Kademeli emeklilik, 9 Eylül 1999 sonrası sigortalı olan milyonlarca çalışanın umudu olmaya devam ediyor. Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, “Kademeli emeklilik eninde sonunda mutlaka çıkacak” diyerek 2027 genel seçimlerini işaret etti. EYT sonrası oluşan adaletsizliklerin giderilmesi için TBMM’ye sunulan kanun teklifi, tartışmaları alevlendirdi.
KADEMELİ EMEKLİLİK İSA KARAKAŞ’IN SÖZLERİ SONRASI GÜNDEMDE
EYT düzenlemesi, 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olan yaklaşık 2 milyon kişiye emeklilik hakkı tanıdı. Ancak, 9 Eylül 1999 sonrası sigortalılar, emeklilik yaşında 10-17 yıl farkla karşılaştı. İsa Karakaş, aynı iş kolunda benzer şartlarla çalışanlar arasında prim günü ve yaş farklarının sürdürülemez olduğunu vurguladı. “Sosyal güvenlik bir zincirdir, EYT ile bu zincir koptu” diyerek, kademeli emekliliğin adaleti sağlayacağını ifade etti. Yaklaşık 4,3 milyon çalışanın bu düzenlemeyi beklediği belirtiliyor.
Karakaş, kadın sigortalıların özellikle mağdur olduğunu, bir anda prim gün sayısının 1.800 artmasının güvensizlik yarattığını söyledi. Kademeli emeklilik, sigortalılık başlangıcına göre aşamalı yaş ve prim şartları sunarak bu adaletsizliği gidermeyi amaçlıyor.
CHP’nin TBMM’ye sunduğu kanun teklifi, 1999-2008 arası sigortalılar için prim gün sayısını 9.000’den 7.200’e düşürmeyi öneriyor. Teklif, esnaf ve memurlar için de kolaylıklar içeriyor. Hükümetin şu an gündeminde olmasa da, kamuoyu baskısı düzenlemenin önünü açabilir. Karakaş, EYT’nin “asla çıkmaz” denmesine rağmen yasalaştığını hatırlatarak umutlu konuştu.
2027 SEÇİMLERİNE DOĞRU KADEMELİ EMEKLİLİK GELİR Mİ?
Karakaş, kademeli emeklilik düzenlemesinin 2027 genel seçimleriyle siyasi gündeme taşınacağını öngörüyor. “4,3-4,4 milyon kişi, aileleriyle birlikte seçimleri etkileyecek bir kitle” diyerek, siyasi partilerin bu talebi göz ardı edemeyeceğini belirtti. Hükümet, mevcut aktüeryal dengeyi koruma önceliğiyle hareket ediyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, “Emeklilik sisteminde değişiklik planlamıyoruz” diyerek kısa vadeli bir düzenleme olmayacağını ifade etti. Ancak, Karakaş, seçim sürecinin bu tabloyu değiştirebileceğini savunuyor.
TBMM’ye sunulan CHP kanun teklifi, kademeli emekliliği 2025’te hayata geçirmeyi hedeflese de, Bakan Işıkhan’ın açıklamaları umutları 2027’ye yöneltti. Sosyal medyada, #KademeliEmeklilik etiketiyle paylaşımlar artıyor. Bazı kullanıcılar, “EYT çıktı, sıra kademede” diyerek kamuoyu baskısının etkili olacağına inanıyor. Karakaş, düzenlemenin EYT gibi ani bir yük yaratmayacağını, kademeli geçişin SGK’yi rahatlatacağını belirtti. Teklifin yasalaşması halinde, kadınlar için 43, erkekler için 45 yaş gibi erken emeklilik imkanları tartışılıyor. Ancak, prim gün sayıları ve yaş şartları resmi düzenlemeyle netleşecek.
KADEMELİ EMEKLİLİK NEDİR?
