Türkiye’nin hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörü, 2025’in ilk üç ayında ihracatını 3,2 milyar dolara taşıyarak dikkatleri üzerine çekti. TİM Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektör Kurulu Başkanı Ahmet Tiryakioğlu, ABD’deki yeni fırsatlar ve buğday unu ihracatında 3,5 milyon ton hedefini vurguladı.
İHRACATTA ÇİKOLATA VE AYÇİÇEK YAĞI ÖNDE
Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörü, 2025’in ilk çeyreğinde 3,2 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirerek geçen yıla göre yüzde 3,9’luk bir artış sağladı. Toplam ihracat hacmi 3,4 milyon ton ile yüzde 5,3 büyürken, tarımsal üretim grubu içindeki bitkisel ürünlerin payı yüzde 50,5’e yükseldi. En fazla ihraç edilen ürün grubu 292 milyon dolarla çikolata ve kakao içeren ürünler oldu, bunu 270,4 milyon dolarla ayçiçek yağı izledi. Ancak buğday unu ihracatı, ithalat sınırlamaları nedeniyle yüzde 39,7 azalarak 232,4 milyon dolara geriledi ve toplam ihracattaki payı yüzde 7,2’ye düştü.
Buğday unu ihracatındaki düşüşe rağmen sektör, diğer ürün gruplarında güçlü bir performans sergiledi. Ahmet Tiryakioğlu, buğday ithalatı kısıtlamalarının gevşemesiyle yıl sonuna kadar 605 bin ton olan un ihracatının 3,5 milyon tonu aşabileceğini ifade etti. Rusya’nın buğday arzındaki azalma ve kur artışının iç-dış piyasa farkını kapatması, bu hedefi destekleyen unsurlar arasında yer alıyor.
ABD PAZARINDA YENİ FIRSATLAR VE STRATEJİLER
ABD’ye yapılan hububat ihracatı, ilk çeyrekte yüzde 20 artarak 200 milyon dolara yaklaştı ve sektör, Türkiye’nin bu pazardaki en büyük altı ihracatçısından biri haline geldi. Tiryakioğlu, ABD’nin AB’ye yüzde 20, Hindistan’a yüzde 26 gibi yüksek tarifeler uygularken Türkiye’nin tarife avantajına sahip olmasının ilgiyi artırdığını belirtti. ABD’li tüketicilerin glutensiz, vegan ve fonksiyonel gıda taleplerinin, bulgur, nohut ve mercimek gibi Türk ürünleriyle örtüştüğünü vurgulayan Tiryakioğlu, bu trendlerin ticari iş birliklerini güçlendirebileceğini ifade etti.
ABD’nin karmaşık dağıtım yapısı, ihracatta yeni stratejiler geliştirmeyi zorunlu kılıyor. Tiryakioğlu, toptancıların brokerlar ve alt dağıtıcılar üzerinden çalıştığını, bu nedenle etnik market sınırlarını aşmanın önem taşıdığını söyledi. Yaz aylarında New York’ta düzenlenecek Summer Fancy Food Show gibi fuarların, dağıtım zincirine girmede kritik bir rol oynayacağı belirtildi. Amerikan tüketicisinin fiyat hassasiyetine dikkat çeken Tiryakioğlu, ithalata talebin esnek olduğunu ve Türkiye’nin kalite-fiyat dengesiyle fark yaratabileceğini ifade etti.
İlk Çeyrekte En Çok Hangi Ürünler İhraç Edildi?
2025’in ilk çeyreğinde en fazla ihraç edilen ürünler 292 milyon dolarla çikolata ve kakao içeren ürünler, 270,4 milyon dolarla ayçiçek yağı oldu. Buğday unu ise 232,4 milyon dolarla geriledi.
ABD’ye İhracatta Türkiye’nin Avantajı Nedir?
Türkiye, ABD’nin AB’ye yüzde 20, Hindistan’a yüzde 26 tarife uyguladığı yeni gümrük politikasında göreceli bir tarife avantajına sahip. Tiryakioğlu, sağlıklı beslenme trendlerinin Türk ürünleriyle örtüştüğünü ve bu fırsatın markalaşmayla desteklenmesi gerektiğini söylüyor.
