Geçen haftayı %7,81’lik sert bir düşüşle 9.044,64 puandan kapatan Borsa İstanbul (BIST 100 endeksi), 24 Mart 2025 Pazartesi gününe pozitif bir başlangıç yaptı ve açılışta %1,35 artışla 9.167,00 puana yükseldi. Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) açığa satış yasağı ve Borsa İstanbul’un emir/işlem oranı düzenlemeleri gibi tedbirler, piyasalardaki panik satışların önüne geçerken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ile bankalar arasındaki görüşmeler de güveni destekledi. Hafta başında bankacılık endeksi %3’ün üzerinde değer kazanırken, Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS) 317,6 baz puana gerileyerek olumlu bir hava yarattı.
BIST 100’DEKİ YÜKSELİŞ SEKTÖREL PERFORMANSI ETKİLEDİ
BIST 100 endeksi, haftaya %1,35’lik yükselişle 9.167,00 puandan başladı ve açılışın ardından %3’ü aşan bir artışla 9.300 puanın üzerine çıkarak güçlü bir toparlanma sinyali verdi. Geçen hafta İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun yolsuzluk ve terör soruşturmaları kapsamında tutuklanmasıyla tetiklenen satış dalgası, endeksi %16’nın üzerinde kayıpla son 17 yılın en kötü haftalık performansına sürüklemişti. Ancak SPK’nın 25 Nisan 2025’e kadar açığa satış yasağı getirmesi ve halka açık şirketlerin pay geri alımlarını kolaylaştırması, piyasada güveni yeniden tesis etmeye yönelik adımlar olarak öne çıktı. Bankacılık endeksi %3’ün üzerinde değer kazanırken, tüm sektör endeksleri yükseldi ve ulaştırma sektörü %5,80’lik artışla en çok kazandıran oldu.
Analistler, Borsa İstanbul’un emir/işlem oranını (OTR) 5:1’den 3:1’e düşürmesi ve eşik değer aşım ücretini 0,25 TL’den 0,50 TL’ye yükseltmesinin, algoritmik işlemlerin alım-satım bandını daraltabileceğini ve piyasadaki oynaklığı azaltabileceğini belirtti. Colendi Menkul Analisti Sadullah Çalışır, TCMB yetkilileri ile Türkiye Bankalar Birliği (TBB) arasındaki görüşmelerin ve alınan önlemlerin piyasadaki endişeleri hafiflettiğini ifade etti.
Bu adımların, yerli yatırımcının risk iştahını korumasında kritik rol oynadığı ve kısa vadede pozitif etkilerinin görüldüğü kaydedildi. Ancak uzmanlar, bu toparlanmanın kalıcı olup olmayacağının, hafta boyunca piyasaların yeni düzenlemelere verdiği tepkiye ve küresel gelişmelere bağlı olacağını vurguladı.
TCMB VE SPK TEDBİRLERİNİN PİYASA ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
SPK’nın 24 Mart’tan itibaren geçerli olan açığa satış yasağı ve pay geri alımlarını kolaylaştırma kararları, Borsa İstanbul’da haftaya pozitif bir başlangıç yapılmasında önemli bir rol oynadı ve bu önlemler 25 Nisan 2025 seans sonuna kadar devam edecek. Ayrıca, kredili işlemlerde öz kaynak oranının esnetilmesi, yatırımcıların likiditeye erişimini rahatlatarak piyasadaki panik satışların önüne geçti. TCMB’nin ara toplantı kararıyla fonlama maliyetini yukarı çekmesi ve yerli bireysel yatırımcıların dolar talebini engellemeye yönelik sıkı duruşu, TL varlıklara olan güveni destekledi. Çalışır, TCMB’nin enflasyon beklentileri bozulursa daha fazla sıkılaşma sinyali verdiğini ve bu politikaların bireysellerin dolarize olmasını gerektirecek bir durum yaratmadığını belirtti.
Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS), geçen hafta 1 yılın zirvesini test ettikten sonra haftanın ilk gününde 317,6 baz puana gerileyerek piyasalardaki risk algısının bir miktar azaldığını gösterdi. Çalışır, bu etkilerin kısa vadede devam edebileceğini ve borsada aşağı yönlü seyri sınırlayabileceğini, ancak orta vadede TCMB’nin Nisan ayındaki faiz kararı toplantısı ile ay başında açıklanacak enflasyon rakamlarının yön belirleyici olacağını ifade etti. Nisan’daki verilerin ve TCMB’nin mesajlarının, daha öngörülebilir bir piyasa ortamı yaratabileceği öngörüsünde bulundu. Analistler, SPK ve Borsa İstanbul’un aldığı bu düzenlemelerin, algoritmik işlemlerin baskısını azaltarak piyasada daha dengeli bir seyir sağlayabileceğini ve yerli yatırımcının güvenini korumada etkili olduğunu vurguladı.
