AÇIK
İngiltere’de artan vergi yükü, milyarderlerin ve yüksek servet sahiplerinin ülkeyi terk ederek Monako gibi vergi cennetlerine yönelmesine yol açıyor.
İngiltere’de Keir Starmer hükümetinin Ekim 2024’te açıkladığı bütçe, 40 milyar sterlinlik mali açığı kapatmak için kapsamlı vergi değişiklikleri getirdi. Miras vergisi muafiyetlerinin kısıtlanması, sermaye kazançları ve özel sermaye yatırımları üzerindeki vergilerin artırılması, zenginlerin ülkeyi daimi ikametgah olarak seçme teşvikini azalttı.
London Regional emlak şirketinin kurucuları Ian ve Richard Livingston, Mart sonu ile Nisan başı arasında ikametgahlarını Monako’ya taşıdı. Toplam net servetleri 8,5 milyar dolar olan kardeşler, Monako’nun sıfır sermaye kazancı ve gelir vergisi avantajlarından yararlanmayı tercih etti.
Maliye Bakanı Rachel Reeves’in yabancı tröstler için veraset vergisi muafiyetini kaldırması, zenginlerin İngiltere’yi terk etme kararını hızlandırdı. Mısırlı Nassef Sawiris ve Belçikalı Frederick de Mevius gibi yabancı milyarderlerin ardından, İngiliz vatandaşlığına sahip zenginler de aynı yolu izliyor.
Monako, veraset vergisinden cömert muafiyetler sunarken, yüksek güvenlik seviyesi ve Avrupa’ya yakınlığıyla öne çıkıyor. İngiltere, 2016’daki Brexit referandumu ve siyasi istikrarsızlık nedeniyle zaten zenginlik merkezi statüsünü yitiriyordu, yeni vergi önlemleri bu süreci daha da derinleştirdi. Goldman Sachs’tan Richard Nunde’nin Londra’dan Milano’ya taşınması, finans sektöründeki göçün de hızlandığını gösteriyor.
Monako, sıfır gelir vergisi, sermaye kazancı vergisi ve cömert veraset vergisi muafiyetleriyle zenginler için bir sığınak konumunda. Avrupa elitinin oyun alanı olarak bilinen bu küçük prenslik, 1 milyon euro üzeri yatırımla oturma izni sunuyor, ancak vatandaşlık almak mümkün değil. Monako’nun kurumlar vergisi %33’e kadar çıkarken, gayrimenkul vergisi bulunmuyor, bu da emlak yatırımcıları için ek bir avantaj sağlıyor. Livingston kardeşlerin Monako’ya taşınması, İngiltere’deki %40’a varan miras vergisi oranlarından kaçınma stratejisinin bir parçası.
Monako’nun vergi dostu ortamı, sadece İngiltere’den değil, diğer yüksek vergi rejimine sahip Avrupa ülkelerinden de zenginleri çekiyor. Avrupa’da tamamen vergisiz bir ülke bulunmazken, Monako sıfır gelir vergisiyle öne çıkıyor. OECD’nin servet eşitsizliğini azaltmak için miras vergilerini artırma önerisi, İngiltere gibi ülkelerde uygulanırken, Monako bu politikadan muaf kalarak cazibesini koruyor.
İngiltere’de sermaye kazançları vergisi, kısa vadeli kazançlarda %20, uzun vadeli kazançlarda ise %10-18 arasında değişiyor, Monako’da ise bu oran sıfır. Bu fark, Monako’yu özellikle emlak ve finansal yatırım yapanlar için birincil destinasyon haline getiriyor. Ancak, Monako’da yaşam, yüksek emlak fiyatları ve sınırlı alan nedeniyle yalnızca ultra zenginler için uygun.
İngiltere’deki vergi artışları, Londra’nın finans merkezi statüsünü tehdit ederken, zengin göçü ekonomik büyümeyi olumsuz etkiliyor. TCMB’nin Nisan 2025 Sektörel Enflasyon Beklentileri raporunda, Türkiye’de hanehalkı enflasyon beklentisi %59,3’te sabit kalırken, piyasa katılımcıları %25,6’ya yükseldi, bu da yüksek vergi rejimlerinin yatırımları caydırabileceğini gösteriyor.
İngiltere’den Monako’ya göç, Türkiye gibi ülkeler için de bir uyarı niteliğinde, zira Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in FATF gri listesinden çıkma çabaları, zenginlerin vergi cennetlerine kaçışını engellemek için şeffaflığı artırmayı hedefliyor.
Küresel düzeyde, Trump’ın 24 Nisan 2025’te duyurduğu %10 tarife tehditleri, İngiltere’deki zenginlerin yatırım stratejilerini etkileyebilir, ancak Monako’nun vergi avantajları bu riskleri absorbe edebiliyor. Türkiye’de, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na göre yurtdışı temettü gelirleri %50 istisnaya sahip, ancak Monako gibi sıfır vergi bölgelerinde bu avantaj ortadan kalkıyor.
İngiltere’deki çifte vergilendirme önleme anlaşmaları, Monako’da mukim olanların vergiden tamamen kaçınmasını zorlaştırsa da, Monako’nun düşük vergi rejimi hala büyük bir çekim merkezi. Zengin göçü, İngiltere’nin sermaye piyasası likiditesini azaltabilir, Türkiye gibi gelişmekte olan piyasalar için ise yabancı yatırım fırsatlarını artırabilir. Monako’nun bu trendden faydalanarak ekonomik büyümesini sürdüreceği öngörülüyor.
GÜNDEM KORİDORU
14 Mayıs 2025