Doğu Anadolu’nun bereketli topraklarına sahip olan Kars, tarım ve hayvancılıkta bölgenin lokomotif şehirlerinden biri konumunda. Geniş meralarıyla büyükbaş hayvancılıkta öne çıkan kent, özellikle et ve süt ürünleriyle Türkiye’nin gıda sanayisine katkı sağlıyor. Son yıllarda modern entegre tesislerin kurulmasıyla üretim kapasitesi artarken, Kars kaşarı ve gravyer peyniri gibi coğrafi işaretli ürünler hem yurt içinde hem de yurt dışında tanınırlık kazanıyor.
Kars, tarihi ve doğal güzellikleriyle dört mevsime yayılan bir turizm potansiyeline de sahip. Kış turizminde Sarıkamış Kayak Merkezi, kristal karı ve modern pistleriyle ziyaretçilerin gözdesi olurken; Ani Harabeleri, UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alarak kültür turizminin en önemli destinasyonları arasında bulunuyor. Yaz aylarında Çıldır Gölü, doğa turizmi ve yöresel lezzetleriyle turist çekiyor. Gastronomi turizmi de Kars’ın yükselen değerlerinden biri. Özellikle Kars kazı ve yöresel peynir çeşitleri, şehrin mutfak kültürünü ulusal ve uluslararası platforma taşıyor.
Bakü–Tiflis–Kars (BTK) Demiryolu hattı, Kars’ı Orta Asya ve Kafkasya’ya bağlayarak lojistikte kritik bir rol üstleniyor. Hattın tam kapasiteyle çalışmaya başlaması ve Zengezur Koridoru’nun devreye girmesiyle birlikte Kars, Asya ile Avrupa arasında önemli bir ticaret köprüsü olacak. Kentte planlanan lojistik merkez yatırımları, ihracatçıların elini güçlendirecek ve bölgesel ticareti canlandıracak.
Kars Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Kadir Bozan, ilin ekonomik geleceğine dair öngörülerini paylaşırken, yatırım ve gelişim stratejilerini Türkiye’de İş Dünyası için anlattı…
“KARS BÖLGESEL TİCARETİN KAVŞAK NOKTASI OLACAK”
Kars Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Kadir Bozan, il ekonomisinin lokomotif sektörlerini tarım, hayvancılık, turizm ve lojistik olarak açıkladı. “İlimiz, geniş meraları ve doğal kaynaklarıyla Türkiye’nin en önemli hayvancılık merkezlerinden biri konumunda. Önümüzdeki dönemde TDİ Besi Organize Sanayi Bölgesi’nin gelişmesiyle birlikte et entegre tesisleri, süt ve peynir üretim tesisleri, hatta peynir altı suyundan biyogaz üretim tesisleri gibi yatırımların artmasını bekliyoruz. Bu tür yatırımlar, hem üretim kapasitemizi yükseltecek hem de ilimizde istihdamı güçlendirecektir” diyen Bozan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Turizm, Kars’ın bir diğer lokomotif sektörü olacaktır. Hem tarihi dokusu hem de doğal güzellikleriyle dört mevsime yayılan bir turizm potansiyeline sahibiz. Kış turizminde Sarıkamış öne çıkarken, Ani Harabeleri ve Çıldır Gölü gibi destinasyonlarımız kültür ve doğa turizmi açısından büyük fırsatlar barındırıyor. Bu alanlarda yatırımların artması, Kars’ın uluslararası alanda daha bilinir hale gelmesine katkı sağlayacaktır.”
Bozan, lojistik sektörünün de Kars için kritik öneme sahip olduğunu belirterek, “Özellikle Bakü–Tiflis–Kars Demiryolu ve gelecekte hayata geçecek Zengezur Koridoru sayesinde Kars’ı bölgesel ticaretin kavşak noktası haline getirecektir. Biz Oda olarak, bu sektörlerde yatırımları desteklemek, üyelerimizi bilgilendirmek ve doğru yönlendirmeler yapmak üzere yoğun şekilde çalışıyoruz” dedi.
“ODA OLARAK SÜRECİN TAKİPÇİSİYİZ”
Bakü–Tiflis–Kars Demiryolu hattının Kars iş dünyasına katkılarını değerlendiren Bozan, hattın stratejik bir yatırım olduğunu ancak bugüne kadar potansiyelinin tam anlamıyla kullanılamadığını söyledi.
