Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi (İPM), “Türkiye’nin Karbonsuzlaşma Yol Haritası: 2053’te Net Sıfıra Doğru” başlıklı raporunu kamuoyuna sundu. Raporda, Türkiye’nin 2035’te sera gazı emisyonlarını 2010 düzeyine indirme ve 2053’te Net Sıfır hedefine ulaşma potansiyeli değerlendirildi.
Rapora göre, Türkiye’nin 2035 yılına kadar sera gazı emisyonlarını 2021’e kıyasla yüzde 35 azaltarak 370 milyon tona indirmesi mümkün. Bu azaltım, emisyonların 2010 öncesi seviyelere dönmesi anlamına geliyor. Karbondioksit emisyonları için öngörülen azalma ise yüzde 40 oranında, yani 277 milyon tona kadar gerileme.

Bu hedefe ulaşabilmek için elektrik sektöründe kömürden kademeli çıkış ve rüzgar ile güneş enerjisi yatırımlarının hızlandırılması kritik rol oynuyor. 2036’ya kadar kömürden çıkışın tamamlanması, yıllık 10 GW yenilenebilir enerji kurulumu ve 9 GW batarya yatırımı öngörülüyor.
İPM’nin Net Sıfır senaryosuna göre Türkiye, enerji dönüşümü, sanayide teknoloji modernizasyonu ve binalarda elektrifikasyon adımlarıyla 2053’e kadar sera gazı emisyonlarını yüzde 61 azaltabilir. Bu azaltım yıllık ortalama yüzde 3 düşüşe karşılık geliyor.

2053 Net Sıfır hedefine ulaşabilmek için 2025-2035 döneminde toplam 265 milyar dolarlık yatırım gerekiyor. Bu miktarın yüzde 75’i binalar sektöründe kullanılacak. Elektrik sektörü için yatırım ihtiyacı 80 milyar dolar iken, sanayi için 8,3 milyar dolar düzeyinde. Ulaştırmada ise petrol ithalatındaki düşüş nedeniyle 36,5 milyar dolarlık net fayda sağlanabileceği hesaplandı.
Raporda elektrik, sanayi, ulaştırma, binalar ve tarım sektörlerinde emisyonların nasıl azaltılabileceği detaylandırıldı. Elektrik sektöründe yıllık ortalama yüzde 6,5’lik emisyon azaltımı, yenilenebilir enerji yatırımları ve kömürden çıkışla mümkün görünüyor.
Sanayide çelik, çimento, kimya ve gübre üretiminde enerji verimliliği, elektrifikasyon ve teknolojik dönüşüm ön plana çıkıyor. Ulaştırmada ise elektrikli araçlara geçiş ve demiryolu yatırımlarıyla yüzde 52’lik emisyon azaltımı hedefleniyor. Bina sektöründe 2045’e kadar fosil yakıtların tamamen terk edilmesiyle emisyonların sıfırlanması öngörülüyor. Tarımda biyogaz, elektrifikasyon ve verimlilik uygulamalarıyla 2053’e kadar yüzde 31’lik azaltım sağlanabileceği belirtiliyor.

İPM raporuna göre Türkiye, gerekli politikaları uygulayarak 2035’e kadar emisyonlarını 2021’e kıyasla yüzde 35 azaltabilir. Bu da yaklaşık 370 milyon ton seviyesine düşüş anlamına geliyor.
Türkiye’nin 2053 Net Sıfır hedefine ulaşabilmesi için 2025-2035 döneminde yaklaşık 265 milyar dolarlık ek yatırım gerekiyor. Bu yatırımların büyük kısmı bina sektörü dönüşümünden kaynaklanıyor.
Elektrik sektöründe kömürden çıkış ve yenilenebilir enerjiyle, ulaştırmada ise elektrikli araçlara geçişle büyük emisyon azaltımı sağlanabilir. Ayrıca binalarda elektrifikasyon ve enerji verimliliği uygulamaları kritik rol oynuyor.
Özetle, İPM’nin raporuna göre Türkiye, 2035’e kadar sera gazı emisyonlarını yüzde 35 azaltabilir ve 2053 Net Sıfır hedefine ulaşmak için yüzde 61 azaltım sağlayabilir. Bu dönüşüm için 265 milyar dolarlık yatırım gerekiyor.
GÜNDEM KORİDORU
06 Aralık 2025