İKSV, kurulduğu tarihten itibaren Türkiye’nin kültürel yaşamına yön veren bir yapı olarak dikkat çekiyor. Sanatın pek çok disiplininde düzenlediği etkinliklerle aslında hem yerli hem de uluslararası sanatçıları ve sanatseverleri bir araya getiriyor. Vakıf, genç sanatçılara teşvikler sağlamanın yanı sıra dikkat çeken kültür politikaları çalışmalarıyla aslında “think tank” gibi de çalışıyor. İKSV’nin belki de en dikkat çekici etkinliklerinden biri olan İstanbul Film Festivali, her yıl binlerce film severi ağırlıyor. “Sanat aynı zamanda toplum içindir” diyerek odaklandığımız, vakfın bu amacı güden önemli projelerinden biri olan İstanbul Bienali ise çağdaş sanatı İstanbul’un sokaklarına taşıyarak, sanatı halkın ulaşabileceği bir boyuta getiriyor. Bu etkinlikler, sadece birer gösterim değil, aynı zamanda sanatçılar ve izleyiciler arasında derin bir bağ kurulmasına olanak tanıyor.
Öte yandan dijital çağın içinde İKSV ve benzeri kuruluşların etkinlerindeki değişim ivmesini izleyerek, sanatın da dönüşümüne şahit oluyoruz. Online platformlarda gerçekleştirilen etkinlikler, sanatsal anlamda farklı deneyimler sunmanın yanı sıra sanatın erişilebilirliği açısından büyük önem arz ediyor. Kültür-sanat yoluyla hem yurt içi hem de uluslararası bağlar kurmanın İKSV’nin temel amaçlarından biri olduğunun altını çizen İKSV Genel Müdür Yardımcısı Yeşim Gürer Oymak, “Gelecekte de kültür-sanat aracılığıyla güçlü uluslararası bağlar kurmak, İstanbul’u dünya kültür-sanat başkentleri arasında ön sıralara taşımak için çalışmaya devam edeceğiz” diyor.
SANATA ECZACIBAŞI DOKUNUŞU
İstanbul’da uluslararası sanat festivalleri düzenleyen İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV), 1973 yılında Dr. Nejat F. Eczacıbaşı’nın önderliğinde kuruluyor. Nejat Bey’in vefatının ardından, İKSV’nin Yönetim Kurulu Başkanı olarak kardeşi Şakir Eczacıbaşı göreve geliyor. Bu tarihten itibaren vakıf, kurumsallaşma yolunda adımlar atarak ülkenin kültür ve sanat yaşamındaki yerini sağlamlaştırmaya devam ediyor. 2010 yılının başında ise 16 yıl boyunca vakfın Yönetim Kurulu başkanlığını üstlenen Şakir Eczacıbaşı’nın da vefatının ardından vakfın Yönetim Kurulu Başkanı olarak Bülent Eczacıbaşı seçiliyor. Bu sebeple Eczacıbaşı ailesinin, İKSV’nin kurulmasının yanı sıra temel vizyonunun şekillenmesinde ve sürekliliğinin sağlanmasında da hayati bir rolü var. Bu noktada İKSV ile Eczacıbaşı Topluluğu’nun birlikte hayata geçirdiği Eczacıbaşı Genç Bilet projesinden bahseden Oymak, şunları söylüyor: “2022’de başlattığımız proje, yılda yaklaşık 25 bin öğrenciyi 20 Liralık biletler aracılığıyla sanatla buluşturmaya devam ediyor. Örnekler çoğaltılabilir ama kısaca şunu söyleyebilirim; İKSV’nin Türkiye’deki kültür-sanat yaşamında kalıcı ve etkili bir yer edinmesinin arkasında Eczacıbaşı Topluluğu’nun uzun soluklu desteği yer alıyor.”
“ORADA OLMAK” FİKRİ FARKLI BİR ZEVK
Pandemiyle birlikte kültür-sanat alanında da dijitalleşme büyük ivme kazandı. Bu süreçte sanatın çevrimiçi platformlar üzerinden izleyiciye erişmesi, deneyimlenmesi yaygınlaştı. İKSV’nin bu değişime ayak uydurduğunu ve birçok çevrimiçi etkinlik gerçekleştirdiğini ifade eden Oymak, çevrimiçi etkinliklerin birçok artısı olduğunu, en başta bütçelerin fiziki etkinliklerden çok farklı olduğunu ve dünya çapında erişim kolaylığı sağladığını söyledi. Tüm bu sebeplerden ötürü İKSV için YouTube gibi mecralarda özgün çevrimiçi içerikler sunmaya devam etmek istediklerini aktaran Oymak, asıl önceliklerinin fiziksel olarak bir araya gelinen etkinlikler olduğuna vurgu yapıyor. Bir etkinliğe fiziksel olarak katılmanın ve “orada olmak” fikrinin çok daha yoğun bir zevk verdiğini ifade eden Oymak, “Öte yandan kültür-sanat her zaman döneminin koşullarını yansıtan, bunlara cevap veren, sorgulayan, hatta zaman zaman dönüştüren bir alan. Teknoloji ve sanat ilişkisinin böyle bir yönü de var bence. Şu anda yapay zekânın her alanı dönüştürdüğü bir dönemdeyiz, yeni gelişen teknolojilerin sanatı nasıl dönüştüreceğini de hep birlikte görmeye devam edeceğiz.”
ARŞİVE RANDEVUYLA ULAŞILABİLİYOR
İKSV’nin çok değerli bir de arşivi var. Söz konusu arşivde, gerçekleştirilen etkinliklere ait yaklaşık 15 bin sanatçı ve eser dosyası, 600 bini aşkın etkinlik fotoğrafı ve video kaydı, 150 bin aşkın ulusal ve uluslararası basın haberiyle etkinlik katalog ve afişleri bulunuyor. Bu arşivin herkesin ulaşabileceği bir platformda incelenmeye açık olduğunu ve geçtiğimiz yıl 448 araştırmacının arşivden yararlandığını dile getiren Oymak, konuşmasına şu sözlerle devam ediyor: “Araştırmacılar, Şişhane’de yer alan binamızdaki arşivimizden randevuyla faydalanabiliyor. Arşivde ayrıca, 2014’te İstanbul Kalkınma Ajansı’ndan alınan fon desteğiyle oluşturulan, yaratıcı endüstrilere yönelik tasarım, mimarlık, sinema, tiyatro, müzik, caz gibi çeşitli alanlarda içeriğe sahip bir kitap koleksiyonumuz da bulunuyor. İncelemek ve kitaplıktan yararlanmak isteyenlerin arsiv@iksv.org adresine e-posta göndermesi yeterli.”
GELECEĞİN KÜLTÜR-SANAT BAŞKENTİ: İSTANBUL
İKSV’nin 2000’li yılların başında Avrupa’nın dört bir yanında birçok önemli festival ve etkinlik düzenlediğini belirten Oymak, halihazırda yurt dışında sürdürdükleri etkinliklerin Venedik Bienali Türkiye Pavyonu ve Paris Cité Internationale des Arts Misafir Sanatçı Programı Türkiye Atölyesi olduğunu söyledi. Kültür-sanat yoluyla uluslararası bağlar kurmanın İKSV’nin temel amaçlarından biri olduğunun altını çiziyor ve ekliyor: “Gelecekte de kültür-sanat aracılığıyla güçlü uluslararası bağlar kurmak, İstanbul’u dünya kültür-sanat başkentleri arasında ön sıralara taşımak için çalışmaya devam edeceğiz.”
