İstanbul Ticaret Borsası’nın (İSTİB) katma değeri yüksek tarımsal ürünlerin tanıtılması amacıyla yürüttüğü “Altın Tohumlar” projesinin bu ayki konusu “Moringa” oldu. “Süper gıda” olarak bilinen Moringa, yüksek besin değeri, geniş kullanım alanı ve üreticiye sunduğu kazançla toplantının odak noktasına yerleşti.
Toplantının açılışını İSTİB Meclis Başkanı Ahmet Bülent Kasap yaparken, moderatörlüğünü İSTİB Genel Sekreter Yardımcısı İsmail Şen üstlendi. Etkinliğe; Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Kola, Kırsalda Kadın Çalışmaları Uzmanı Aysel Eskici ve Moringantep Kadın Kooperatifi Başkanı Sevgi Kütüz konuşmacı olarak katıldı.

Açılış konuşmasında moringanın çok yönlü yapısına dikkat çeken İSTİB Meclis Başkanı Ahmet Bülent Kasap, bitkinin sadece besin değeriyle değil, farklı sektörlerdeki kullanım alanlarıyla da öne çıktığını vurguladı. Kasap, “Moringa; tarımda doğal gübre, hayvan yemi katkısı, gıda endüstrisinde yaprak tozu ve çay karışımı, kozmetikte değerli yağ kaynağı, hatta kâğıt ve ilaç sanayinde kök ve kabuklarıyla kullanılan çok yönlü bir bitki. Bu nedenle küresel pazarda moringaya olan ilgi her geçen gün artıyor” dedi.
Toplantıda konuşan Prof. Dr. Osman Kola, moringanın tropik bölgelerde yetişen, kuraklığa dayanıklı ve besin değeri son derece yüksek bir bitki olduğunu belirtti. Kola, “Moringa; yoğurttan iki kat fazla protein, havuca göre dört kat fazla A vitamini, sütten dört kat fazla kalsiyum, ıspanağa göre 25 kat fazla demir, muzdan üç kat fazla potasyum içeriyor. Ayrıca E vitamini, oleik asit ve aminoasit açısından da oldukça zengin” dedi. Kola, bu özellikleriyle moringanın yalnızca tüketici için değil, üretici için de yüksek getirili bir tarımsal ürün olduğunu vurguladı.

Kırsalda Kadın Çalışmaları Uzmanı Aysel Eskici, moringanın Türkiye’de ilk kez 2017 yılında üretime alındığını ve özellikle kadın kooperatifleri aracılığıyla yaygınlaştığını ifade etti.
Eskici, “Gaziantep’teki Moringantep Kadın Kooperatifi çatısı altında yılda yaklaşık 2 ton kuru yaprak üretiliyor. Çay, makarna, kapsül, şampuan gibi birçok üründe kullanılıyor. İlaç firmaları da hammadde olarak moringaya ilgi gösteriyor. Ancak üretimin daha fazla yaygınlaşması için tüketici bilincinin artırılması gerekiyor” dedi.
Moringa üretiminde dekardan ortalama 130–200 kilogram ürün elde edildiğini, kilogram fiyatının Türkiye’de yaklaşık 1.300 TL, yurt dışında ise 32 dolar civarında olduğunu da belirtti.

Moringantep Kadın Kooperatifi Başkanı Sevgi Kütüz, moringa üretiminin hem ekonomik hem de toplumsal faydalar sağladığını belirterek, “Bir dönümlük alanda üretim maliyeti yaklaşık 60 bin TL civarında. İlk yıl yüksek maliyetli olsa da sonraki yıllarda üretim sürdürülebilir hale geliyor. Yedi yıldır bu bitkiyi hem üreten hem de tüketen biri olarak, moringanın sayısız faydasını gördüm. 7’den 70’e herkesin bu mucizevi bitkiyi tanıması gerekiyor” dedi.
Toplantıda yapılan değerlendirmelerde, moringanın hem yüksek katma değerli bir ihracat ürünü hem de sağlıklı beslenme trendlerinin yeni yıldızı olabileceği vurgulandı. Katılımcılar, Türkiye’nin uygun iklim koşullarına sahip bölgelerinde moringa üretiminin yaygınlaştırılması halinde, hem üreticiye hem ülke ekonomisine önemli katkılar sağlanabileceği konusunda birleşti.
GÜNDEM KORİDORU
05 Aralık 2025