Suriye’de Beşar Esad’ın devrilmesinin ardından kurulan geçici hükümet, ithal ürünlere getirdiği yüksek gümrük vergileri ile özellikle gıda sektörünü vurdu. Bu karar, sınırda TIR kuyruklarının uzamasına ve gıdaların bozulma riskinin artmasına neden oldu.
Suriye’de gümrük vergilerindeki artış, gıda sektörü başta olmak üzere birçok sektörü olumsuz etkilemeye devam ediyor. Türkiye’den Suriye’ye giden gıda ürünlerine uygulanan yüzde 300 ila 500 arasındaki vergi artışı, ticaretin durma noktasına gelmesine yol açtı.
Özellikle sınır kapılarında TIR’ların uzun süre beklemesi, gıda ürünlerinin soğutma koşullarının yetersiz kalmasıyla birleşince, ürünlerin bozulma riski ciddi şekilde arttı. Bu durum, hem Türkiye’deki ihracatçıları hem de Suriye halkını olumsuz etkiliyor. Suriye’nin geçici hükümeti, bu vergilerle kendi halkını cezalandırdığını belirten eleştirilerle karşı karşıya kaldı.
Ticaret Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı, sorunun çözümü için yoğun bir çalışma içerisinde. Türkiye, Suriye ile ticaretin yeniden akıcı hale gelmesi için diplomatik girişimlerde bulunuyor. Önümüzdeki günlerde iki ülke yetkililerinin yüz yüze görüşmesi bekleniyor. Ancak şu ana kadar gümrük vergilerinde herhangi bir indirim ya da değişiklik yapılmış değil, bu da sorunun devam ettiğini gösteriyor.
Gümrük vergilerindeki ani ve büyük artışlar, en çok gıda üreticilerini ve ihracatçılarını etkiledi. Sakatat, yumurta, konserve et, kanatlı eti, süt ürünleri, balıklar ve su ürünleri gibi kolay bozulabilen gıdalar, sınır kapılarında uzun süre beklemek zorunda kalıyor. Bu süreçte soğutma koşullarının yetersizliği, ürünlerin kalitesini düşürerek ekonomik kayıplara yol açıyor. Akdeniz Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği (ASHİB) Başkan Yardımcısı Ali Can Yamanyılmaz, bu durumun ticareti imkansız hale getirdiğini ve güvenlik risklerine yol açtığını belirtti.
Suriye’deki enflasyonun artması, halkın satın alma gücünü düşürerek temel ihtiyaç maddelerine erişimi zorlaştırıyor. İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) Başkanı Kazım Taycı, bu sürecin özellikle sınır bölgesindeki ihracatçılar için ciddi sıkıntılar yarattığını belirtti. Suriye halkı zaten alım gücü ve yaşam koşulları açısından zorluklar yaşarken, bu yüksek vergiler halkı daha da cezalandırıyor.
Suriye’deki geçici hükümet, ithal ürünlere getirdiği yüksek gümrük vergileri ile özellikle Türkiye’den yapılan ithalatı hedef aldı. Bu vergiler, Türkiye’den gelen ürünlere yüzde 300 ila yüzde 500 oranında artırıldı, bu da ithal edilen ürünlerin fiyatını dramatik şekilde yükseltti. Örneğin, makarnaya ton başına 300 dolar ek vergi getirilmesi, ürünün fiyatını 900 dolara çıkardı. Bu, hem Türk ihracatçılarının rekabet gücünü azalttı hem de Suriye pazarında arz yetersizliği yaratarak fiyatların hızla yükselmesine neden oldu.
Ticaret Bakanlığı, bu kararın sadece Türkiye’ye özel olmadığını, tüm sınır kapılarında eşit uygulandığını açıkladı. Ancak, bu uygulamanın Türkiye ile Suriye arasındaki ticareti doğrudan etkilediği açık. Türkiye, Suriye halkının ihtiyaçlarını karşılamak için uzun süredir çaba gösterirken, bu ek vergiler iki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri ciddi şekilde zedeliyor. Bakanlıklar, sorunun çözümü için diplomatik temaslarını sürdürüyor.
Suriye’deki geçici hükümet, ithal ürünlere uyguladığı gümrük vergilerini yüzde 300 ila yüzde 500 oranında artırdı. Bu artış, özellikle gıda ürünlerinde ticareti durma noktasına getirdi.
Gümrük vergilerindeki artış, gıda fiyatlarının olağanüstü seviyelere çıkmasına neden oldu. Örneğin, makarnanın ton fiyatı, 600 dolardan 900 dolara yükseldi ve bu durum, enflasyonun artmasına ve halkın alım gücünün azalmasına yol açtı.
Türkiye, Ticaret ve Dışişleri Bakanlıkları aracılığıyla diplomatik görüşmeler yürütüyor. Önümüzdeki günlerde Türk ve Suriyeli yetkililerin yüz yüze görüşerek sorunun çözümü için adımlar atması bekleniyor.
GÜNDEM KORİDORU
22 Ocak 2025