Geçtiğimiz haftalarda 1000’e yakın iş dünyası temsilcisi Balkanların serin topraklarından ülkemize geldi. İkincisi Edirne’de gerçekleştirilen Balkan İş ve Yatırım Forumu’na Arnavutluk, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Karadağ, Kosova, Kuzey Makedonya, Romanya, Sırbistan, Slovenya ve Yunanistan’dan ülke bakanları ve sektör temsilcileri, Türkiye ile Balkanlar arasındaki ticaret hacmini genişletmek için katılım gösterdiler. Tarihi bağlar ve kültürel yakınlıktan güç aldığımız Balkan coğrafyasıyla ülkemizin Trakya bölgesi arasında ekonomik ve ticari ilişkilerde büyük gelişmeler olacak gibi… Bu gelişmede ise ana üs olarak Edirne, Balkanlardan gelen ticaret rüzgarlarının en güçlü hissedildiği destinasyon olarak ön plana çıkacak. Dünya ekonomisinde Balkan ülkeleri 126 milyonluk nüfuslarıyla 2.1 trilyon Dolarlık gayrisafi yurt içi hasıla üretirken 598 milyar Dolarlık ihracat gerçekleştiriliyor. Güçlü ekonomik yapıları sayesinde 102 milyar Dolarlık doğrudan yabancı yatırım çekmeyi başaran Balkan ülkeleri bu potansiyellerini Trakya bölgesinin stratejik konumu ve güçlü altyapısı ile daha da ileri seviyeye çıkacak gibi duruyor… Trakya, Anadolu’nun batıya açılan kapısı, Avrupa ile Asya’nın kesişim noktası. Türkiye’nin kuzey batısında stratejik konumuyla her zaman dikkat çeken bir bölge… Sanayisiyle ve stratejik konumuyla Türkiye’nin kalkınma hedeflerine büyük hizmetlerde bulunan Trakya, kara, deniz ve tren taşımacılığıyla ticareti ulaşılabilir kılıyor. Edirne’deki 4 sınır kapısı Yunanistan ve Bulgaristan’a doğrudan geçiş imkânı sağlayarak Türkiye’yi Balkanlar ve Avrupa’ya bağlıyor. Her yıl milyonlarca TIR, bu kapılardan geçerek Türkiye ekonomisine milyonlarca Dolarlık katkı sağlıyor.
Balkan ülkeleri ile Türkiye arasındaki ticaretin 40 milyar Dolara çıkarılması gibi büyük hedeflerin belirlendiği zirvede açıklamalarda bulunan Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, küresel ekonomik büyümenin yavaşladığını, ülkeler arasındaki iş birliklerinin çok önemli olduğunu söyledi. Bolat “Balkanların barış, istikrar ve refah bölgesi, aynı zamanda ekonomik dinamizmin motoru olmasını hedefliyoruz. Balkanlar ile ticaretimiz 2024’ün üçüncü çeyreği itibarıyla yüzde 23’lük artışla 27,2 milyar Dolara yükseldi. Bu rakamı 40 milyar Dolara çıkarmayı hedefliyoruz” dedi.
BALKANLARDAKİ YATIRIMLARIMIZ 8 MİLYAR DOLARI GEÇTİ
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fatih Kacır ise Balkanların bitişiğindeki jeopolitik gerilimlerin, küresel ekonomi ve coğrafyamızdaki belirsizlikleri artırdığını söyleyerek şu ifadeleri kullandı: “Ancak unutmamak gerekir ki krizler fırsatları da beraberinde getiriyor. Balkan coğrafyasında iş birliklerimiz artırmalıyız. Bölgenin en güçlü ekonomisi olarak elde ettiğimiz bilgi birikimini bölge ülkeleri ile her daim paylaşıyoruz. Balkanlardaki toplam yatırımlarımız 8 milyar Doları geçti. Ancak mevcut potansiyelimizin altındayız.
