Rusya’nın Ukrayna’daki savaşının üçüncü yılında, aşırı ısınan ekonomi yüksek faiz oranları, inatçı enflasyon ve Batı yaptırımlarıyla ciddi bir yavaşlama riskiyle karşı karşıya kalmıştı; ancak ABD Başkanı Donald Trump’ın hızlı bir barış anlaşması için baskısı, Moskova’ya beklenmedik bir ekonomik can simidi uzattı. Londra’dan bildirilen son gelişmeler, Trump’ın Avrupa’yı ve Ukrayna’yı ilk görüşmelerden dışlayarak Rusya ile doğrudan temas kurmasının, sadece siyasi değil, aynı zamanda ekonomik avantajlar sağlayabileceğini gösteriyor.
RUSYA EKONOMİSİNDE SOĞUMA BEKLENİYOR
Rusya ekonomisi, 2022’deki küçük bir daralmanın ardından güçlü bir toparlanma göstererek 2024’te yüzde 4,1 büyüme kaydetmişti; ancak yetkililer, bu yıl büyümenin yüzde 1-2’ye gerileyeceğini öngörüyor. Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina, 14 Şubat’ta faiz oranlarını yüzde 21’de sabit tutarken, talebin üretim kapasitesini aştığını ve bu durumun doğal bir yavaşlamaya yol açtığını belirtti.
Savaşın finansmanı için yapılan devasa bütçe harcamaları, özellikle sivil sektörlerden ödün verilerek füze üretimine yönlendirilen kaynaklar, ekonomideki aşırı ısınmayı tetikledi ve enflasyonu dizginlemeyi zorlaştırdı.
Reuters’ın 23 Şubat’ta aktardığı iç belgeler, düşük petrol fiyatları, bütçe kısıtlamaları ve artan kötü şirket borçlarının Rusya için başlıca riskler olduğunu ortaya koydu. Savaşla bağlantılı işe alımlar ve göç, iş gücü açığını derinleştirerek işsizliği rekor düşük seviye olan yüzde 2,3’e düşürdü; bu da ücretleri artırdı ancak enflasyon baskısını daha da yoğunlaştırdı.
TRUMP’IN BARIŞ GİRİŞİMİNİN EKONOMİK ETKİLERİ
Trump, Ukrayna savaşını hızla sona erdirmek için Rusya ile doğrudan görüşmelere başladı ve bu hamle, Moskova’ya ekonomik rahatlama umudu verdi. Eski Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Oleg Vyugin, savaşın ekonomik nedenlerle diplomatik bir çözüme ihtiyaç duyduğunu belirterek, “Bu, sınırlı kaynakların verimsiz alanlara yönlendirilmesini durdurmanın tek yolu” dedi.
Trump’ın önerdiği anlaşma, yaptırımların hafifletilmesi ve Batı şirketlerinin geri dönüşü gibi olasılıkları gündeme getirirken, bu durum Rus piyasalarında anında bir iyimserlik yarattı; rouble, Cuma günü dolara karşı yaklaşık altı ayın en yüksek seviyesine ulaştı.
Center for European Policy Analysis araştırmacısı Alexander Kolyandr, Rusya’nın silah üretim harcamalarını hemen durdurmasının zor olduğunu vurguladı. “Askerlerin bir kısmını serbest bırakmak iş gücü piyasasındaki baskıyı hafifletebilir, barış beklentisi ikincil yaptırımları gevşetebilir ve ithalatı ucuzlatabilir” diye ekledi. Reuters’ın 22 Şubat’ta bildirdiğine göre, Saudi Arabistan’da 18 Şubat’ta gerçekleşen ilk ABD-Rusya görüşmeleri, Trump’ın “hem havuç hem sopa” yaklaşımını yansıtıyor: İş birliği halinde yaptırımların gevşetilmesi, aksi takdirde daha sert önlemler.
Savaş ekonomisi, bazı Ruslar için fırsatlar yaratırken diğerlerini zor durumda bıraktı. Askeri sektörle bağlantılı işçiler, bütçe teşvikleriyle ücretlerini ciddi şekilde artırırken, sivil sektörlerde faaliyet gösterenler temel malların artan fiyatlarıyla mücadele ediyor.
