Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) ile Koç Üniversitesi Ekonomik Araştırmalar Forumu’nun düzenlediği “2025 Yılında Türkiye Ekonomisi” konferansı, iş dünyası temsilcileri, akademisyenler ve ekonomistleri bir araya getirdi. TÜSİAD Başkanı Orhan Turan’ın yanı sıra önde gelen akademisyenlerin katıldığı etkinlikte, son iki yılın ekonomik değerlendirmesi yapılırken 2025 yılı için öngörüler ve çözüm önerileri paylaşıldı. Enflasyonla mücadeledeki ilerlemelere dikkat çekilirken, sürdürülebilir kalkınma ve verimlilik odaklı politikaların gerekliliği vurgulandı.
TÜSİAD Başkanı Orhan Turan
ENFLASYONLA MÜCADELEDE YENİ AŞAMA
TÜSİAD Başkanı Orhan Turan, ekonomi politikalarında son yıllarda önemli adımlar atıldığını belirtti. Enflasyonla mücadelede ilerleme kaydedilse de önümüzdeki dönemin daha zorlu bir süreç olacağına dikkat çeken Turan, “Dezenflasyon sürecinin 2025’te de devam edeceğini öngörüyoruz. Ancak hedeflenen seviyelere ulaşmak için para politikasının yanı sıra maliye politikası ve yapısal reformlarla desteklenen bütüncül bir yaklaşıma ihtiyaç var,” dedi. Turan, Merkez Bankası’nın bağımsızlığının korunmasının ve gelirler ile maliye politikasını kapsayan kapsamlı bir program hazırlanmasının önemine işaret etti. Enerji ve tarım gibi stratejik sektörlerde yapılması gereken reformların altını çizen Turan, kamuda tasarrufa yönelik adımların artırılması gerektiğini şu sözlerle belirtti: “Ekonomiye katkı sağlamayan harcama kalemlerinden tasarruf edilmeli, kamu kaynakları eğitim, teknoloji ve üretim gibi alanlara yönlendirilmelidir.”
(soldan sağa) Emekli Hazine Müsteşar Yardımcısı Hakan Özyıldız, Gazeteci Hande Demirel, TÜSİAD Baş Ekonomisti Gizem Öztok Altınsaç, Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara ve Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selva Demiralp Türkiye ekonomisinin yakın gelecekteki görünümünü ele aldı.
“TÜSİAD OLARAK ÖNERİLERİ PAYLAŞMAYA DEVAM EDECEĞİZ”
Konferansta kayıt dışı ekonomiyle mücadeleye geniş yer ayrıldı. Turan, kayıtlı mükelleflerin üzerindeki yükün hafifletilmesi ve vergilendirilmeyen alanlara yönelik düzenlemelerin artırılması gerektiğini ifade etti. “Vergi adaletini zedeleyen af uygulamalarından kaçınılmalı ve denetimler kayıt dışı alanlara yoğunlaşmalı,” diyen Turan, bu konuda TÜSİAD’ın önerilerini kamu ile paylaşmaya devam edeceklerini söyledi.
VERİ SETİ MART’TA GELİYOR
Konferansta, Türkiye’nin rekabet gücünü artıracak teknolojik dönüşüm ve dijitalleşme politikalarına dikkat çekildi. TÜSİAD Başkanı Orhan Turan, “Sanayide yeşil dönüşüm ve dijitalleşme yatırımları yapmazsak rekabetçiliğimizi kaybederiz,” dedi. Türkiye’nin ihracat pazarlarındaki rekabet gücünü analiz etmek üzere TÜSİAD’ın geliştirdiği veri setinin ilk sonuçlarının Mart 2025’te açıklanacağı bildirildi.
2025’E PROFESYONEL BAKIŞ…
Prof. Dr. Selva Demiralp ise dolaylı vergilerin yüksek oranlarının Türkiye’deki vergi sistemindeki en önemli sorunlardan biri olduğunu belirtti. “Vergi tabanının genişletilmesi, kamu maliyesinde şeffaflık ve sosyal harcamaların yeniden yapılandırılması ekonomide uzun vadeli istikrarı destekleyecektir” dedi. Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara, Merkez Bankası’nın faiz artırımları ve rezervlerindeki iyileşmenin 2024 yılında ekonomide dengeyi sağladığını belirterek; “Son iki yılda döviz rezervlerimizdeki toparlanma, piyasalardaki güveni artırdı. Ancak bu kazanımları sürdürebilmek için uzun vadeli yabancı yatırımları teşvik eden politikalar gerekiyor” dedi. Kara, cari dengedeki iyileşmenin enerji fiyatlarındaki düşüş ve altın ithalatındaki sınırlamalardan kaynaklandığını, ancak yapısal sorunların devam ettiğini belirtti. Emekli Hazine Müsteşar Yardımcısı Hakan Özyıldız, 2025 yılı bütçesinde gelirlerin yüzde 47,6, harcamaların ise yüzde 36,7 artış göstereceğini belirtti. Ancak gelirlerin beklenen performansı göstermemesi durumunda bütçe açığının yüzde 3,1 yerine yüzde 5’e kadar çıkabileceğini söyledi. Özyıldız, bütçe disiplini sağlamak için kamu harcamalarının etkin bir şekilde yönetilmesi gerektiğini ifade etti. TÜSİAD Baş Ekonomisti Gizem Öztok Altınsaç ise, Türkiye’nin para politikasının genel olarak başarılı olduğunu, ancak maliye politikasındaki eksiklikler nedeniyle iktisadi politikanın bütüncül bir şekilde uygulanamadığını belirtti. Altınsaç, enflasyonun yılın ilk yarısında yüzde 30- 35 seviyelerine ineceğini, ancak bu seviyelerde sabitlenebileceğini öngördü.
KAYIT DIŞI İÇİN ALINACAK ÖNLEMLER NELER?
Kayıt dışı ekonomiyle mücadelede olumlu gelişmeler olduğunu ifade eden Turan, alınacak önlemlerle ilgili önerilerini şöyle sıraladı:
• Vergilendirilmeyen alanlara yönelik yeni düzenlemeler yapılmalı,
• Vergi aflarından kaçınılmalı,
• Vergi denetimleri kayıt dışı alanlara odaklanmalı.
