Avrupa Birliği ve aday ülkelerdeki emekli maaşları, ekonomik kalkınma seviyelerine göre büyük farklılıklar gösteriyor ve bu durum yaşlı nüfusun yaşam standartlarını doğrudan etkiliyor. Eurostat’ın 2022 verileri, İzlanda ve İskandinav ülkelerinin emekli maaşlarında lider olduğunu, Türkiye’nin ise Arnavutluk ile birlikte listenin alt sıralarında yer aldığını ortaya koydu.
EN İYİ EMEKLİ MAAŞLARI HANGİ ÜLKENİN?
Eurostat’ın 2022 verilerine göre, İzlanda 35 bin 959 euro ile Avrupa’da en yüksek ortalama emekli maaşına sahip ülke konumunda, onu Norveç ve Danimarka 30 bin euroyu aşan rakamlarla takip ediyor. AB ülkeleri arasında Lüksemburg 31 bin 385 euro ile lider, İsveç 22 bin 436 euro, Finlandiya ise 21 bin 85 euro ile İskandinav ülkelerinin emekli maaşlarındaki güçlü konumunu pekiştiriyor.
Avrupa ortalaması ise yıllık 16 bin 138 euro, yani aylık yaklaşık 1.345 euro olarak hesaplandı. Ancak bu rakamlar, özellikle İskandinav ülkelerindeki yüksek yaşam standartları ve güçlü sosyal güvenlik sistemleri düşünüldüğünde, bölgedeki ekonomik eşitsizlikleri gözler önüne seriyor.
TÜRKİYE VE BALKAN ÜLKELERİNDE DÜŞÜK MAAŞLAR
AB’ye aday ülkeler arasında Arnavutluk, yıllık 1.648 euro ile en düşük emekli maaşına sahip ülke olarak dikkat çekiyor, Türkiye ise 2 bin 942 euro ile listenin alt sıralarında yer alıyor. Diğer aday ülkelerden Bosna-Hersek 3 bin 41 euro, Sırbistan 3 bin 486 euro ve Karadağ 3 bin 962 euro ile Bulgaristan’ın 3 bin 611 euroluk ortalamasının hemen altında veya üstünde sıralanıyor.
Satın alma gücü paritesine göre Türkiye 8.128 PPS ile bazı AB ülkelerini geride bıraksa da, nominal değerlerdeki düşüş, 2022’de Türk lirasının değer kaybı nedeniyle %5 azalarak emeklilerin alım gücünü olumsuz etkiledi. Kadınların erkeklere göre %30 daha az emekli maaşı aldığı Portekiz ve İspanya gibi ülkelerde cinsiyet eşitsizliği dikkat çekerken, Türkiye’de de benzer sorunlar yaşanıyor.
EMEKLİLİK SİSTEMLERİNDEKİ FARKLILIKLAR
Avrupa’da emekli maaşlarının yaşam standartlarına etkisi, ülkelerin sosyal güvenlik sistemlerinin yapısına göre değişiyor, örneğin Hollanda ve Danimarka’da emekli maaşları düşük görünse de satın alma gücü paritesine göre yüksek sıralarda yer alıyor. OECD’nin 2023 raporuna göre, Avrupa’da emekli maaşları yaşlı bireylerin gelirinin %70’inden fazlasını oluşturuyor, bazı ülkelerde bu oran %80’i aşıyor.
Ancak, özellikle Balkan ve Doğu Avrupa ülkelerinde emeklilerin yoksulluk riski artıyor, AB genelinde bu oran 2013’ten 2023’e %12’den %15,5’e yükseldi. Uzmanlar, emeklilik sistemlerinin sürdürülebilirliği için devlet emeklilik yaşını artırmayı, özel tasarrufları teşvik etmeyi ve cinsiyet eşitsizliklerini azaltacak politikalar geliştirmeyi öneriyor.
Avrupa’da En Yüksek Emekli Maaşı Hangi Ülkede?
İzlanda, yıllık 35 bin 959 euro ile Avrupa’da en yüksek emekli maaşına sahip ülke, ardından Lüksemburg 31 bin 385 euro ile geliyor. İskandinav ülkeleri Norveç ve Danimarka da 30 bin euroyu aşan maaşlarla listenin üst sıralarında yer alıyor.
Türkiye’de Emekli Maaşları Avrupa’ya Göre Nasıl?
Türkiye’de yıllık ortalama emekli maaşı 2 bin 942 euro ile Avrupa’nın alt sıralarında, Arnavutluk’un 1.648 euro üzerinde ancak AB ortalaması olan 16 bin 138 euronun oldukça gerisinde. Satın alma gücüne göre 8.128 PPS ile bazı AB ülkelerini geçse de nominal değerlerde düşük kalıyor.
