Türkiye’de özelleştirme faaliyetleri 1986’dan bu yana hız kesmeden devam ederken, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) tarafından açıklanan veriler, toplam gelirin 71,6 milyar dolara ulaştığını gösteriyor. 2024 yılı, 69 ihale ve 4,1 milyar dolarlık sözleşmelerle özelleştirme gelirlerinde dikkat çekici bir artış yaşanan bir yıl oldu.
2024’TE ÖZELLEŞTİRMEDE REKOR YIL
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın 2024 Yılı Faaliyet Raporu’na göre, geçen yıl çeşitli alanlarda gerçekleştirilen özelleştirmelerden 122 milyon dolar gelir elde edildi. Ancak, imzalanan yeni sözleşmelerle birlikte bu rakam 4,1 milyar dolara yükseldi ve Hazine’ye 276 milyon dolarlık bir transfer sağlandı. İhale sayısında 2023’e kıyasla yüzde 35,3’lük artış yaşanırken, toplamda 69 ihale tamamlandı.
Bu gelişmeler, Türkiye’nin özelleştirme politikalarında etkin bir piyasa mekanizması oluşturma hedefini sürdürdüğünü ortaya koyuyor. Son iki günde sosyal medyada ve ekonomi platformlarında, Çayırhan Termik Santrali’nin 20 milyar TL’lik özelleştirme ihalesinin bu rakama katkı sağladığına dair paylaşımlar öne çıktı.
1986’dan bugüne kadar elde edilen özelleştirme geliri ise 71,6 milyar dolar olarak kayıtlara geçti. Türk Lirası cinsinden ise bu miktar 134,1 milyar liraya ulaştı. 2024’te 8 Cumhurbaşkanı Kararı ile enerji, altyapı ve hizmet sektörlerinden çeşitli kuruluşlar özelleştirme kapsamına alındı. Uzmanlar, bu hamlelerin gelecek dönemde de devam edeceğini ve özellikle büyük ölçekli projelerle gelirin artabileceğini belirtiyor.
TEİAŞ HALKA ARZ VE GELECEK PLANLARI
Türkiye Elektrik İletim AŞ’nin (TEİAŞ) halka arzına yönelik hazırlıklar, 2021’de alınan Cumhurbaşkanı Kararı ile başlamıştı ve son gelişmelerle bu süreç 31 Aralık 2026’ya kadar uzatıldı. TEİAŞ’ın özelleştirilmesi, enerji sektöründe büyük bir dönüşüm yaratması beklenen projelerden biri olarak görülüyor. ÖİB, bu süreçte işletme hakkı devri, gelir ortaklığı modeli veya diğer hukuki yöntemleri ayrı ayrı ya da bir arada kullanarak özelleştirmeyi tamamlamayı hedefliyor.
Ayrıca, “yedieminlik faaliyetleri”nin özelleştirilmesi için de çalışmalar sürüyor ve bu işlemlerin 31 Aralık 2025’e kadar bitirilmesi planlanıyor. Özelleştirme İdaresi, bu tür projelerle hem kamu varlıklarını piyasa koşullarına entegre etmeyi hem de bütçeye ek kaynak yaratmayı amaçlıyor.
2024’te araç muayene istasyonlarının 1,72 milyar dolarlık ihalesinin MOI Grubu tarafından kazanılması, son dönemde dikkat çeken diğer bir özelleştirme hamlesi oldu. Bu tür büyük ölçekli satışlar, Türkiye’nin özelleştirme gelirlerini 72 milyar dolar sınırına yaklaştırıyor. Gelecek dönemde enerji ve altyapı odaklı projelerin, özelleştirme gelirlerinde yeni rekorlar getirebileceği öngörülüyor.
Türkiye’nin özelleştirme geliri ne kadar oldu?
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın 1986-2024 verilerine göre toplam özelleştirme geliri 71,6 milyar dolara ulaştı. 2024’te imzalanan 4,1 milyar dolarlık sözleşmelerle bu rakam 72 milyar dolara yaklaştı. Türk Lirası cinsinden ise gelir 134,1 milyar lira olarak kaydedildi.
TEİAŞ’ın halka arzı ne zaman tamamlanacak?
TEİAŞ’ın halka arzına ilişkin hazırlıklar 31 Aralık 2026’ya kadar uzatıldı. 2021’de özelleştirme kapsamına alınan bu süreç, işletme hakkı devri veya gelir ortaklığı gibi yöntemlerle ilerleyecek.
2024’te özelleştirmeden Hazine’ye ne kadar aktarıldı?
2024’te Özelleştirme İdaresi tarafından Hazine’ye 276 milyon dolar transfer edildi. Yıl içinde 69 ihale ile 4,1 milyar dolarlık sözleşme imzalandı. Çayırhan Termik Santrali’nin 20 milyar TL’lik özelleştirilmesi, bu gelirde önemli bir pay sahibi oldu.
