ABD ile Çin arasındaki tarife savaşları, küresel piyasalarda ikinci bir dalga olarak hissedilmeye başladı. ABD Başkanı Donald Trump’ın “Önce Amerika” politikası çerçevesinde Çin mallarına yüzde 104’lük gümrük vergisi getirmesi ve Çin’in buna “kararlı karşı tedbirler” ile yanıt vereceğini açıklaması, ekonomik belirsizlikleri derinleştirdi. Bugün açıklanacak Fed FOMC toplantı tutanakları, bu gerilimlerin gölgesinde piyasaların yönünü belirlemede kilit rol oynayacak.
ABD-ÇİN TARİFE SAVAŞININ YENİ BOYUTU
ABD’nin Çin’e yönelik gümrük vergilerini yüzde 104’e yükseltme kararı, 9 Nisan itibarıyla yürürlüğe girerken, küresel piyasalarda endişe dalgası yarattı. Trump’ın 2 Nisan’da duyurduğu tarifeler sonrası 70’e yakın ülkenin müzakere için ABD’ye ulaşması kısa süreli bir iyimserlik yaratsa da, Çin’in misilleme tehdidi bu umutları gölgeledi.
Trump, enerji kararnameleri imza töreninde “Tarifeler sayesinde günde 2 milyar dolar kazanıyoruz, adeta para yağıyor” diyerek politikasına olan güvenini vurguladı. Ancak son iki günde Asya ve ABD borsalarında sert satışlar gözlendi; Nasdaq 100 vadeli işlemlerinde yüzde 5’lik düşüş, küresel borsalarda ise 7 trilyon dolarlık kayıp yaşandığı belirtiliyor.
Analistler, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki bu restleşmenin, ABD’de resesyon ihtimalini yüzde 66’ya yükselttiğini ve küresel ticareti ciddi şekilde baltalayabileceğini ifade ediyor. Çin Devlet Konseyi, ABD’nin tarife politikasının yol açacağı sarsıntılara karşı “dış şokları karşılamaya hazır olduklarını ve yeterli politika araçlarına sahip olduklarını” duyurdu. Brent petrolün varil fiyatı, talep daralması endişeleriyle yüzde 1,8 azalarak 60,3 dolara geriledi.
Bu düşüş, emtia piyasalarında oynaklığı artırırken, altın ons fiyatı güvenli liman talebiyle yüzde 0,9 artarak 3 bin 10 dolara ulaştı.
FED TUTANAKLARI KAPSAMINDA PİYASA BEKLENTİLERİ
Bugün açıklanacak Fed FOMC toplantı tutanakları, tarife gerilimlerinin ekonomik etkileri konusunda ipuçları arayan yatırımcılar için kritik bir öneme sahip. San Francisco Fed Başkanı Mary Daly, ticaret politikası değişikliklerinin sonuçlarını görmek için faiz oranlarında aceleci bir ayarlama yapılmayabileceğini belirtirken, Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, tarifelerin beklenenden “çok daha büyük” olduğunu ve maliyetlerin tüketicilere nasıl yansıyacağının belirsiz olduğunu ifade etti. Para piyasalarında Fed’in mayıs ayında faiz indirimi yapma ihtimali yüzde 55 olarak fiyatlanıyor.
ABD 10 yıllık tahvil faizi, satış ağırlıklı seyirle son 3 işlem gününde yükselişini sürdürerek yüzde 4,51’e ulaştı ve şu anda yüzde 4,49 seviyesinde bulunuyor. Dolar endeksi ise yüzde 0,7 düşüşle 102,1’e geriledi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, küresel finansal piyasalarda oynaklığın yükseldiğini ve emtia fiyatlarının belirgin şekilde gerilediğini belirterek, bu belirsizliklerin para politikası kararlarını etkilediğini kaydetti.
KÜRESEL BORSALAR VE AVRUPA’NIN TEPKİSİ
Tarife restleşmeleri, Asya ve ABD borsalarında sert düşüşlere yol açtı. Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 4,5, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,8, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 2,4 gerilerken, New York’ta S&P 500 endeksi yüzde 1,57, Nasdaq endeksi yüzde 2,15 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,84 değer kaybetti. ABD endeks vadeli kontratları yeni güne negatif başlarken, Avrupa borsaları dün müzakere umutlarıyla pozitif bir seyir izledi. Almanya’da DAX 40 yüzde 2,48, Fransa’da CAC 40 yüzde 2,50 değer kazandı, ancak yeni gün karışık bir seyirle başladı.
Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Çin Başbakanı Li Çiang ile görüşmesinde, ABD’nin tarifelerinin yol açtığı sorunlara müzakere yoluyla çözüm bulunması çağrısı yaptı ve küresel ekonomi için istikrarın hayati olduğunu vurguladı. İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ise 17 Nisan’da Trump ile görüşmek üzere Washington’a gideceğini duyurdu.
Japonya Maliye Bakanı Katsunobu Kato, ABD ile yapılacak ticaret müzakerelerinde döviz kurlarının da gündeme gelebileceğini belirtti. Borsa İstanbul’da ise BIST 100 endeksi dün yüzde 0,74 artarak 9.477,14 puandan kapandı, Dolar/TL ise 38,0030 seviyesinde işlem görüyor.
