski ehliyet alınarak 15 gün geçerli geçici sürücü belgesi veriliyor. Yeni ehliyet, Ankara’da lazer baskıyla hazırlanarak 1-2 hafta içinde başvuru sahibinin adresine ücretsiz kargolanıyor.
Sağlık raporu, aile hekimlerinden veya devlet/özel hastanelerden alınabiliyor; raporun 2 yıl geçerliliği bulunuyor.
YENİ EHLİYETLERİN ÖZELLİKLERİ NEDİR?
Yeni tip ehliyetler, polikarbon yapısı ve ek güvenlik katmanlarıyla daha dayanıklı ve güvenli. Ehliyetlerde ad, soyad, doğum tarihi, T.C. kimlik numarası, fotoğraf, kan grubu, geçerlilik süresi ve karekod gibi bilgiler yer alıyor. M, A1, A2, A, B1, B, BE, F ve G sınıfı ehliyetler 10 yıl, C1, C1E, C, CE, D1, D1E, D ve DE sınıfları ise 5 yıl geçerli; yenileme için sağlık raporu gerekiyor. Yeni ehliyetler, uluslararası standartlara uygunluğuyla 6 ay süreyle Konvensiyon üyesi ülkelerde araç kullanımına olanak tanıyor.
Eski ehliyetlerin güvenlik açıkları nedeniyle değiştirilmesi zorunlu hale getirildi; çipli sistem, sahteciliği önlemeyi ve trafik güvenliğini artırmayı hedefliyor. NVİ, kişisel bilgilerin MERNİS veri ambarında güvenli şekilde saklandığını, üçüncü kişilerce erişilemediğini belirtiyor. Yeni ehliyetler, biyometrik veriler (parmak izi, damar izi) içeriyor; daha önce parmak izi verenlerin yeniden vermesine gerek yok.
EHLİYET YENİLEMEME CEZASI NE KADAR?
31 Temmuz 2025 sonrası eski ehliyetle trafiğe çıkmanın cezası, 2025 için 7 bin 438 TL olarak öngörülüyor; bu rakam, yeniden değerleme oranıyla artabilir. Geçmişte, 2024’te benzer ceza 12 bin 977 TL olarak uygulanmıştı, 2025’te daha yüksek bir tutar bekleniyor.
Ceza, kolluk kuvvetlerince tespit edildiğinde plaka üzerinden kesiliyor; araç sahibi sürücü değilse, aynı ceza araç sahibine de uygulanıyor. Ayrıca, ehliyet sertifikasıyla araç kullanmanın cezası 18 bin 677 TL’ye ulaşıyor, bu da yenileme işlemlerinin önemini vurguluyor.
Yetkililer, 4 milyondan fazla eski ehliyetin değiştirilmesi gerektiğini, bu nedenle nüfus müdürlüklerinde yoğunluk yaşanabileceğini belirtiyor. İçişleri Bakanlığı, vatandaşların mağduriyet yaşamaması için randevu sistemini etkin kullanmalarını, sağlık raporlarını önceden hazırlamalarını öneriyor. Kayıp veya çalıntı eski ehliyetler için de 15 TL’lik indirimli ücret geçerli; ancak yeni tip ehliyetlerin kayıp/çalıntı yenilemesi 1.760 TL (1.420 TL kâğıt bedeli, 340 TL vakıf payı) tutuyor. Sürücüler, e-Devlet üzerinden geçici sürücü belgesi alarak yenileme sürecinde trafiğe çıkabiliyor.
