SPK, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş, çalışma esasları ve sermaye yeterliliklerine dair ikincil düzenlemeleri içeren tebliğleri Resmi Gazete’de yayımladı. Yeni düzenlemeler, platformların asgari 150 milyon lira, saklama kuruluşlarının ise 500 milyon lira sermaye ile faaliyet göstermesini zorunlu kılarken, müşteri nakitlerinin bankalarda tutulması ve kaldıraçlı işlemlerin yasaklanması gibi sıkı kurallar getirdi.
SERMAYE ŞARTLARI VE LİKİT REZERV YÜKÜMLÜLÜKLERİ DEĞİŞTİ
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyet izni alabilmesi için anonim ortaklık şeklinde kurulması ve en az 150 milyon lira sermaye ile başlaması gerekiyor; saklama kuruluşları için bu tutar 500 milyon lira olarak belirlendi. Platformların özsermayesinin, likit rezerv yükümlülüğünden düşük olmama şartı getirilirken, müşteri varlıklarının %3’ü kadar likit rezerv bulundurulması zorunlu hale geldi.
Likit rezervlere dahil edilecek varlıkların türünü ve değerleme katsayılarını belirleme yetkisi SPK’ya bırakıldı; bu rezervlerdeki bir varlığın portföy ağırlığı %20’yi, son 1 yılda listelenen veya piyasa değeri 5 milyar doların altındaki varlıklar için ise %10’u aşamayacak.
Müşteri nakitleri, platformlar tarafından elden teslim alınamayacak veya saklanamayacak; yalnızca müşterilerin kendi banka hesapları üzerinden transfer yapılabilecek ve bu nakitler, platformun kendi varlıklarından ayrı olarak bankalarda izlenecek. Nakit alacak bakiyeleri, talep edilmesi halinde en geç 1 iş günü içinde ödenmek zorunda; bu, müşteri güvenliğini artırmayı hedefliyor.
KALDIRAÇ YASAĞI DETAYLARI AKTARILDI
Yeni tebliğle, kripto varlıklar üzerinde kaldıraçlı işlem yapılması tamamen yasaklandı; ayrıca türev araç sözleşmeleri, kredili alım, açığa satış ve ödünç işlemleri gibi uygulamalara da izin verilmeyecek. Bu adım, spekülatif riskleri azaltmayı ve yatırımcının korunmasını sağlamayı amaçlıyor.
SPK, platformların faaliyet izni alabilmesi için TÜBİTAK altyapı kriterlerine uygun güvenlik sistemleri kurmasını şart koştu; bu, siber güvenlik ve veri koruma standartlarını yükseltmeyi hedefliyor.
Platformlar, müşteri varlıklarını toplu cüzdanlarda saklayabilecek; ancak bu saklama, sermaye yeterliliği sınırlamalarına uygun olacak ve cari değer hesaplamalarında platformun kendi fiyat bilgileri esas alınacak. Teknik sorunlarda müşterilere yazılı veya elektronik bildirim yapılması zorunlu kılınırken, bildirimlerin ispat yükü platformlara yüklendi.
YÖNETİM VE YURTDIŞI FAALİYET ESASLARI BELİRLENDİ
Tebliğ, platformların yönetim kurullarının en az 3 üyeden oluşmasını zorunlu kıldı; yöneticiler ve personelin genellikle 4 yıllık lisans mezunu olması aranırken, bazı teknik rollerde ön lisans yeterli görüldü.
PK, kurtarma planlarının yıllık olarak gözden geçirilmesini ve risklere karşı aksiyon planlarının hazırlanmasını şart koştu; bu planlar, platformların kripto kayıplarını önlemek için kritik bir rol oynayacak.
Yurtdışında yerleşik kripto platformlarının Türkiye’deki faaliyetleri de düzenlendi; Türkiye’de iş yeri açılması, Türkçe internet sitesi kurulması veya tanıtım faaliyetlerinde bulunulması halinde bu faaliyetler yerli kabul edilecek ve SPK kurallarına tabi olacak.