Hattın işletilmesinde yaşanan bazı teknik ve idari aksaklıkların, beklenen katkının gecikmesine neden olduğunu dile getiren Kadir Bozan, “Yine de bu hat sayesinde Türk Cumhuriyetleri ile ticaret hacmimiz artış göstermeye başladı. Kars’tan çıkan ürünlerin doğrudan Kafkasya ve Orta Asya’ya ulaşabilmesi, ihracatçılarımız için önemli bir fırsat oluşturuyor” diye konuştu.
Bozan, geleceğe dair öngörülerine ilişkin ise, “Zengezur Koridoru Demiryolu’nun devreye girmesiyle birlikte BTK hattının değeri katlanarak artacaktır. Kars, Asya ile Avrupa arasında tam anlamıyla bir kavşak haline gelecek, lojistik merkezimizin önemi daha da artacaktır. Bu fırsatı en iyi şekilde değerlendirmek için Kars’ta planlanan lojistik merkez projelerinin hızla tamamlanması, gümrük işlemlerinin daha etkin hale getirilmesi ve ihracatçılarımıza kolaylık sağlayacak politikaların hayata geçirilmesi büyük önem taşıyor. Biz Oda olarak bu süreçlerin yakın takipçisiyiz” çıkarımında bulundu.
Kars turizmine de değinen Bozan, ilin sahip olduğu değerlerin yeterince değerlendirilmediğini vurguladı.
Bozan, “Kars turizmi, sahip olduğu değerler bakımından aslında Türkiye’nin en zengin illerinden biri. Ancak hak ettiği seviyeye ulaşamadığı doğru. Bunun temel nedenlerinden biri tanıtım eksikliği, diğeri ise turizm altyapısının henüz yeterince gelişmemiş olmasıdır. Bizim stratejik önerimiz, turizmin dört mevsime yayılmasıdır. Sarıkamış Kayak Merkezi kış turizminde marka haline gelirken, Ani Harabeleri, Çıldır Gölü ve Kars Kalesi gibi tarihi ve doğal değerler kültür turizminin merkezinde yer almalıdır” diyerek gastronomi turizminin, özellikle Kars kaşarı ve yöresel ürünlerin daha güçlü tanıtılması gerektiğini vurguladı.
Bozan, oda olarak yürüttükleri projeleri de şöyle özetledi: “Turizmi geliştirmek adına hem bilgilendirme toplantıları düzenliyor hem de kadın ve genç girişimcilerimizi bu alana yönlendiriyoruz. Özellikle Kadın Girişimciler Kurulumuzun yürüttüğü ‘Turizmde Kadın Eli’ projesi ile kadınlarımızın turizm sektöründe daha etkin rol almalarını sağlıyoruz. Bunun yanında turizm işletmelerine yönelik dijital pazarlama eğitimleri vererek, Kars’ın turistik değerlerinin daha geniş kitlelere tanıtılmasını amaçlıyoruz.”
İŞ İNSANLARI HANGİ ZORLUKLARLA KARŞILAŞIYOR?
Karslı iş insanlarının karşılaştığı en önemli sorunları da açıklayan Bozan, finansmana erişim güçlüğü, nitelikli iş gücü eksikliği ve altyapı sorunlarının yatırım ve üretim kapasitesini olumsuz etkilediğini belirtti.
KATSO Başkanı, “Yüksek faiz oranları ve krediye erişimde yaşanan sıkıntılar, iş dünyasının yatırım planlarını olumsuz etkiliyor. Bunun yanında, nitelikli iş gücü eksikliği de önemli bir sorun. Gençlerimizin büyük şehirlerde iş aramaları, bölgede kalifiye personel bulmayı zorlaştırıyor. Altyapı eksiklikleri ise özellikle lojistik ve sanayi yatırımlarını olumsuz etkiliyor. Altyapı eksiklikleri ise özellikle lojistik ve sanayi yatırımlarını olumsuz etkiliyor. Organize Sanayi Bölgemizde yatırımların artabilmesi için elektrik, su ve yol gibi temel altyapıların daha hızlı geliştirilmesi gerekiyor. Ayrıca sınır ticaretinin önündeki engellerin kaldırılması, Doğu Kapı ve Ermenistan sınır kapısının açılması iş dünyamızın öncelikli talepleri arasında yer alıyor” şeklinde konuştu.
Bozan, çözüm önerilerini ise şöyle paylaştı: “Bu sorunların çözümü için kamu politikalarında üç alana öncelik verilmesi gerekiyor: finansman maliyetlerinin düşürülmesi, mesleki eğitim ve iş gücü programlarının güçlendirilmesi ve lojistik–altyapı yatırımlarının hızlandırılması. Bu adımlar atıldığında Karslı iş insanlarının rekabet gücü artacak, Kars ekonomisi çok daha güçlü bir yapıya kavuşacaktır.”
