Finansal kuruluşlar aracılığıyla gerçekleştirilen EFT, havale ve nakit işlemlerde şeffaflığı artırmak, kayıt dışılığı önlemek ve finansal sistemin güvenliğini güçlendirmek amacıyla sıkı tedbir alınması hedefleniyor. Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) Başkanlığı’nın tebliğ taslağına göre, bu para transferlerinde müşteriden açıklama istenecek.
Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) Başkanlığı, bu kapsamda hazırladığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği Taslağı’nı görüşe açtı. Taslak, Mali Eylem Görev Gücü (FATF) standartlarına uyumunun güçlendirilmesi, ulusal ve uluslararası yükümlülüklere etkin şekilde uyulması hedefi doğrultusunda hazırlandı.
Taslakta, suç gelirlerinin tespit edilmesi, yurt dışına kaçırılması ve aklanmasının önlenmesi ile kayıt dışı ekonomiyle mücadele amacıyla, EFT, havale ve nakit işlemlerinin izlenmesine yönelik FATF üyesi ülkelerde uygulanan yaklaşımlar dikkate alındı.
Düzenlemeyle, genel ekonomik faaliyetlere etkisi en az olacak şekilde vatandaşların günlük nakit işlemlerinin aksamadan sürdürülmesi, şeffaflığın artırılması, finansal sistemde güven ve izlenebilirliğin güçlendirilmesi de amaçlanıyor.
Para transferleri MASAK’ın radarında: Havale ve EFT’ye ek açıklama yazılacak.
ÖNEMLİ NOKTALAR
Ne Değişiyor?: EFT ve havalelerde “diğer” veya “bireysel ödeme” gibi genel ifadeler kullanıldığında, işlemin ne için yapıldığını belirten en az 20 karakterlik bir açıklama yazılması gerekecek.
Amaç Ne?: Kayıt dışı ekonomiyi engellemek, suç gelirlerinin aklanmasını önlemek ve finansal sistemin şeffaflığını artırmak.
Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?: Taslağın onaylanması halinde 1 Ocak 2026’dan itibaren geçerli olacak.
Bu yeni düzenleme, banka havalelerinde daha net ve takip edilebilir bir sistem oluşturmayı hedefliyor. Örneğin, bir arkadaşınıza borç ödüyorsanız artık “borç ödeme” gibi daha spesifik bir açıklama girmeniz gerekebilir. Bu durum, hem finansal sistemin güvenliğini artıracak hem de yapılan işlemlerin daha kolay takip edilmesini sağlayacak.
FİNANSAL İŞLEMLERDE TEDBİRLER SIKILAŞTIRILIYOR
Taslak uyarınca, finansal kuruluşlar tarafından bazı sıkılaştırılmış tedbirler alınacak. Buna göre, finansal kuruluşların, müşterilerinin nakit işlemlerini yakından izlemesi, görünürde makul hukuki ve ekonomik amacı bulunmayan ya da müşteri profiliyle uyumlu olmayan olağan dışı büyüklük ve sıklıktaki nakit işlemlerine özel dikkat göstermesi gerekecek. Finansal kuruluşlar da işlemlerin mahiyeti hakkında yeterli bilgi edinmek için gerekli tedbirleri alacak.
Bankalar ile ödeme ve elektronik para kuruluşları, EFT ve havalelerde müşteriye işlemin mahiyetinin beyanı için en sık kullanılan işlem türlerini seçenek olarak sunacak.
TRANSFER AÇIKLAMASINDA KULLANILACAK İFADELER
Ancak söz konusu seçeneklerde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca (TCMB) elektronik transferler için belirlenen başlıklar haricinde, ‘gayrimenkul alım ödemesi’, ‘motorlu taşıt alım ödemesi’, ‘borç verme-ödeme’, ‘hediye-bağış-yardım’, ‘vergi-resim-harç’, ‘tazminat-sigorta’, ‘avukatlık-danışmanlık-müşavirlik’, ‘sağlık’, ‘kripto-dijital varlık’, ‘şans oyunları-bahis’, ‘eğlence-sosyal medya ödemeleri’ gibi ifadelerin yer alması zorunlu olacak.
DİĞER VE BİREYSEL ÖDEMEDE NE YAZILACAK?
Seçenekler arasında transferin nedenine ilişkin somut bilgi içermeyen ‘diğer’ veya ‘bireysel ödeme’ gibi başka seçeneklerin olması ve bunların müşteri tarafından seçilmesi durumunda, en az 20 karakter uzunluğunda işlem açıklaması istenecek. Açıklamanın yapılmaması durumunda transfer gerçekleştirilmeyecek.
Finansal kuruluşlar, tutarı ya da birbiriyle bağlantılı toplam tutarı 200 bin lira ile 2 milyon lira arasındaki nakit işlemlerde, beyan için müşteriye en sık kullanılan işlem türlerini seçenek olarak sunacak. Bu kapsamda da ‘diğer’ veya ‘bireysel ödeme’ gibi seçeneklerin müşteri tarafından seçilmesi durumunda, işlemin niteliğine ilişkin en az 20 karakter uzunluğunda açıklama alınacak.
NAKİT BEYAN FORMU DOLDURULACAK
Finansal kuruluşlar, 2 milyon 1 lira ile 20 milyon lira arasındaki tutarlar için ‘nakit işlem beyan formu’nun doldurulmasını sağlayacak. Bu formda somut bilgi içermeyen, ‘diğer’ veya ‘bireysel ödeme’ seçeneklerinin seçilmesi durumunda da en az 20 karakter uzunluğunda açıklama yapılması gerekecek.
İşlemin tutarı 20 milyon lirayı aşıyorsa form ilgili belgelerle desteklenerek daha detaylı doldurulacak. Söz konusu taslağın yayımlanması halinde düzenlemeler, 1 Ocak 2026’dan itibaren yürürlüğe girecek.
