Türk mutfağının en köklü ve sevilen yemeklerinden biri olan kuru fasulye, yıllardır sofralarımızdan eksik olmayan efsane lezzet! Yanında mis gibi tereyağlı pilav, çıtır çıtır turşu ve tazecik bir ekmekle birleştiğinde tam anlamıyla şahane bir ziyafete dönüşüyor. Kimi etli sever, kimi pastırmalı, kimi de sade… Ama bir gerçek var ki, iyi yapılmış bir kuru fasulye herkesin gönlünü fetheder!
Peki bu efsane lezzetin kökeni nereden geliyor? En iyi nerede yenir? İşte hem kuru fasulyenin tarihi hem de İstanbul’da mutlaka uğramanız gereken en iyi kuru fasulyeciler!
İstanbul da en İyi Kuru Fasülye nerede yenir? Bugün şöyle düşününce ufak bir araştırma yapmak istedim. Önce nereden gelmiş bu kuru fasülye ? Tam bir bitkisel protein, en kolay ulaşılabilen lezzet, geleneksel mutfağımızın baş tacı, adına methiyeler dizelesek arkası gelmez. Helede şöyle soğuk havalarda ilk aklımıza gelen lezzetlerden desem bir çoğunuz onaylar diye düşünüyorum. Sanki sesleri duyar gibiyim. Hayır sadece soğuk mu? Sıcak havalarda da yeriz ! Çok doğru soğuk sıcak her an damaklarımızın lezzet şöleninin başrolü olabilir.
KURU FASULYENİN KÖKENİ KAÇ YILLIK ?
Bir çok yayında kuru fasulye sofralarımıza gelmeden önce binlerce yıl önce Orta ve Güney Amerika’da yetiştirildiği düşünülüyor! Aztekler ve Mayalar tarafından tarımı yapılan kuru fasulye, Kristof Kolomb’un Amerika’yı keşfiyleAvrupa’ya Derken Osmanlı mutfağına 16. yüzyılda girdiği anlatılıyor. Osmanlı özellikle askerlerine güç vermesi için bolca tüketilmesi sağlanmış. Zamanla mutfaklarımızın baştacı haline geliyor. Bugünse en güzel haliyle İstanbul’un dört bir yanındaki ustaların ellerinden bir çok mekanın menüsünü taçlandırıyor.
Ne demiştik acaba nerden geldi kuru fasulye menşei neresi? kim bulmuş? tarihçesi nedir?
Biraz araştıralım bakalım deyince ! Fasülyenin dünya üzerinde ilk kültüre alınan ürünlerden biri olduğu karşıma çıktı. Özellikle Tarım Orman Bakanlığı’nın yayınlarında Tayland arkeologları tarafından bulunan fasülyenin tarihi M.Ö. 9000 li yıllara dayanıyor Meksika ve Peru yerli halkının Fasülye yetiştiriciliği yaptığına dair kanıtlardan bahsediliyor. Afrika’da eski kral mezarlarında fasülye bulunduğuna dair yayınlar mevcut. Bulgular ilk kültüre alınmadan 4000 yıl öncesinde var olduğundan bahsediliyor.
Güney ve Batı Amerika ve Orta Amerika’dan sağlanan fasulye örneklerinin 2300 – 1000 yıl öncesinin ürünü olduğu tahmin ediliyor. Yeni dünyanın keşfedilmesi ile kıtaya gelen kolonilerce fasulye yetiştirme usulleri öğreniliyor. Ardından Kuru Fasulye İspanyol gemicileri tarafından Avrupa’ya getiriliyor. Ülkemize ne zaman geldiği konusunda kesin bir kanıt bulunmamakla birlikte 250 ile 400 yıl öncesinde Anadolu Topraklarında fasulye yetiştirdiğini kanıtlayan çalışmalarda mevcut.
2010 yılında Muğla Bodrum İlçesi Gümüşlük’te denizin içinden yürüyerek ulaşılan Tavşan Ada’sındaki yapılan kazı çalışmalarında 1600 yıllık kuru fasulye M.S. 4. yüzyıla ait bir mezarda bulunmuş! dolayısı ile Anadolu Topraklarının Kuru Fasulyenin de anası olduğu fikrini desteklediğini düşünmemek elde değil.
Lezzet yolculuğumuza çıkmadan önce şunu söylemem lazım : Kuru fasulye yemek, bir ritüeldir! Fasulyenin kıvamı tam olmalı, sosu mükemmel dengelenmeli, pilavı tane tane dökülmeli, turşusu ise tam kıvamında ekşili olmalı… İşte, İstanbul’da bu işi en iyi yapan mekanlar! listemize geçmeden önce mekanların aranan lezzeti olmasından bahsedeyim.
Kuru Fasulye yemeğinin Türk Mutfağının geleneksel lezzetlerinden biri. Anne mutfağından esnaf lokantalarına taşınan oradanda bugün lüks restoranlarda bile öne çıkmayı başaran bu efsanenin kendine has lezzeti ile ülkemizde gündemde iddialı olmasının başlangıç noktasının Karadeniz bölgesinden geldiğini söylemek isterim.
