Türkiye ekonomisinin 2024 yılındaki bölgesel dağılım haritası belli oldu. TÜİK verilerine göre, sanayi, ticaret ve finansın merkezi İstanbul, ekonomik büyüklüğünü koruyarak Türkiye’nin en yüksek gelir üreten ili olma unvanını sürdürdü. Toplam GSYH üretiminin yarısından fazlasının sadece 5 il tarafından gerçekleştirilmesi, ekonomik aktivitenin büyükşehirlerdeki yoğunluğunu bir kez daha gözler önüne serdi.
EKONOMİNİN YARISI 5 İLDEN SORULUYOR
2024 yılı verilerine göre İstanbul, 13 trilyon 10 milyar 693 milyon TL ile en yüksek GSYH’ye ulaşarak toplam pastadan yüzde 29,2 pay aldı. İstanbul’u 4 trilyon 672 milyar TL ve yüzde 10,5’lik pay ile başkent Ankara izlerken, İzmir 2 trilyon 562 milyar TL ve yüzde 5,7’lik payla üçüncü sırada yer aldı. Veriler, GSYH’den en yüksek payı alan ilk 5 ilin, 2024 yılında Türkiye’nin toplam ekonomik büyüklüğünün yüzde 53’ünü oluşturduğunu ortaya koydu. Listenin son sıralarında ise sırasıyla 41 milyar TL ile Gümüşhane, 35 milyar TL ile Ardahan ve 28 milyar TL ile Bayburt yer aldı.
KİŞİ BAŞINA GELİRDE ZİRVE YARIŞI
İl düzeyinde kişi başına düşen milli gelir hesaplamalarında da zirve değişmedi. İstanbul, 802 bin 669 TL ile kişi başına GSYH’de liderliği göğüslerken, sanayi kenti Kocaeli 788 bin 873 TL ile ikinci, Ankara ise 788 bin 859 TL ile üçüncü sırada yer alarak zirveyi yakından takip etti. Kişi başına gelirin en düşük olduğu iller ise Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinden Van, Ağrı ve Şanlıurfa olarak sıralandı. Toplamda 11 ilin kişi başına GSYH’de Türkiye ortalamasının üzerinde bir performans sergilediği görüldü.
SEKTÖREL LİDERLİK VE İSTANBUL’UN AĞIRLIĞI
Sektörel bazda incelendiğinde İstanbul; bilgi ve iletişim faaliyetlerinde yüzde 64, finans ve sigorta faaliyetlerinde yüzde 59,3, ticaret, ulaştırma ve konaklama hizmetlerinde ise yüzde 39,8 gibi yüksek oranlarla hizmet ağırlıklı sektörlerde açık ara liderliğini korudu. İstanbul ekonomisinin kendi içindeki dağılımında hizmetler sektörü yüzde 33,9 ile başı çekerken, sanayinin payı yüzde 15,1 olarak gerçekleşti. Diğer sektörlere bakıldığında ise tarım, ormancılık ve balıkçılık sektöründe Konya yüzde 5,6 pay ile 81 il içinde ilk sırada yer alırken, Ankara diğer hizmet faaliyetlerinde yüzde 44,9 pay ile liste başına yerleşti.
BÜYÜMENİN ŞAMPİYONU ADIYAMAN OLDU
Türkiye ekonomisinin yüzde 3,3’lük genel büyüme performansına illerin katkısı incelendiğinde, 46 ilin Türkiye ortalamasının üzerinde büyüdüğü görüldü. Bir önceki yıla göre en yüksek büyüme performansı gösteren il yüzde 31,4 ile Adıyaman olurken, onu yüzde 17,1 ile Bayburt ve yüzde 17 ile Malatya takip etti. Büyümede en sert daralmayı yaşayan iller ise Erzincan, Kırşehir ve Bilecik olarak kayıtlara geçti. Türkiye’nin yıllık GSYH büyümesine en büyük pozitif katkıyı 0,62 puan ile İstanbul sağlarken, İstanbul’u Ankara ve Hatay izledi. Negatif yönde en fazla etki eden illerin başında ise Erzincan yer aldı.
