Dünya genelinde enflasyonla mücadele ve resesyon endişeleri devam ederken, ABD Başkanı Donald Trump’ın Kanada, Meksika ve Çin’e uyguladığı yeni gümrük vergileriyle başlattığı ticaret savaşı, küresel piyasalarda belirsizliği artırdı.
TİCARET SAVAŞINDA YENİ CEPHE: KANADA VE MEKSİKA
ABD’nin en önemli ticaret ortaklarından Kanada ve Meksika’ya yönelik yüzde 25’lik gümrük vergileri Salı günü devreye girerken, Çin’den ithal edilen ürünlere uygulanan ek vergi de yüzde 10’dan yüzde 20’ye yükseltildi. Trump, Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun misilleme tarifelerini eleştirerek, “ABD’ye karşı bir tarife koyduğunda, bizim karşılıklı tarifemiz de derhal aynı oranda artacak” açıklamasını yaptı.
Kanada, 30 milyar Kanada doları değerinde ABD ithalatına yüzde 25 tarife uygularken, bu rakamın 21 gün içinde 155 milyar Kanada dolarına çıkabileceği belirtildi. Meksika ise pazar günü halk meydanında açıklanacak kapsamlı bir yanıt hazırlığında; Sheinbaum, “Bu tek taraflı ve haksız bir karar, ama Meksika ekonomisi halkımızın gücüyle ayakta kalacak” dedi.
General Motors’un hisseleri yüzde 4,5, Ford’un hisseleri ise yüzde 2,9 gerilerken, uzmanlar ABD’li tüketicilerin de artan fiyatlarla karşı karşıya kalacağını öngörüyor. Trudeau, tarifeleri “çok aptalca bir karar” olarak nitelendirirken, Kanada’nın ABD’yi zayıflatmak yerine ekonomik çöküşle karşı karşıya bırakarak ilhakı kolaylaştırmayı amaçladığına dair sert bir ithamda bulundu. Bu restleşme, piyasalarda risk iştahını baskılarken, New York Borsası’nda S&P 500 yüzde 1,22, Dow Jones ise yüzde 1,55 değer kaybetti.
ÇİN’İN TEPKİSİ VE ASYA PİYASALARI
Çin, ABD’nin gümrük vergilerini yüzde 20’ye çıkarmasına karşı “çok taraflı ticaret sistemini koruma” mesajıyla yanıt verdi. Çin Ulusal Halk Kongresi Sözcüsü Lou Çincien, ülkesinin tek taraflılığa ve korumacılığa karşı çıkarak, diyalog yoluyla ABD ile sorunları çözmeye hazır olduğunu belirtti, ancak “baskı ve tehditlere boyun eğmeyeceğini” vurguladı.
Çin’in bu duruşu, Asya piyasalarında olumlu karşılandı; Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,3, Hong Kong Hang Seng endeksi ise yüzde 1,5 yükseldi. Japonya’da Nikkei 225 yüzde 0,4 artarken, Güney Kore Kospi endeksi yüzde 1,1 kazanç sağladı.
Şubat ayı Caixin hizmet sektörü PMI verisinin 51,4 ile beklentileri aşması, Çin ekonomisinin dayanıklılığına işaret etti. Japonya Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Shinichi Uchida’nın faiz artırımlarına devam edilebileceği açıklaması da Asya’da risk iştahını destekledi. Ancak, Trump’ın tarifelerinin küresel büyümeyi yavaşlatabileceği korkusu, Avrupa borsalarında sert düşüşlere yol açtı; Almanya’da DAX 40 yüzde 3,54, İngiltere’de FTSE 100 ise yüzde 1,27 geriledi.
FED VE ENFLASYON VERİLERİ BEKLENİYOR
ABD Merkez Bankası (Fed) yetkilileri, tarifelerin enflasyon üzerindeki etkisini yakından izliyor. New York Fed Başkanı John Williams, tarifelerin enflasyona katkıda bulunabileceğini, ancak ekonominin tepkisinin belirsiz olduğunu ifade etti. Para piyasalarında Fed’in haziran ayında ilk faiz indirimine gideceği kesin gözüyle bakılırken, yıl genelinde toplamda iki indirim öngörülüyor.
ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,26 seviyesinde seyrederken, dolar endeksi yüzde 0,1 düşüşle 105,6’ya geriledi. Güvenli liman arayışı altının ons fiyatını dün 2 bin 918 dolara taşıdı, ancak bugün yüzde 0,2 azalışla 2 bin 911 dolardan işlem görüyor.
Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 0,5 düşüşle 70,6 dolardan güne başladı. Kurumsal tarafta, Çin’deki satışları şubatta yüzde 50 azalan Tesla’nın hisseleri yüzde 4,4 değer kaybederken, tarifelerin otomotiv ve teknoloji sektörlerini vuracağı endişesi hakim. ABD endeks vadeli kontratlarının pozitif seyirle açılması, piyasaların bu belirsizlikte yön aradığını gösteriyor. Avrupa’da ise AB Komisyonu Sözcüsü Olof Gill’in “işbirlikçi bir çözüm” çağrısı, ticaret savaşının bölgeye yayılma riskine dikkat çekti.