Kuru Fasulyenin Yolculuğu… Rize’nin Çayeli ilçesinden başlayan bir hikaye. Bugün ister Esnaf Lokantası isterseniz A Plus veya sadece Kuru Fasulye spesiyal satışı olan lezzet noktalarında işittiğimiz ifade ”Karadeniz Kuru Fasulyesi”, ”Çayeli Kuru Fasulyesi” bu ifadelerin mimarının Çayeli Hüsrev lokantalarının kurucusu Fahri Hüsrev olduğunu söylemeden geçemeyeceğim. 1961 yılında açmış olduğu Hüsrev lokantası ile bugünkü meşhur kuru fasulyenin yolculuğunu başlatıyor. Fahri Hüsrev, Hüsrev lokantalarını açtığı dönemde Erzurum ziyareti sırasında keşfettiği İspir Kuru Fasulyesi ile Hüsrev lokantalarında önce mangal üzerinde pişirerek eşlikçileri ”Pilav, Turşu” ile ikram ederek Kuru Fasulyenin günümüzün damak çatlatan lezzet şöleni olma yolunda ilerlemesinin ilk adımlarını attığını göz ardı etmek mümkün değil. Bugün çok tercih ettiğimiz bir çok mekanın seçtiği yöntem ve kuru fasulye lezzeti tercihi; benzer yöntemler ve çeşitleri gözlerimizin önüne seriyor.
Kuru Fasulyenin çeşitlerine bakarsak İspir, Şeker, Tombul, Horoz, Selanik, Çalı, Dermason, Battal, Bombay, Barbunya gibi çeşitlerle önümüze çıkıyor.
Geleneksel Mutfağımızın vazgeçilmez lezzeti Kuru Fasulyenin bir çok türü olmasına rağmen bugün lezzet durakları en iyi kuru fasulyeciler listemizin en çok tercih edilen işletmeleri ile konuştuğumda ilk sırayı alan Kuru fasulye çeşidi, türü: Erzurum İspir Şeker Fasulye olduğunu görüyorum. Bir istatistik veri olarak bakarsak yüzde 70 oranla ”İspir Şeker Fasulye” öne çıkıyor. Kendine has pişirme yöntemleri ile damaklarımızı şenlendiriyor. En çok tercih edilen pişirme yönteminin tereyağı ve sadece tuz ile tatlandırılması ve odun ateşi, toprak kaplar bir gün önceden ıslatılma teknikleri ile lezzet şölenlerine katkılarını artırıyor.
KURU FASULYENİN BESİN DEĞERLERİ VE FAYDALARI
Kuru fasulye sadece lezzetiyle değil, besleyici özelliğiyle de mucizevi bir gıda!
100 Gram Pişmiş Kuru Fasulyede Neler Var?
- 127 kalori
- 8.7 gram protein
- 6.4 gram lif
- 2.5 mg demir
- 355 mg potasyum
- 130 mcg folat (B9 Vitamini)
Peki, kuru fasulye neden bu kadar sağlıklı?
- Tok tutar: İçerdiği yüksek lif sayesinde uzun süre acıkmanızı önler.
- Protein deposudur: Özellikle vejetaryen ve veganlar için harika bir bitkisel protein kaynağıdır!
- Sindirim dostudur: Lif oranı yüksek olduğu için bağırsakları düzenler.
- Kalp sağlığını korur: Kolesterolü düşürür, kalp hastalıkları riskini azaltır.
- Kan şekerini dengeler: Düşük glisemik indeksi sayesinde kan şekerini ani yükseltmez.
Kuru fasulye, binlerce yıllık tarihi ve muhteşem lezzetiyle Türk mutfağının vazgeçilmezi olmaya devam ediyor. İstanbul, kuru fasulyeyi sanat haline getiren ustalarla dolu bir şehir! Eğer siz de gerçek bir kuru fasulye tutkunuysanız, bu listedeki mekanları keşfederek damaklarınızda iz bırakacak bir lezzet yolculuğuna çıkabilirsiniz!
İŞTE DERLEDİĞİMİZ İSTANBUL’UN EN İYİ KURU FASULYECİLERİ
Lezzet yolculuğumuza çıkmadan önce şunu söyleyelim: Kuru fasulye yemek bir ritüeldir! Fasulyenin kıvamı tam olmalı, sosu mükemmel dengelenmeli, pilavı tane tane dökülmeli, turşusu ise tam kıvamında ekşili olmalı… İşte, İstanbul’da bu işi en iyi yapan mekanlar listemizi derledik içlerinden seçim yapıp sıralamayı belirlemek sizlere düştü. En sevdiğiniz mekanı siz seçin en iyi kuru fasulyeci ilk beşi beraber seçelim…
- Burak Kuru Fasulye – Pendik
- Çömlek Kuru Fasulye – Çamlıca
- Efullim Erol Usta – Güngören
- Fasuli Lokantası – Beyoğlu ve Diğer Şubeler
- Fatihli Kurufasulyeci Ali Baba – Fatih
- Hayvore Karadeniz Mutfağı – Taksim
- Hüsrev Kuru Fasulye – Gayrettepe
- Kardeşler Kebap ve Kuru Fasulye – Sirkeci
- Katık Lokantası – Esenyurt
- Kuru Fasulyeci Ender Usta – Kavacık
- Kuru Fasulye Diyarı – Ataşehir
- Nalia Karadeniz Mutfağı – Bağcılar
- Süleymaniye Kuru Fasulyecisi – Fatih
- Tarihi Kısıklı Kuru Fasulyecisi – Üsküdar
- Vezir Sofrası – Eyüp
Oy kullanmak için buraya tıklayın
