AÇIK
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 Mart ayı enflasyon rakamlarını kamuoyuyla paylaştı ve tüketici fiyat endeksi (TÜFE) bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 38,10, bir önceki aya göre ise yüzde 2,46 artış kaydetti. Yılın ilk çeyreğinde enflasyon yüzde 10,06 seviyesine ulaşırken, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 51,26’lık bir yükseliş gözlendi ve bu veriler ekonomik hareketliliğin seyrine dair önemli ipuçları sundu.
TÜİK’in açıkladığı verilere göre, 2025 Mart ayında TÜFE (2003=100) bir önceki aya göre yüzde 2,46, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 10,06, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 38,10 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 51,26 artış gösterdi. Bu oranlar, geçen yılın Mart ayındaki yüzde 68,50’lik yıllık artışa kıyasla düşüşe işaret ederken, enflasyonun hala yüksek seyrettiği görüldü.
En yüksek ağırlığa sahip ana harcama gruplarında ise gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 37,12, ulaştırma yüzde 21,59 ve konut yüzde 68,63 yıllık artışla öne çıktı. Bu grupların genel endekse etkileri sırasıyla yüzde 9,51, yüzde 3,65 ve yüzde 9,47 olarak hesaplandı.
Analistler, aylık yüzde 2,46’lık artışın piyasa tahminlerinden düşük olduğunu ve bu durumun 19 Mart’taki ekonomik dalgalanmaların etkisinin Nisan ayına ertelendiğini gösterdiğini belirtti. Geçen yıl Mart’taki yüzde 3,16’lık aylık artışa kıyasla daha ılımlı bir yükseliş kaydedilirken, yıllık bazda enflasyonun gerilemesi dikkat çekti. Ancak on iki aylık ortalamalarda yüzde 51,26’lık artış, uzun vadeli fiyat baskılarının devam ettiğini ortaya koydu.
Mart 2025’te aylık bazda en yüksek artış yüzde 4,94 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda gerçekleşti ve bu grup genel endeksi yüzde 1,23 oranında yukarı taşıdı. Ulaştırma grubu yüzde 0,25’lik mütevazı bir artışla yüzde 0,04, konut grubu ise yüzde 2,10’luk yükselişle yüzde 0,33’lük etki yarattı. Yıllık bazda ise konut yüzde 68,63’lük artışla en dikkat çekici performansı sergilerken, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 37,12 ile ikinci sırada yer aldı.
Ulaştırma grubunun yüzde 21,59’luk yıllık artışı ise daha düşük kalsa da genel enflasyon üzerinde belirgin bir rol oynadı.
Konut grubundaki yüksek yıllık artışın, kira ve bakım giderlerindeki yükselişten kaynaklandığı belirtilirken, ulaştırmadaki nispeten düşük artışın akaryakıt fiyatlarındaki stabiliteyle bağlantılı olduğu ifade edildi.
Endekste kapsanan 143 temel başlıktan 113’ünde artış, 25’inde düşüş ve 5’inde değişim olmaması, fiyat hareketliliğinin geniş bir yelpazede dağıldığını gösterdi. Bu veriler, tüketici fiyatlarındaki dinamiklerin sektörel bazda farklılıklarını gözler önüne serdi.
Özel kapsamlı TÜFE göstergesi (B), yani işlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE, Mart 2025’te aylık yüzde 1,30, yıllık yüzde 36,99 artış kaydetti. Bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 9,31 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 50,56 yükselen bu gösterge, çekirdek enflasyonun seyrine dair önemli bir ölçüt sundu. Diğer özel kapsamlı göstergeler arasında (C) endeksi yüzde 37,42, (A) endeksi yüzde 38,62 yıllık artışla dikkat çekerken, yönetilen-yönlendirilen fiyatlar hariç (F) endeksi yüzde 35,30 ile en düşük yıllık artışı gösterdi.
Aylık yüzde 1,30’luk artışın nispeten ılımlı olması, enerji ve gıda gibi volatil kalemlerin hariç tutulmasıyla daha stabil bir tabloyu yansıttı. Ancak on iki aylık ortalamalarda yüzde 50,56’lık yükseliş, enflasyonun uzun vadeli etkilerinin hala güçlü olduğunu ortaya koydu. Analistler, bu göstergelerin Merkez Bankası’nın para politikası kararlarında belirleyici olabileceğini belirtti.
Grup | Kapsam | Bir Önceki Aya Göre | Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre | Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre | On İki Aylık Ortalamalara Göre | Endeks |
---|---|---|---|---|---|---|
A | Mevsimlik ürünler hariç TÜFE | 2,07 | 11,37 | 38,62 | 52,19 | 3.197,21 |
B | İşlenmemiş gıda, enerji, alkollü içkiler, tütün ve altın hariç TÜFE | 1,30 | 9,31 | 36,99 | 50,56 | 2.513,76 |
C | Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler, tütün ve altın hariç TÜFE | 1,46 | 9,06 | 37,42 | 51,53 | 2.308,50 |
D | İşlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün hariç TÜFE | 1,15 | 9,38 | 37,57 | 51,22 | 2.631,97 |
E | Alkollü içecekler ve tütün hariç TÜFE | 2,20 | 10,03 | 37,80 | 51,25 | 2.881,41 |
F | Yönetilen-yönlendirilen fiyatlar hariç TÜFE | 2,39 | 9,23 | 35,30 | 49,73 | 2.981,16 |
TÜFE, Mart 2025’te aylık yüzde 2,46 arttı ve bu artışta gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 4,94, konut yüzde 2,10 ile öne çıktı. Uzmanlar, gıda fiyatlarındaki yükselişin mevsimsel etkiler ve maliyet artışlarından, konutun ise kira giderlerinden kaynaklandığını belirtti. Yıllık yüzde 38,10’luk artış, uzun vadeli fiyat baskılarının devam ettiğini gösterdi.
Yıllık bazda konut yüzde 68,63, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 37,12 ve ulaştırma yüzde 21,59 artışla TÜFE’yi en çok etkileyen gruplar oldu. Aylık bazda ise gıda yüzde 4,94 ile yüzde 1,23’lük etki yaratırken, konut yüzde 0,33 ve ulaştırma yüzde 0,04 katkı sağladı.
Özel kapsamlı TÜFE (B) Mart’ta yıllık yüzde 36,99, aylık yüzde 1,30 artış gösterdi ve çekirdek enflasyonun stabil seyrettiği görüldü.
GÜNDEM KORİDORU
04 Mayıs 2025