AB, BATI BALKANLAR’A 6 MİLYAR EURO DESTEK SAĞLAYACAK
Avrupa Birliği (AB) kurumları, Batı Balkan ülkeleriyle ekonomik ilişkileri güçlendirmek için 6 milyar Euro’luk fon kurulmasında anlaştı. AB Konseyi, üye ülkeler ile Avrupa Parlamentosu (AP) arasında müzakere edilen ve Batı Balkanlar Büyüme Planı’nın ana unsuru olan Reform ve Büyüme Fonu’nun kurulmasında uzlaşı sağlandığını açıkladı. AB Komisyonu, geçen yıl, ekonomik büyümeyi artırmak ve sosyo-ekonomik yakınlaşmayı hızlandırmak amacıyla Batı Balkanlar’a yönelik yeni büyüme planı hazırlamıştı. Plan, AB’nin Arnavutluk, Kosova, Bosna Hersek, Sırbistan, Kuzey Makedonya ve Karadağ ile ekonomik ilişkilerini artırmayı amaçlıyor.
Sahip olduğumuz avantajları harekete geçirmeliyiz. Türkiye tüm Balkan ülkeleri ile ticaretini artırmaya hazır. Biz Balkan coğrafyasındaki yatırımcılara kapılarımızı sonuna kadar açıyoruz. Gelin birlikte üretelim birlikte kazanalım.” Edirne Valisi Yunus Sezer, toplantının bütün Balkan ülkelerinin bir araya getirilmesi açısından ayrı bir önem arz ettiğini ifade etti. Türkiye’nin Avrupa’ya açılan kapısı Trakya’nın eşsiz konumuyla Türkiye’nin üretim ve lojistik üssü olduğunu belirten Sezer, ” Edirne, yalnızca zengin tarihi ile değil aynı zamanda modern sanayi tesisleri, lojistik avantajları ve verimli topraklarıyla da ticaretin kalbinde yer almaya aday bir ilimizdir. Coğrafyamızın sunmuş olduğu bu imkânları, bu potansiyeli en iyi şekilde değerlendirmek amacıyla bu forum bizim ilimiz açısından son derece önemli bir toplantıdır.” diye konuştu. DEİK Başkanı Nail Olpak ise Balkanlar ile 35 milyar Doları aşan bir ticaret hacmimizin olduğunu vurgulayarak, “Bu rakamı daha da artırmayı hedefliyoruz. Avrupa komisyonunun Batı Balkanlar için kabul ettiği bir büyüme planı var ve belli fonlar elde edecekler. Bu kapsamda enerji, altyapı ve inovasyon ile teknoloji alanında iş birliklerimizi artırabiliriz. Türk şirketlerinin bölgedeki işleri ve başarıları dikkat çekiyor. İş konseylerimiz bölgedeki ticaretin ve iş birliklerinin artması için tüm gücüyle çalışıyor. Tüm Balkan ülkelerini Türkiye’ye yatırıma çağırıyoruz. Birbirimize destek olmak durumundayız” şeklinde konuştu.
Başkanı Mustafa Gültepe’de “Bugün itibariyle 31 bin 585 bin firmamız Balkan ülkelerine; 22.6 milyar Dolar ihracat gerçekleştiriyor. Bölgedeki ülkelere ihracatımız artıyor. Geçen yıla göre yüzde 15.5 artıdayız. Balkan ülkelerinin toplam ihracatında Türkiye’nin payı sadece yüzde 5. Bu oran çok düşük ve aslında biz kapı komşusuyuz. Bu bağları kazan-kazan ilkesi doğrultusunda ticareti geliştirmek adına artırmalıyız” dedi. Balkanlar ve Türkiye arasındaki ticaretin ağırlıklı olarak karayolu ile sağlandığının altını çizen Uluslararası Nakliyeciler Derneği İcra Kurulu Başkanı Alper Özel, “Dolayısıyla sınır kapılarındaki işleyişin hızlı ve sorunsuz olması bölgenin ticaret hacmine pozitif anlamda katkı sağlayacaktır, ayrıca maaliyetleri de düşürecektir. Bilindiği üzere kuzeyde Rusya – Ukrayna savaşı var. Güneyde zaten Orta Doğu’nun kaosu… Dolayısıyla Avrupa Birliği ve Orta Asya arasındaki en güvenli ana ulaştırma koridoru Balkanlar, Türkiye ve Kafkaslar olarak karşımıza çıkıyor. Bu bölgedeki en önemli sınır