Kademeli emeklilik, sigortalıların belirli yaş ve prim gün sayısına ulaşarak kısmi emeklilik hakkı kazanmasını sağlıyor. Sistem, 1999-2008 arası sigortalılar için yaş şartlarını esnetmeyi ve prim gün sayısını düşürmeyi hedefliyor. Karakaş, düzenlemenin EYT’den farklı olarak herkesin aynı anda emekli olmayacağını, sigorta girişine göre kademelendirme yapılacağını vurguladı. Örneğin, 2000 sonrası sigortalılar için 7.200 prim günü ve 43-45 yaş aralığı gibi şartlar öneriliyor.
Sosyal medyada, teklifin prim gün sayısını 7.200’e düşürmesi ve yıpranma payı gibi avantajlar sunması övülüyor. Ancak, hükümetin “mağduriyet yok” tutumu eleştiriliyor. Karakaş, sistemdeki güvensizliğin çalışanların devlete inancını sarstığını, kademeli emekliliğin bu güveni yeniden sağlayacağını belirtti. SGK’nın 2023 faaliyet raporu, EYT’nin bütçeye yükünü ortaya koyarken, kademeli emekliliğin daha az maliyetli olacağı öngörülüyor. Teklifin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmesi bekleniyor. Mükellefler, resmi açıklamaları takip etmeli.
HÜKÜMETİN TUTUMU VE GELECEK PLANLARI
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, 13 Ocak 2025’te “Aktüeryal dengeyi sağlama ve emekli maaşlarını düzenli ödeme telaşındayız” diyerek kademeli emekliliğin gündemde olmadığını belirtti. Hükümet, SGK’nın finansal sürdürülebilirliğine odaklanıyor. EYT’nin aktif-pasif dengesini 2,1’den 1,5’in altına düşürdüğü raporlanırken, yeni bir düzenlemenin bütçeye yük getireceği endişesi hakim. Ancak, Karakaş, kademeli emekliliğin daha az maliyetli ve uygulanabilir olduğunu savunuyor. “EYT gibi yoğunluk yaratmaz” diyerek hükümetin bu adımı atabileceğini ifade etti.
TBMM’ye sunulan kanun teklifi, 2008 sonrası sigortalılar için prim gün sayısının artırılmasının adaletsizlik yarattığını vurguluyor. Sosyal medyada, teklifin 2025’te yasalaşması için kampanyalar düzenleniyor. Karakaş, 2027 seçimlerinin bu süreci hızlandıracağını, partilerin seçmen baskısına yanıt vereceğini öngörüyor. Bazı kullanıcılar, “Hükümet EYT’yi çözdü, kademe de çözülür” görüşünde. Hükümetin nihai kararı, TBMM görüşmeleri ve ekonomik koşullara bağlı olacak. Mükellefler, GİB ve SGK’nın resmi duyurularını izlemeli.
Kademeli emeklilik 2025’te çıkacak mı?
Şu an için 2025’te kademeli emeklilik düzenlemesi hükümetin gündeminde değil. İsa Karakaş, düzenlemenin 2027 genel seçimleriyle hayata geçebileceğini öngörüyor. CHP’nin TBMM’ye sunduğu kanun teklifi, konunun 2025’te tartışılmasını sağlayabilir.
Kademeli emeklilik kimleri kapsayacak?
Kademeli emeklilik, 9 Eylül 1999 sonrası sigortalı olan yaklaşık 4,3 milyon çalışanı kapsayacak. Özellikle 1999-2008 arası sigorta girişi olanlar için prim gün sayısı ve yaş şartlarının esnetilmesi hedefleniyor. Teklif, esnaf ve memurların prim gün sayısını 7.200’e düşürmeyi öneriyor.
Kademeli emekliliğin şartları neler olacak?
Kademeli emeklilikte prim gün sayısı ve yaş, sigorta başlangıcına göre kademelendirilecek. Önerilen şartlar arasında 7.200 prim günü ve kadınlar için 43, erkekler için 45 yaş yer alıyor. Kesin şartlar, yasanın çıkmasıyla netleşecek.
