DEİK Başkanı Nail Olpak ve DEİK Avrupa İş Konseylleri Koordinatör Başkanı ve Türkiye-Almanya İş Konseyi Başkanı Mehmet Ali Yalçındağ’ın katılımıyla gerçekleşen toplantıda, özellikle ABD’nin yeni ticaret politikaları ve Çin’in artan küresel etkisi gibi faktörler ışığında Türkiye-AB iş birliğinin stratejik önemi vurgulandı.
“TÜRKİYE VE AB BİRLİKTE KONUM ALABİLİR”
DEİK Başkanı Nail Olpak, konuşmasında küresel düzenin yeniden şekillendiğini belirterek, bu belirsizlik ortamında Türkiye ve AB’nin birlikte stratejik bir ortaklık kurabileceğini ifade etti. Olpak, Avrupa’nın Türkiye’nin en büyük ticari ortağı olduğunu hatırlatarak, 2024 yılında 327 milyar dolara ulaşan dış ticaret hacmi ve Avrupalı ülkelerin doğrudan yabancı yatırımlardaki yüksek payına dikkat çekti. Mevcut olumlu gelişmelere rağmen, ilişkilerin derinleşmesi için henüz kullanılmamış büyük bir potansiyel bulunduğunu söyledi.
Nail Olpak
Olpak, ticari ilişkilerin daha sürdürülebilir ve modern bir zemine taşınması gerektiğini vurgulayarak, Gümrük Birliği’nin TIR kotaları ve vize sorunları gibi teknik engellerin çözülmesinin yanı sıra dijitalleşme, yeşil dönüşüm, kamu alımları ve hizmetler gibi yeni alanları kapsayacak şekilde güncellenmesinin her iki taraf için de faydalı olacağını dile getirdi. Siyasi farklılıkların önüne geçen, pragmatik ve sonuç odaklı bir iş birliği anlayışının yerleşmesini arzu ettiklerini kaydetti.
Başkan Olpak, 30 Nisan 2025 tarihinde Ankara’da AB Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Thomas Hans Ossowski ve AB ülkeleri büyükelçileriyle gerçekleştirilen “Avrupa Birliği Ekonomik İlişkileri Toplantısı”nda bu konuların masaya yatırıldığını aktardı. Ossowski’nin de belirsiz zamanlarda ekonomik ortaklıkların önemine değindiğini belirten Olpak, Gümrük Birliği’nin modernizasyonunun ilişkilerin omurgası niteliğinde olduğunu ve bu konudaki beklentinin güçlü şekilde sürdüğünü ifade etti. Son 5 yılda Avrupa ile ticaret hacminin yüzde 60 artmasının potansiyeli gösterdiğini ancak modernizasyon olmadan bu potansiyelin tam anlamıyla hayata geçirilemeyeceğini sözlerine ekledi. Olpak ayrıca, vize konusunun iş dünyasının ve vatandaşların hareket kabiliyetini doğrudan etkileyen öncelikli bir sorun olduğunu ve yapıcı çözümler gerektiğini söyledi.
Güvenlik konusuna da değinen Olpak, NATO üyesi Türkiye’nin Avrupa güvenliğinin ayrılmaz bir parçası olduğunu ve stratejik konumu ile savunma sanayii kapasitesiyle AB’nin yeni güvenlik mimarisinde merkezi bir rol oynayabileceğini vurguladı. Baykar-Leonardo gibi iş birliği örneklerinin potansiyeli gösterdiğini belirterek, AB’nin Türkiye’yi ortak projelere dahil etmesinin Avrupa’nın stratejik özerkliğini destekleyeceğini ifade etti.
Olpak, yeni süreçteki fırsatları; Türkiye’nin AB için güvenilir bir “yakın kıyı” (nearshoring) ve “dost kıyı” (friend shoring) alternatifi sunması, yeşil ve dijital dönüşümde liderlik potansiyeli ve bölgesel/küresel iş birliklerinde köprü rolü oynaması olarak sıraladı.
Mehmet Ali Yalçındağ
“TÜRKİYE, ZATEN AVRUPA’NIN BİR PARÇASI”
DEİK Avrupa İş Konseyleri Koordinatör Başkanı Mehmet Ali Yalçındağ ise, Türkiye-AB ilişkilerindeki ortaklığın muazzam bir potansiyele sahip olduğunu belirtti. Her ilişkide zorluklar olabileceğini ancak ilerlemenin farklılıklara rağmen birlikte hareket etmeyi seçmekle mümkün olduğunu söyledi. Yalçındağ, “Çok basit; Türkiye ve Avrupa birbirine ihtiyaç duyuyor. İş dünyası liderleri olarak bizler, bu gerçeği herkesten daha net görüyoruz” dedi. Özel sektörün liderlik etmesi durumunda siyasi çözümlerin de bunu takip edeceğine inandığını belirtti.
Yalçındağ, Avrupa’nın değişen küresel rolde kendi kapasitesine daha fazla güvenmek zorunda kaldığını ve NATO müttefiki Türkiye ile bağları güçlendirmenin bir seçenek değil, zorunluluk olduğunu savundu. Enerji güvenliği, tedarik zincirlerindeki riskler ve Avrupa’nın yaşlanan nüfusu karşısında iş gücü ihtiyacı gibi konularda Türkiye’nin Avrupa için doğal ve güvenilir bir ortak olduğunu vurguladı. “En güçlü ortağınız hemen yanınızda dururken, neden okyanus ötesine bakasınız?” diye soran Yalçındağ, 20 trilyon dolarlık bir ekonomi ve 600 milyonluk bir pazarı temsil eden bu iki tarafın birlikte hareket etmesi gerektiğini söyledi.
Yalçındağ, birçok Türk vatandaşı için vize almanın neredeyse imkânsız hale geldiğini belirterek, bu durumun 20 milyon Avrupalı turistin Türkiye’yi ziyaret etmesiyle oluşan güven ve bağlantı ile çeliştiğini ifade etti. Net bir dille, “Türkiye, Avrupa için bir tehdit değil; Türkiye, zaten Avrupa’nın bir parçası” dedi. İlk adım olarak iş insanları, akademisyenler, sanatçılar ve öğrenciler için özel bir vize rejimini önerdi.
Yalçındağ, son otuz yılın korkularının geride bırakılması ve ortak kaderi kendi ellerine alarak birlikte yeni bir hikaye yazılması çağrısında bulunarak, “Bizi ayıran değil, birleştiren şeylere odaklanalım. Birlikte, Türkiye’nin de yer aldığı daha güçlü, daha akıllı ve daha cesur bir Avrupa inşa edelim” sözleriyle konuşmasını tamamladı.
