Borsa İstanbul, son dönemdeki yüksek volatiliteyi kontrol altına almak için “devre kesici sisteminde” yeni düzenlemelere gitti. Yapılan değişikliklerle hem devre kesicinin devreye girme şartları hem de işlem durdurma süreleri yeniden belirlendi. Bu düzenlemeler, yatırımcılar için doğrudan piyasa işleyişini etkileyen kritik önlemler arasında yer alıyor.
DEVRE KESİCİ SİSTEMİ NEDİR?
Devre kesici sistemi, borsada sert fiyat hareketlerinin yaşanması halinde işlemleri belirli bir süre durdurarak piyasadaki aşırı dalgalanmaları sınırlayan bir mekanizmadır. Bu uygulama sayesinde panik satışlarının veya aşırı alımların önüne geçilmesi amaçlanır.
Türkiye’de Endekse Bağlı Devre Kesici Sistemi (EBDKS), özellikle BIST 100 endeksinde yaşanan ani düşüşlerde devreye girerek yatırımcıların sağlıklı karar alabilmesi için bir mola işlevi görür.
BORSADA DEVRE KESİCİ YÜZDE KAÇ DÜŞÜŞ OLURSA DEVREYE GİRER?
Eylül 2025 itibarıyla devre kesici sisteminde önemli güncellemeler yürürlüğe girdi. Önceden sistem ilk aşamada yüzde 5, ikinci aşamada yüzde 7 düşüşlerde devreye giriyordu. Yeni düzenlemeyle devreye girme oranı yüzde 6 ve üzeri düşüş olarak yeniden belirlendi.
BORSADA DEVRE KESİCİ KAÇ DAKİKA?
Bunun yanında, işlem durdurma süreleri de kısaltıldı. Daha önce pay piyasasında 20 dakika olan işlem kesintisi 10 dakikaya, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP)’ta ise 30 dakikadan 20 dakikaya indirildi. Bu değişiklikle piyasadaki likidite kaybı ve bekleme süresi azaltılmış oldu.
DEVRE KESİCİ NE ZAMAN DEVREYE GİRER?
Yeni düzenlemelere göre Borsa İstanbul’da devre kesici şu koşullarda devreye girer:
BIST 100 endeksi yüzde 6 veya daha fazla değer kaybettiğinde,
Seans sırasında ani ve olağan dışı düşüşler yaşandığında,
Endekse bağlı piyasalarda sistematik risk oluştuğunda.
Bu durumda devre kesici otomatik olarak aktif olur ve işlemler belirlenen süre boyunca durdurulur. Böylece yatırımcıların panik kararlar vermesi engellenirken, piyasa daha dengeli bir şekilde yeniden açılır.
DEVRE KESİCİ SONRASI İŞLEM SÜRELERİ
Devre kesici uygulaması sonrasında işlemler şu şekilde yürütülür:
Pay piyasasında 10 dakikalık kesinti sonrası işlemler kademeli olarak açılır.
VİOP’ta 20 dakika boyunca işlemler durdurulur, ardından yeniden başlatılır.
Saat 17.00’den sonra devreye giren devre kesicilerde yeniden açılış saatleri güncellenmiş olup, kapanışa yakın volatiliteyi azaltmayı hedefler.
Bu süreler, yatırımcıların piyasayı değerlendirmesi ve stratejilerini gözden geçirmesi için bir ara sağlar.
Devre kesici nedir?
Devre kesici, borsada ani ve sert fiyat hareketlerinde işlemleri geçici süreyle durduran güvenlik mekanizmasıdır. Amaç, aşırı dalgalanmaları sınırlamak ve yatırımcıların sağlıklı karar almasını sağlamaktır.
Devre kesici ne zaman devreye girer?
Yeni düzenlemeye göre devre kesici BIST 100 endeksinde yüzde 6 ve üzeri düşüş yaşandığında devreye girer. Sistem otomatik çalışır ve yatırımcı müdahalesine gerek yoktur.
Devre kesici ne kadar sürer?
Pay piyasasında devre kesici sonrası durdurma süresi 10 dakika, VİOP’ta ise 20 dakikadır. Önceki uygulamaya göre bu süreler kısaltılmıştır.
Özetle, Borsa İstanbul’da devre kesici sistemi güncellendi. Yeni düzenlemeye göre devre kesici yüzde 6 düşüşte devreye girecek, pay piyasasında 10 dakika ve VİOP’ta 20 dakika sürecek.
1. Devre kesici yüzde 6 ve üzeri düşüşlerde devreye girecek.
2. Pay piyasasında işlem durdurma süresi 20 dakikadan 10 dakikaya düşürüldü.
3. VİOP’ta işlem durdurma süresi 30 dakikadan 20 dakikaya indirildi.
4. Yeni kurallar 1 Eylül 2025 itibarıyla yürürlüğe girdi.
5. Düzenleme, piyasa dalgalanmalarını sınırlamayı ve yatırımcı güvenliğini artırmayı hedefliyor.
