Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), emekli maaşlarının hesaplanmasına yönelik son dönemde ortaya atılan iddialara yazılı bir açıklamayla yanıt verdi; kurum, Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) herhangi bir talimat veya tahmine dayalı değil, sahadan toplanan verilerle bilimsel özerklik ve bağımsızlık çerçevesinde hesaplandığını vurguladı.
Son 3 yılda enflasyonun %31 düşük gösterildiği yönündeki söylemlerin “bilimsellikten uzak ve mesnetsiz” olduğunu savunan TÜİK, bu iddiaların siyasi saiklerle algı oluşturma çabası olduğunu ifade etti.
İDDİALARIN REDDİNİN ARDINDAN TÜFE’NİN BAĞIMSIZLIĞINA DEĞİNİLDİ
TÜİK, bazı basın organları ve sosyal medya platformlarında yer alan haberlerde, İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) Ücretliler Geçinme İndeksi ile TÜFE’nin karşılaştırılarak son 3 yılda enflasyonun %31 düşük gösterildiği iddialarını kesin bir dille yalanladı. Açıklamada, bu iki endeksin baz yılları, madde çeşitliliği, coğrafi kapsam, hesaplama yöntemleri ve hitap ettiği gelir grupları açısından farklılık gösterdiği, dolayısıyla karşılaştırmanın anlamlı sonuçlar doğurmayacağı belirtildi.
İTO’nun Ascığıyla 2025 itibarıyla İstanbul Tüketici Fiyat Endeksi adıyla yeni bir endeks yayımlamaya başladığı da hatırlatıldı.
Kurum, TÜFE’nin herhangi bir kişi, makam ya da kurumun talimatına göre değil, sahadan derlenen verilerle uluslararası standartlara uygun olarak hesaplandığını vurguladı; enflasyon hesabında “web kazıma” verilerinin payının sadece %5 olduğunu ve bu verilerin otomatik, merkezi bir sistemle toplandığını açıkladı. Manuel veri girişine izin verilmediği ve bölge müdürlüklerine bu yönde talimat verilmediği ifade edilirken, iddiaların gerçekle ilgisinin bulunmadığına dikkat çekildi.
GÖREV DEĞİŞİKLİKLERİNDE KURUMSAL YAPI
TÜİK, iddialar arasında yer alan kurum başkanı ve bölge müdürleriyle ilgili görev değişikliklerinin enflasyon hesaplamasıyla ilişkilendirilmesine de tepki gösterdi; açıklamada, TÜİK Başkanı’nın diğer kamu görevleri gibi Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile belirli bir süre için atandığı ve bu durumun yalnızca TÜİK’e özgü olmadığı kaydedildi. Bölge müdürleriyle ilgili değişikliklerin 2020’de gerçekleştiği, bazılarının merkeze alındığı, bazılarının ise başka bölgelere müdür olarak atandığı belirtilirken, bu görevlendirmelerin rutin olduğu ve enflasyon hesaplamasıyla ilgisinin bulunmadığı ifade edildi.
Açıklamada, TÜİK’in fiyat verilerini barkod verileri ve çok farklı kaynaklardan geniş kapsamlı olarak topladığına dikkat çekilerek, enflasyon hesaplamasında internet verilerinin sınırlı bir ağırlığa sahip olduğu vurgulandı; bu, iddiaların aksine verilerin manuel olarak değil, sabit web sitelerinden düzenli aralıklarla otomatik toplandığını gösteriyor. Kurum, bilimsel ve teknik özerkliğini koruduğunu ve hesaplamaların uluslararası standartlara uygun olduğunu savunurken, kamuoyunu bilgilendirme ve yanlış algıları düzeltme amacı taşıdığını belirtti.
