Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), İhracat Pazar Monitörü’nün Şubat 2025 sonuçlarını açıkladı ve İhracat Talep Endeksi’nin geçen yıla göre %0,4 artarak 100,2 seviyesine, Pazar Dayanıklılık Endeksi’nin ise %1,1 yükselerek 100,2’ye ulaştığını duyurdu. İhraç pazarlarındaki talep koşullarını ve risk direncini ölçen bu endeksler, tüketici güvenindeki artış ve jeopolitik risklerdeki gerileme ile uzun vadeli ortalamalarını aşarak ihracatta pozitif bir seyir işaret etti. TİM’in bu verileri, Türkiye’nin ihracat performansının küresel ekonomideki dalgalanmalara rağmen dayanıklılığını koruduğunu ortaya koydu.
İHRACAT TALEP ENDEKSİ’NDEKİ YÜKSELİŞİN NEDENLERİ
TİM’in İhracat Talep Endeksi, Şubat 2025’te aylık bazda değişim göstermese de geçen yılın aynı ayına göre %0,4 artarak 100,2 seviyesine yükseldi ve bu artış, temel makroekonomik göstergeler ile öncü göstergeler üzerinden ihracat pazarlarındaki talebin seyrini yansıttı. Endeks, işsizlik, iş güveni ve sanayi üretimindeki gerilemelere rağmen tüketici güvenindeki yükselişin etkisiyle uzun dönem ortalaması olan 100’ün üzerine çıktı. TİM’in verilerine göre, Avrupa’daki ana ihracat pazarlarında ekonomik aktivitenin canlanması ve ABD’de talebin güçlü seyretmesi, bu artışta önemli rol oynadı.
Bu yükseliş, Türkiye’nin 2025 için belirlediği 280 milyar dolarlık ihracat hedefine yönelik umutları artırırken, TİM Başkanı Mustafa Gültepe’nin daha önce vurguladığı gibi pazar çeşitliliği ve katma değerli ihracatın güçlendirilmesi çalışmalarının etkisini gösterdi. Şubat’ta otomotiv sektörü 3 milyar dolarla liderliğini korurken, kimyevi maddeler 2,5 milyar dolarla ikinci sırada yer aldı ve bu sektörlerin talebi, endeksin pozitif seyrine katkı sağladı. Analistler, küresel talepteki yavaşlığa rağmen Türkiye’nin ihracat pazarlarındaki esnekliğinin bu artışı desteklediğini belirtti. Ticaret Bakanlığı’nın e-ihracat hacmini 2025’te 8 milyar dolara çıkarma hedefi de, dijital ticaretteki büyümenin bu endeksi olumlu etkileyebileceği öngörüsünü güçlendirdi.
PAZAR DAYANIKLILIK ENDEKSİ GÜÇLENDİ
Pazar Dayanıklılık Endeksi, Şubat 2025’te aylık bazda %0,4 ve yıllık bazda %1,1 artarak 100,2 seviyesine ulaştı ve uzun ile kısa vadeli sosyal, ekonomik ve politik göstergeler ışığında ihracat pazarlarının risklere karşı direncini ölçen bu endeks, uzun dönem ortalamasını aştı. Küresel jeopolitik risklerdeki sınırlı gerileme, özellikle Orta Doğu’daki çatışmaların hafiflemesi ve talep endeksinin istikrarlı seyri, dayanıklılık endeksini olumlu etkiledi. TİM’in raporuna göre, Almanya, ABD ve Birleşik Krallık gibi ana pazarlardaki ekonomik istikrar, Türkiye’nin ihracat pazarlarının direncini artıran unsurlar arasında yer aldı.
Endeksin 100’ün üzerine çıkması, ihracat pazarlarının kırılganlık ve risk düzeyinin görece azaldığını gösteriyor ve bu durum, Ticaret Bakanlığı’nın 2025 için açıkladığı 33 milyar liralık destek bütçesinin ihracatçılara sağladığı finansman kolaylıklarıyla da destekleniyor. Şubat’ta birim ihracat değerinin 1,49 dolara yükselmesi, Türkiye’nin katma değerli ürünlere yöneliminin bir sonucu olarak değerlendirildi. Ancak, paritenin ihracatı 323,9 milyon dolar negatif etkilemesi, dış ticaretteki bazı zorlukların devam ettiğini ortaya koydu. Analistler, pazar dayanıklılığındaki bu artışın, Türkiye’nin 2024’te 262 milyar dolarla rekor kıran ihracat performansını 2025’te daha da ileriye taşıyabileceğini ifade etti.
