Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılına dair Gelir Dağılımı İstatistikleri’ni paylaşarak Türkiye ekonomisindeki yeni sosyo-ekonomik dengeleri ortaya koydu. Veriler, yıllardır “Türkiye’nin lokomotifi ve en zengini” olarak bilinen İstanbul’un, fert başına düşen kullanılabilir gelirde Ankara’nın gerisinde kaldığını gösteriyor. Gelir eşitsizliğini ölçen Gini katsayısı hafif bir düzelme ile 0,410 olarak hesaplanırken, maaşlı çalışanların pastadan aldığı payın artması dikkat çekti.
ZİRVEDE SÜRPRİZ: ANKARA ARTIK DAHA ZENGİN
İş dünyasını şaşırtan en büyük veri, yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri listesinde yaşandı.
-
Yeni Şampiyon Ankara: 449 bin 618 TL ile Ankara (TR51) bölgesi Türkiye’nin en yüksek gelirli bölgesi oldu.
-
İstanbul İkinciliğe Geriledi: 434 bin 929 TL ile İstanbul ikinci sırada yer alırken, İzmir 405 bin 896 TL ile üçüncülüğünü korudu.
-
En Düşük Gelir: Türkiye’nin en düşük gelirli bölgesi ise 172 bin 552 TL ile Van, Muş, Bitlis ve Hakkari (TRB2) hattı oldu.
İNŞAAT SEKTÖRÜNDEKİ GELİR ARTIŞI SANAYİYİ SOLLADI
Sektörel bazda bakıldığında, gelir seviyesinde “hizmet sektörü” (426 bin TL) hala lider olsa da, gelir artış hızında inşaat sektörü tüm ezberleri bozdu. Bir önceki yıla göre yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış yüzde 79,0 ile inşaat sektöründe gerçekleşti. Bu artış; sanayi (yüzde 70,1) ve hizmet (yüzde 75,8) sektörlerini geride bırakarak inşaatın ekonomideki dominant etkisini bir kez daha tescilledi.
MAAŞLI ÇALIŞANLARIN PAYI ARTTI, PATRONUN PAYI DÜŞTÜ
Toplam gelir içindeki kalemlerin dağılımı, Türkiye’nin bir “çalışanlar ülkesi” olma yolundaki ivmesini gösteriyor.
-
Maaş ve Ücret: Toplam gelirden aldığı pay yüzde 49,7’ye çıkarak gelirin yarısına dayandı.
-
Müteşebbis Geliri (Patron/İşletmeci): Bir önceki yıla göre 2,5 puanlık sert bir düşüşle yüzde 18,3’e geriledi. Bu veri, işletme sahiplerinin kâr marjlarının daraldığını, buna karşın yüksek enflasyonist ortamda maaş ayarlamalarının (asgari ücret ve toplu sözleşmeler) toplam gelir içindeki ağırlığı artırdığını gösteriyor.
EĞİTİM HALA EN BÜYÜK YATIRIM ARACI
TÜİK verileri, “Okumak artık kazandırmıyor” algısını da rakamlarla çürüttü. Yükseköğretim mezunlarının yıllık ortalama iş geliri 566 bin 839 TL ile ilkokul altı mezunlarının yaklaşık 3 katı olarak hesaplandı. Ayrıca üniversite mezunlarının geliri bir önceki yıla göre yüzde 83 oranında artarak, tüm eğitim grupları arasında en yüksek artış oranını yakaladı.
GELİR EŞİTSİZLİĞİNDE “ORTA ANADOLU” ALARMI
Türkiye genelinde gelir eşitsizliği (P80/P20 oranı) 7,5’e gerileyerek hafif bir iyileşme gösterse de, bölgesel uçurumlar devam ediyor. Gelir eşitsizliğinin en yüksek olduğu bölge 8,5 puan ile Kırıkkale, Aksaray ve Niğde’yi kapsayan TR71 bölgesi oldu. En adaletli gelir dağılımı ise Malatya, Elazığ ve Kocaeli hattında görüldü.
