ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni gümrük vergileri politikası, haftanın ilk işlem gününde Asya piyasalarını vururken Tokyo’dan Şangay’a kadar borsalarda ciddi kayıplar görüldü. Trump, Air Force One’da gazetecilere yaptığı açıklamada tarifeleri “bir ilaç” olarak nitelendirip savundu ve Çin’i hedef alarak ticaret açığını çözme şartı koştu, bu sırada ekonomi yönetimi de politikayı desteklediğini yineledi.
ASYA PİYASALARINDAKİ SERT DÜŞÜŞE KÜRESEL TEPKİ
Haftaya olumsuz bir başlangıç yapan Asya piyasaları, Trump’ın ek gümrük vergilerinin etkisiyle büyük kayıplar yaşadı ve Tokyo Borsası’nda Nikkei 225 Endeksi yüzde 6,3 geriledi. Japonya Başbakanı Şigeru İshiba, yerel işletmelere fon sağlamak dahil tüm araçları kullanacaklarını belirtirken, Hong Kong ve Sydney gibi diğer Asya borsaları da açılışta keskin düşüşler gördü. Çin, yüzde 54’lük tarifelere misilleme olarak ABD mallarına yüzde 34 ek vergi getirirken, Vietnam ve Tayland gibi ülkeler de yüzde 46 ve yüzde 36’lık tarifelerden doğrudan etkilendi.
Avrupa borsaları da haftaya kayıplarla başladı ve FTSE 100 endeksi yüzde 6 düşerken, Almanya’nın Dax endeksi yüzde 7,6, Fransa’nın Cac 40 endeksi ise yüzde 7 geriledi. ABD’de S&P 500 endeksi Cuma günü yüzde 5’ten fazla değer kaybederek 2020’den bu yana en büyük düşüşünü yaşadı, bu durum pazartesi günü Asya’daki satış dalgasını tetikledi. BBC ekonomi muhabiri Mariko Oi, 20 yıllık kariyerinde Asya borsalarında bu kadar sürekli bir satış hareketi görmediğini aktarırken, yatırımcıların küresel resesyon korkusuyla hareket ettiğini belirtti. Trump’ın Wall Street’teki destekçilerinden Bill Ackman ise tarifelerin 90 gün askıya alınmasını önererek “ekonomik nükleer kış” uyarısında bulundu.
TRUMP’IN SAVUNMASI VE EKONOMİ YÖNETİMİNİN TUTUMU
Air Force One’da gazetecilere konuşan Trump, ek gümrük vergilerini savunarak Avrupa ve Asya ülkelerinin bir anlaşma için çabaladığını ve Çin’in büyük bir darbe aldığını iddia etti. Tüketicilerin vergilerden etkilendiği yönündeki soruya “aptalca” diyerek tepki gösteren Trump, ekonomiyi düzeltmek için bu adımların gerekli olduğunu ve piyasaların sonunda yükseleceğini savundu. Hazine Bakanı Scott Bessent, hisse senetlerindeki düşüşü “geçiş süreci” olarak nitelendirirken, Ticaret Bakanı Howard Lutnick tarifelerin uygulanacağını yineledi. Kevin Hassett ise 50’den fazla ülkenin Trump ile anlaşma için temas kurduğunu açıkladı.
Trump, seçim vaatlerinden biri olan gümrük vergilerini hayata geçirerek özellikle Çin’i hedef aldığını ve ticaret açığını çözmeden anlaşma yapmayacağını vurguladı. Ekonomi yönetiminin resesyon kaygılarını reddettiği bu süreçte, ABD’nin 50 eyaletinde hafta sonu 1200 farklı noktada tarifelere karşı protestolar düzenlendi.
Trump, “Piyasalara ne olacağını söyleyemem ama ekonomi çok daha güçlü” derken, Asya’daki düşüşlerin küresel tedarik zincirlerini etkileyebileceği endişesi piyasalarda hakim oldu.
Asya piyasaları neden düştü?
Asya piyasaları, Trump’ın Çin’e yüzde 54, Vietnam’a yüzde 46 gibi yüksek ek gümrük vergileri getirmesiyle sert bir düşüş yaşadı, bu durum küresel ticaret savaşı ve resesyon korkularını tetikledi. Tokyo’da Nikkei 225 yüzde 6,3 gerilerken, uzmanlar Asya’nın ihracat bağımlılığının bu kayıpları artırdığını belirtti.
Trump gümrük vergilerini neden savunuyor?
Trump, ek gümrük vergilerini “bir ilaç” olarak nitelendirerek ABD ekonomisini güçlendireceğini ve ticaret açıklarını kapatacağını savundu, özellikle Çin’i hedef aldı. Air Force One’da gazetecilere konuşan Trump, bu politikayla diğer ülkelerin anlaşma yapmaya zorlanacağını ve ekonominin uzun vadede “boom” yapacağını iddia etti.
Gümrük vergileri küresel ekonomiyi nasıl etkiler?
Trump’ın tarifeleri Asya ve Avrupa borsalarında sert düşüşlere yol açarken, uzmanlar küresel ekonomide durgunluk, tedarik zinciri aksamaları ve enflasyon artışı riski görüyor. Çin’in misilleme olarak ABD’ye yüzde 34 vergi getirmesi ve Bill Ackman’ın “ekonomik nükleer kış” uyarısı, bu etkinin ciddiyetini ortaya koydu.
