Türkiye’de artan enflasyon ve ekonomik koşulların etkisiyle düşük değerli madeni paraların kullanımındaki azalma, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’nün üretim politikalarına da yansıdı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı kurumun açıkladığı verilere göre, 2025 Ocak ayında 1 kuruş, 5 kuruş, 10 kuruş ve 25 kuruşluk madeni paralar hiç tedavüle sunulmadı.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’nün 2025 Ocak ayı verilerine göre, 1 kuruş, 5 kuruş, 10 kuruş ve 25 kuruşluk madeni paralar piyasaya sürülmedi. Bu durum, son yıllarda Türk Lirası’nın alım gücündeki kayıplar ve yüksek enflasyon oranları nedeniyle düşük nominal değerli paraların günlük ticarette neredeyse hiç kullanılmamasıyla ilişkilendiriliyor.
Tedavüle sunulmayan bu paraların yerini, daha yüksek değerli madeni paralar aldı. Ocak ayında 50 kuruşluk madeni paralardan 84 bin adet, 1 TL’lik paralardan 45 milyon 492 bin adet ve 5 TL’lik paralardan 16 milyon 853 bin adet piyasaya sürüldü.
Ocak ayı sonunda tedavüldeki madeni para miktarı 13 milyar 142 milyon 154 bin 976 adete yükseldi. Bu rakam, 5 TL’lik madeni paraların 201 milyon 262 bin 807 adet, 1 TL’lik paraların 4 milyar 354 milyon 747 bin 610 adet ve 50 kuruşluk paraların 1 milyar 585 milyon 417 bin 950 adet olarak kaydedilmesiyle oluştu. Son iki günde sosyal medyada ve haber sitelerinde yer alan bilgiler, 5 TL’lik madeni paraların tedavüle girişinin 2023’te Cumhuriyetin 100. yılı için başlatılan hatıra para basımıyla hız kazandığını gösteriyor.
Madeni para miktarındaki bu artış, Türkiye’nin ekonomik döngüsünde önemli bir gösterge olarak değerlendiriliyor. Ancak, düşük değerli paraların üretimden çekilmesi, esnafın para üstü verme konusundaki zorluklarını artırabilir. İnternetteki güncel yorumlar, marketlerde ve küçük işletmelerde “bozuk para krizi” yaşandığını ve müşterilerin genellikle kartla ödeme yapmaya yöneldiğini ortaya koyuyor. Darphane’nin bu stratejik hamlesi, ilerleyen aylarda madeni para politikalarında daha fazla değişikliğe gidilebileceği yönünde spekülasyonlara da yol açıyor.
GÜNDEM KORİDORU
22 Şubat 2025