kapısı ise Kapıkule Sınır Kapısı’dır. Kapıkule ve diğer sınır kapılarının sorunsuz işlemesi ticaret hacminin büyüyebilmesi için çok önemlidir” açıklamalarında bulundu. Gel gelelim Balkan ülkelerinin önemli siyasi temsilcilerinin iki destinasyon arasında yapılacak iş birlikleri hakkında düşüncelerine… Temsilcilerin ortak kanısı Türkiye’nin bölgede önemli bir ortak olduğu ve yapılabilecek iş birliklerinin temsil ettiği ülkelere büyük fayda sağlayacağı. Coğrafi olarak ülke yüz ölçümümüzün sadece yüzde 3’ü Balkanlar coğrafyasında kalsa da özellikle Marmara bölgesinin batısı ve Ege’de Balkanların kültürel esintileri yaşatılıyor. Bu durum da iş anlamında ortak zeminde buluşabilmenin kolaylığını sağlıyor…
“ÖNEMLİ İŞLERE İMZA ATIYORUZ”
Arnavutluk ekonomi, kültür ve İnovasyon Bakanı Blendi Gonxhja “Arnavutluk ve Türkiye arasındaki iş birliğimiz çok eskiye dayanıyor. Türkiye her dönem ve her zaman yanımızda oldu. Ülkemizde meydana gelen depremde bize yardım eden ilk ülke Türkiye oldu. Konut yapımında destek oldu. Altyapımızı yükseltmek için Türkiye’den destek aldık. Pandemi de yanımızda oldu. Türkiye ile hem siyasi hem ticari anlamda önemli işlere imza atıyoruz. İki ülke arasında ticari bağların derinleşmesi için yeni anlaşmalar imzaladık” dedi.
“KUZEY MAKEDONYA İŞ BİRLİKLERİNE HER ZAMAN AÇIK”
Kuzey Makedonya Dış İlişkiler ve Ticaret Bakanı Zoran Dimitrovski “Bu buluşmada Balkanlar’ı yeniden bir araya getirdik. Kuzey Makedonya iş birliklerine her zaman açık. Türkiye ile ekonomide yeni projeler yapmak istiyoruz ve Türkiye’nin know-how’undan faydalanmak istiyoruz. İki ülke arasındaki ticarette ciddi büyüme var. Türk yatırımcıların ülkemizde yaptığı projeler oldukça önemli” ifadelerini kullandı.
“AVRUPA BİRLİĞİ’NE GİRMEK ÇOK ÖNEMLİ”
Bosna Herkes Dış Ticaret ve Ekonomik ilişkiler Bakanı Staşa Koşarac “2023 yılında Avrupa Birliği’ne adaylığımız oldu ve fasıllar açılmaya başlandı. Biz bu konu üzerinde çalışıyoruz. Balkan ülkeleri arasında Avrupa Birliği’ne girmek büyük önem taşıyor. Türkiye ile ekonomik anlamda iş birliklerimizi geliştiriyoruz. Türk firmalarının ülkemizdeki yatırımları önemli. Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın Bosna Herkes’e verdiği önem ayrıca değerli” açıklamalarında bulundu.
6 MİLYAR DOLARLIK TİCARET HACMİ
Bulgaristan Yenilik ve Büyüme Bakanı Rosen Karamidov “Bölgemizin potansiyeli çok büyük. Ekonomik ilişkilerin gelişmesi hepimiz için faydalı olacak. Türkiye Bulgaristan’ın en önemli partnerlerinden biri. İlişkilerimiz her zaman güçlü olmaya devam etti. 6 milyar Dolarlık bir ticaretimiz var. Türkiye’den ülkemize 1.9 milyar Levalık bir yatırım geldi ve 1.600 kişiye istihdam sağlandı. Bu bizim için çok önemli. Yeni yılda hem yatırımları hem de ticaretimizi artırmayı planlıyoruz” dedi.
HER ALANDA FIRSATLAR VAR
Kosova Bölgesel Kalkınma Bakanı Fikrim Damka “Türkiye ile Kosova arasındaki ticaret hacmi gitgide artıyor. İki ülke arasındaki yatırımlar yükseliyor. Yeni ekonomik iş birlikleri ile iki ülkenin bağları daha da güçleniyor. Kosova olarak Türk yatırımcılara çağrıda bulunuyoruz. Gelin ülkemizde yatırım yapın… Tarım, sanayi ve teknoloji alanında büyük fırsatlar ve destekler sunuyoruz” dedi.
