DOLAR 40,5860 -0.48%
GBP 54,6236 -0.89%
EURO 47,7946 -0.42%
ALTIN 4.369,76-0,46
BIST 10.642,60-0,43%
BITCOIN 47904801.30939%
ETH 1518982.49241%
İstanbul
32°

AÇIK

Sanayinin kalbi duruyor mu? Takım tezgahları sektöründe yatırım azaldı!

Sanayinin kalbi duruyor mu? Takım tezgahları sektöründe yatırım azaldı!

Türkiye ekonomisinin ve imalat sanayisinin can damarı takım tezgahları sektörü, zorlu bir dönemden geçiyor. Takım Tezgahları Sanayici ve İş İnsanları Derneği (TİAD) tarafından hazırlanan "Takım Tezgahları Sanayii Durum Raporu", sektörde 2024 yılında başlayan ve 2025'in ilk 5 ayında da devam eden ciddi bir küçülmeyi gözler önüne serdi. Yurtiçi yatırım, yılın ilk 5 ayında yüzde 9 oranında azalarak sanayi yatırımlarının alarm verdiğini gösteriyor.

17/07/2025 13:03
Sanayinin kalbi duruyor mu? Takım tezgahları sektöründe yatırım azaldı!

TİAD raporuna göre, 2020’den beri sürekli büyüme trendinde olan sektör, 2024 yılında %14.2’lik önemli bir küçülme yaşadı. Bu düşüş trendi, 2025 yılının ilk 5 ayında da devam etti:

  • Yurtiçi Satışlar: Geçen yılın aynı dönemine göre %9 azaldı.
  • Üretim: %14.7 oranında düşüş gösterdi.
  • İhracat: %6.1 azaldı.
  • İthalat: %4.8 azaldı.

Sektörün üretim değeri 2024 yılında %23.2 düşüşle 1 milyar doların altına gerileyerek 849 milyon dolar oldu. Aynı yıl ihracat %17.5 düşüşle 710.6 milyon dolara, ithalat %10.4 düşüşle 1.66 milyar dolara ve yurtiçi satış (kullanım) %14.2 düşüşle 1.79 milyar dolara geriledi.

Yerli Tedarik Yetersizliği ve Yanlış Politika Uyarıları

TİAD Başkanı Murat Akyüz, yaptığı açıklamada, takım tezgahlarının otomotiv, savunma, havacılık, medikal, beyaz eşya ve makine-teçhizat gibi stratejik sektörler için vazgeçilmez bir üretim aracı olduğunu vurguladı. Akyüz, sektördeki ortak sorunun yerli tedarik yetersizliği olduğunu belirtti. Nitelikli üretimi artırma hedefi için, sadece ithalatı zorlaştırmanın yerli üretimi desteklemekten uzaklaştığını ifade eden Akyüz, önemli bir öneride bulundu:

“Nitelikli ürünlerde yapılan teknoloji transferi ile sektör güçlendirilirken, yerli katma değerli üretim ve ihracat için gerekli altyapı oluşturulması halinde, takım tezgahları üretiminde de savunma sanayimiz gibi yerli tedarikçiler ortaya çıkacaktır.”

Sanayiye 28 Milyar Dolarlık Katkı Tehlikede

Akyüz, takım tezgahları sektörünün Türkiye ekonomisine sağladığı güçlü çarpan etkisine dikkat çekti. Takım tezgahlarının yoğun olarak kullanıldığı stratejik sektörlerin 2024 yılında toplam 85 milyar ABD doları ihracat gerçekleştirdiğini, bu değerin 28 milyar ABD dolarının doğrudan takım tezgahlarının katkısıyla oluştuğunu belirtti. Akyüz, “2024 yılında sanayimize kazandırılan her bir takım tezgahı, yıllık bazda ortalama kendi değerinin 15.6 katı kadar ihracat potansiyeli yarattı. Bu çarpan etkisi, sektörümüzün ülkemiz açısından stratejik önemini açıkça ortaya koymaktadır,” dedi. Yerli üretim kabiliyetlerinin geliştirilmesi ve teknoloji transferiyle yüksek katma değerli üretim yapısının güçlendirilmesinin hayati önem taşıdığını vurguladı.

İlave Gümrük Vergisi (İGV) Eleştirisi: “Ülke Makine Çöplüğüne Dönüşebilir”

Raporda, sektördeki düşüşün nedenleri arasında İlave Gümrük Vergisi (İGV), yatırım teşviklerinde bazı makine türlerinin gümrük vergisi desteğinden mahrum kalması, ABD-Çin ticaret savaşları, Rusya-Ukrayna savaşı yaptırımları, yüksek döviz kurları ve kredi maliyetleri gibi faktörler sıralandı.

Özellikle İGV uygulamasının, sektörde kalitesiz ürünlerin ithalatını artırdığı ve nitelikli yatırımı engellediği belirtiliyor. Türkiye’nin CNC tezgah üretimi kapasitesinin ihtiyacın sadece %5’ini karşıladığı, geri kalan %95’in ise teknoloji transferi ile temin edildiği ifade edildi. İGV’nin Çin’den yapılan ithalatı durdurmada başarısız olduğu, hatta Çin’den ithalatın son 5 yılda %239 arttığı ve toplam ithalattaki payının %8’den %23’e çıktığı vurgulandı.

Akyüz, İGV yerine “ülke bazında tarife kontenjanı gibi uygulamalar getirilerek niteliği düşük ürünlerin temini kısıtlanarak sanayici koruma altına alınabilir” önerisinde bulundu. Aksi takdirde, 2 yıl önce dile getirilen, Türkiye’ye gelmesi beklenen takım tezgahı üretim yatırımlarının Bulgaristan, Çekya, Polonya gibi ülkelere kayma riskinin gerçekleşmeye başladığı ve ülkemizin bir “makine çöplüğüne dönüşme” tehlikesiyle karşı karşıya olduğu uyarısı yapıldı.


En az 10 karakter gerekli