ABD Başkanı Donald Trump’ın, ülkenin ticaret yaptığı 185 ülkeye karşılıklı tarifeler uygulayacağını ve temel tarife oranını %10 olarak belirleyeceğini açıklaması, dünya genelinde liderlerden peş peşe tepkiler gelmesine yol açtı. Çin’in karşı tedbirler alacağını duyurduğu, Avustralya’nın “yersiz” bulduğu ve Japonya’nın “endişe verici” olarak nitelendirdiği bu karar, küresel ekonomide ticaret savaşı endişelerini artırırken, altın fiyatlarını rekor seviyelere taşadı ve kripto para piyasasını olumsuz etkiledi.
TRUMP’IN GÜMRÜK TARİFELERİNE MİSİLLEMELER GECİKMEDİ
Trump’ın duyurduğu yeni gümrük tarifeleri, dünya liderlerini harekete geçirirken, Çin hızlı bir şekilde misilleme sinyali verdi ve ABD’yi “karşılıklı tarife artışına yönelik tedbirler” alacağı konusunda uyardı. Japonya Başbakanı İşiba Şigeru, kararın ikili ekonomik ilişkiler ve çok taraflı ticaret sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratacağını belirterek Trump’ı kararını gözden geçirmeye çağırdı.
Çin’in olası karşı önlemlerinin Amerikan tarım ürünlerini hedef alabileceği ve Japonya’nın Dünya Ticaret Örgütü kurallarına aykırı bulduğu bu adımın küresel ticareti sarsabileceği konuşuldu. Güney Kore’de ise devlet başkanlığına vekalet eden Han Duck-soo, “krizi” aşmak için tüm imkanların seferber edileceğini ve ABD’ye karşı önlemler alınacağını ifade etti.
Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, tarifelerin “mantıksız” olduğunu ve iki ulusun dostluğuna aykırı bir adım attığını vurgularken, ülkesinin misilleme yapmayacağını açıkladı. Kanada Başbakanı Mark Carney ise halihazırda %25 tarifeye tabi olan ülkesinin ABD’ye “karşı önlemler” ile yanıt vereceğini duyurdu ancak detay vermedi.
Kanada’nın bu adımının ABD ile entegre ekonomisi nedeniyle dikkatle izleneceği ve olası bir ticaret savaşının Kuzey Amerika’yı derinden etkileyebileceği belirtildi. Tayland Başbakanı Paetongtarn Şinavatra ise %36’lık tarifeye rağmen ABD ile müzakere yolunu seçtiklerini ve ekonomik ayarlamalar üzerinde çalışacaklarını ifade etti.
EKONOMİK VE PİYASA ETKİLERİ
Trump’ın gümrük tarifeleri, küresel piyasalarda satış baskısını artırırken, altın ons fiyatı 3 bin 167,84 dolara ulaşarak rekor tazeledi ve Bitcoin %2 düşüşle 84 bin doların altına geriledi. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, ülkelerin “acele” tepki vermemesi gerektiğini savunsa da, Alman Ekonomi Bakanı Habeck, bu tarifelerin ABD için bir “bumerang” etkisi yaratabileceğini ve kendi ekonomisine zarar verebileceğini belirtti.
ABD’lilerin %58’inin tarifelerin ülke ekonomisine zarar vereceği görüşünde olduğu ve bu politikaların enflasyonu körükleyebileceği yönünde tartışmalar öne çıktı. Kripto para piyasasında ise olumsuz senaryolar gündeme gelirken, uzmanlar Bitcoin’in riskli varlıklardan kaçışla değer kaybettiğini ifade etti.
Yeni Zelanda Başbakanı Christopher Luxon, 900 milyon dolarlık ek vergi yüküne rağmen tarifelerin ABD’li tüketicilere daha yüksek fiyatlar ve enflasyon olarak yansıyacağını söyleyerek, bu durumun küresel büyümeyi yavaşlatacağını dile getirdi.
Bangladeş Geçiş Hükümeti Başdanışmanı Muhammad Yunus’un sözcüsü Shafiqul Alam ise ABD ile işbirliğini geliştirmeye çalıştıklarını ve tarifelerin çözümüne yönelik görüşmelerin devam ettiğini aktardı. Küresel piyasalarda Asya ve Avrupa borsaları kırmızıya dönerken, Wall Street futures da riskten kaçışla geriledi. Analistler, tarifelerin uzun vadede tedarik zincirlerini ve uluslararası ticareti yeniden şekillendirebileceğini öngörüyor.
