Türkiye’nin AR-GE harcamaları 651 milyar lirayı aştı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ülkenin araştırma ve geliştirme (AR-GE) harcamaları 2024 yılında bir önceki yıla göre 274 milyar lira artarak 651,8 milyar liraya ulaştı. Gayrisafi Yurt İçi AR-GE harcamasının Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) içindeki oranı ise yüzde 1,39'dan yüzde 1,46'ya yükseldi. Harcamalarda ve personel istihdamında mali ve mali olmayan şirketler en büyük paya sahip olurken, toplam AR-GE personeli sayısı 310 bini geçti.

20/10/2025 15:35

TÜİK’in 2024 yılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetleri Araştırması sonuçlarına göre, gayrisafi yurt içi AR-GE harcaması 2024’te 651 milyar 822 milyon liraya çıkarak büyüme kaydetti. AR-GE harcamalarında mali ve mali olmayan şirketler yüzde 64,8 ile en büyük paya sahip oldu; bunu yüzde 30,9 ile yükseköğretim takip etti. Harcamaların finansmanında da şirketler yüzde 53,8 ile öne çıktı. Harcamaların büyük kısmı, yüzde 59,5 ile personel harcamalarını oluşturdu.

balparmak 1y2j cover

AR-GE PERSONEL SAYISI VE EĞİTİM SEVİYESİ

Tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden toplam 310 bin 473 kişi AR-GE personeli olarak görev yaptı. TZE personelinin yüzde 67,1’i şirketlerde, yüzde 30’u ise yükseköğretimde yer aldı. Kadın AR-GE personel sayısı 106 bin 74 kişi olup, toplam AR-GE personel sayısının yüzde 34,2’sini oluşturdu. Eğitim seviyesine bakıldığında ise AR-GE personelinin yüzde 39,9’u lisans mezunu iken, yüzde 30,6’sı doktora veya eşdeğeri eğitim düzeyine sahipti.

BÖLGESEL DAĞILIM VE TEKNOLOJİK ODAKLANMA

AR-GE harcamalarının bölgesel dağılımında İstanbul (yüzde 33,4) ve Ankara (yüzde 27,8) ilk iki sırayı aldı. Toplam AR-GE personelinin de yüzde 32,6’sı İstanbul, yüzde 19,2’si ise Ankara bölgesinde istihdam edildi.

İmalat sanayisinde yapılan AR-GE harcamalarının yüzde 46,9’u yüksek teknoloji faaliyetinde yer alan girişimler tarafından gerçekleştirildi. Şirketler tarafından yapılan AR-GE harcamasının ise yüzde 52,7’si AR-GE merkezlerinde yapıldı. Ayrıca, mali ve mali olmayan şirketlerin AR-GE harcaması içindeki dolaylı AR-GE teşviklerinin payı 2024 yılında yüzde 25,1’e yükselerek teşviklerin etkisini gösterdi.