Dünya Altın Konseyi’nin (WGC) “2024 Altın Talep Eğilimleri” raporu, merkez bankalarının altın rezervlerini artırma eğiliminin jeopolitik gerilimler ve ekonomik belirsizliklerin gölgesinde hız kesmeden devam ettiğini ortaya koyuyor. 2024’te 1045 ton altın alarak üst üste üçüncü kez 1000 tonun üzerinde alım gerçekleştiren merkez bankaları, ons altın fiyatlarının rekor seviyelere ulaşmasında kilit rol oynarken, Türkiye 615 tonluk rezerviyle dünya sıralamasında dikkat çekiyor.
JEOPOLİTİK RİSKLER VE EKONOMİK BELİRSİZLİKLERİN ALTIN TALEBİNE ETKİSİ
Merkez bankalarının altın alımları, 2024’te küresel ekonomik ve jeopolitik risklerin artmasıyla yeni bir boyut kazandı. WGC raporuna göre, toplam altın talebi geçen yıl 4974 tonla rekor kırarken, merkez bankaları 1045 tonluk alımla bu artışın öncüsü oldu. ABD Başkanı Donald Trump’ın agresif gümrük vergisi politikaları, Çin ile artan ticaret gerilimleri ve Ukrayna’daki savaş gibi faktörler, altın Ons fiyatını bu yıl 10 kez rekor seviyeye taşıdı; fiyatlar 2623 dolardan başlayarak 330 doların üzerinde değer kazandı.
Raporda, merkez bankalarının altın stoklarını artırma nedenleri arasında enflasyon korkusu, yaptırımlardan kaçınma ve küresel ticaretin çöküş riski öne çıkıyor. Polonya, 90 tonluk alımla 2024’ün lideri olurken, Türkiye 75 ton ile ikinci sırayı aldı; Türkiye’nin rezervleri 14 Şubat haftasında 1 milyar 912 milyon dolar artarak 72 milyar 475 milyon dolara ulaştı. Ankete katılan merkez bankalarının yüzde 69’u, önümüzdeki beş yılda portföylerindeki altın oranını artırmayı planladığını belirtirken, bu eğilim jeopolitik risklerin 2025’te de devam edeceği beklentisini güçlendiriyor. Altın, kriz zamanlarında ödeme aracı olarak kullanılabilmesiyle ekonomik belirsizliklere karşı bir kalkan olarak görülüyor.
ÜLKELERİN ALTIN REZERV SIRALAMASI VE STRATEJİK HAMLELER
Dünya genelinde merkez bankalarının altın rezervleri Aralık 2024 itibarıyla 37 bin 775 tona ulaşırken, ABD 8 bin 133,5 tonla en fazla altın rezervine sahip ülke konumunda bulunuyor; bu, dış rezervlerinin yüzde 75’ini oluşturuyor. Almanya 3 bin 351,5 tonla ikinci, IMF 2 bin 814 tonla üçüncü, İtalya 2 bin 451,8 tonla dördüncü ve Fransa 2 bin 437 tonla beşinci sırada yer alıyor. Rusya, 2 bin 335,9 tonluk rezerviyle yaptırımlara karşı direnç gösterirken, Çin 2 bin 279,6 tonla altın alımlarını artırarak ABD ile ticaret gerilimlerine hazırlık yapıyor; son olarak ocak ayında 5 ton ekleme yaptı. Türkiye ise 615 tonla 11’inci sırada yer alsa da, IMF hariç ilk 10’da bulunuyor ve rezervlerinin yüzde 36’sını altın olarak tutuyor.
WGC verilerine göre, toplamda 216 bin 265 ton altın çıkarılmışken, merkez bankaları bunun yüzde 17’sini elinde tutuyor; Dünya Bankası’nın yüzde 22 tavsiyesini aşan ülkeler dikkat çekiyor. Polonya’nın portföyünde altın oranını yüzde 17’ye çıkarması ve Hindistan’ın 876,2 tonla dokuzuncu sıraya yerleşmesi, emerging market ülkelerinin altın talebindeki artışını yansıtıyor. Çin’in altın üreticisi olmasına rağmen rezervlerini resmi olarak yüzde 6’da tutması, stratejik bir gizlilik politikası olarak değerlendiriliyor; ancak son iki günde ekonomi çevrelerinde, Çin’in gerçek rezervlerinin daha yüksek olabileceği yönünde spekülasyonlar yapıldı. İsviçre 1039,9 ton ve Japonya 846 tonla sıralamada yer alırken, altın rezervleri ülkelerin ekonomik güvenliğini artırmada kritik bir rol oynuyor.
