ABD Başkanı Donald Trump’ın tüm ülkelere en az %10’luk gümrük tarifesi getiren yeni kararları, küresel piyasalarda büyük bir dalgalanma yarattı ve New York borsası Dow Jones, S&P 500 ve Nasdaq endekslerinde sert kayıplarla günü tamamladı. Türkiye’ye %10’luk en düşük tarife oranıyla avantaj sağlanırken, uzmanlar bu adımın küresel ekonomiyi resesyona sürükleyebileceği uyarısında bulundu.
NEW YORK BORSASI NEDEN DÜŞTÜ?
Trump’ın 2 Nisan’da “Özgürleşme Günü” ilan ederek duyurduğu karşılıklı gümrük tarifeleri, 3 Nisan’da ABD piyasalarının açılışında sert bir satış dalgasına yol açtı ve Dow Jones endeksi 1700 puana yakın değer kaybederek %3,98 düşüşle 40.545,93 puana geriledi.
S&P 500 endeksi %4,84 azalarak 5.396,52 puana, Nasdaq endeksi ise %5,97 kayıpla 16.550,61 puana indi ve bu düşüşler 2020’den bu yana en büyük günlük kayıplar olarak kaydedildi.
Küresel tedarik zincirlerine sahip şirketlerin hisseleri bu çalkantıdan en çok etkilenenler arasında yer aldı.
APPLE, NİKE HİSSELERİ NEDEN DÜŞTÜ?
Apple hisseleri %9’un üzerinde, Nike hisseleri %14’ten fazla değer kaybederken, “Muhteşem Yedili” olarak bilinen teknoloji devlerinin toplam piyasa değeri 800 milyar dolardan fazla azaldı ve bu durum teknoloji sektörünün kırılganlığını gözler önüne serdi. Türkiye’de Borsa İstanbul endeksi gün içinde 9.600 puanın üzerini görse de tarifelerin etkisiyle 9.487 puana kadar geriledi ve altın vadeli işlemlerinde sert dalgalanmalar yaşandı.
Trump ise piyasalardaki bu çalkantıya “Piyasalar patlama yapacak” diyerek yanıt verdi.
DOLAR VE EURO PARİTESİNDEKİ HAREKETLİLİK
Trump’ın gümrük tarifeleri dolar üzerinde ciddi bir baskı oluştururken, dolar endeksi %2,2 düşüşle 101,37 seviyesine geriledi ve bu, Ekim ayından bu yana en düşük seviye olarak iki yılın en kötü günlük performansını işaret etti.
ABD’de 10 yıl vadeli hazine tahvili faizi 16 baz puan azalarak %4,03’e inerken, euro dolara karşı %2,5 değer kazanarak 1,1146 seviyesine yükseldi ve bu hareket, güvenli liman arayışındaki yatırımcıların yönelimini yansıttı.
Altın ise ons başına 3.167 doları aşarak rekor kırdı.
Türkiye’de dolar/TL kuru 37,90 seviyesinde paralel bir seyir izlerken, küresel piyasalardaki bu çalkantı Türk iş dünyasında hem fırsat hem risk olarak değerlendirildi ve uzmanlar, euronun yükselmesinin orta vadede Türkiye’nin ihracatına katkı sağlayabileceğini belirtti.
ABD’nin dış ticaret açığı şubatta %6,1 azalarak 122,7 milyar dolara geriledi ve ihracatı %2,9 artarken ithalatı yatay seyretti.
Petrol fiyatları da bu gelişmelerden etkilenerek Brent petrol 70 doların altına indi.
KÜRESEL TİCARET SAVAŞI VE RESESYON ENDİŞELERİ
Trump’ın tarifeleri Çin’e %34, Japonya’ya %24, AB’ye %20 gibi yüksek oranlar getirirken, Türkiye’ye %10’luk düşük tarife avantajı sağladı ve bu durum Türk otomotiv ve tekstil sektörleri için rekabet üstünlüğü yaratabilir. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, misilleme yapılmaması halinde daha yüksek tarifelerin uygulanmayacağını söylerken, Ticaret Bakanı Howard Lutnick muafiyet olmayacağını ve misillemelerin etkisiz kalacağını ifade etti.
Analistler, tarifelerin büyüme üzerinde aşağı yönlü, enflasyon üzerinde ise yukarı yönlü baskı yaratacağını öngörüyor.
Küresel ekonominin resesyona sürüklenebileceği korkusu piyasalarda hakim olurken, Yale Üniversitesi’nin analizi, %20’lik bir genel tarifenin ABD hanehalkına yıllık 3.400 dolar ek maliyet getirebileceğini ortaya koydu ve bu, hayat pahalılığını artırarak tüketici talebini baskılayabilir. Türkiye’den iş dünyası temsilcileri, bu kaosun Asyalı firmalar için Türkiye’yi bir yatırım üssü haline getirebileceğini ve AB ile Gümrük Birliği’nin güncellenmesiyle avantaj sağlanabileceğini belirtti.
Küresel emtia fiyatları da bu belirsizlikten etkilenerek bakır, alüminyum ve çinko gibi metallerde düşüş yaşandı.
Trump’ın gümrük tarifeleri ABD borsalarını nasıl etkiledi?
Trump’ın yeni gümrük tarifeleri sonrası New York borsasında Dow Jones %3,98, S&P 500 %4,84 ve Nasdaq %5,97 düşüşle kapandı ve bu, 2020’den beri en büyük günlük kayıplar oldu.
Apple ve Nike gibi şirketlerin hisselerindeki sert düşüşlerin 3 trilyon dolarlık bir piyasa değeri kaybına yol açtığı paylaşıldı. Analistler, bu çalkantının resesyon korkularını artırdığını belirtti.
Türkiye Trump’ın tarifelerinden nasıl etkilenecek?
Türkiye’ye %10’luk en düşük tarife uygulanması, Çin ve AB gibi yüksek tarifeli ülkelere karşı rekabet avantajı sağlıyor ve otomotiv ile tekstil sektörlerinde ihracatı destekleyebilir. Bu durumun Türkiye’yi Asyalı firmalar için bir yatırım üssü haline getirebileceği ve AB ile Gümrük Birliği’nin güncellenmesiyle fırsatlar yaratabileceği konuşuldu. Ancak, küresel ticaret savaşı tedarik zincirlerini riske atabilir.
Dolar ve euro paritesinde neler değişti?
Trump’ın tarifeleri sonrası dolar endeksi %2,2 düşerek 101,37’ye geriledi ve euro 1,1146 seviyesine yükselerek dolara karşı güçlendi.
