Avrupa Birliği (AB), Suriye’ye yönelik 2011’den bu yana uygulanan sektörel yaptırımların bir kısmını kaldırma yolunda önemli bir adım atmaya hazırlanıyor. Bir AB yetkilisinden edinilen bilgiye göre, 24 Şubat 2025’te Brüksel’de toplanacak dışişleri bakanları, iç savaş sırasında devreye alınan bankacılık, enerji ve ulaştırma sektörlerini kapsayan yaptırımların askıya alınması konusunda uzlaşacak.
YAPTIRIMLARIN ASKIYA ALINMASI PLANLANIYOR
AB dışişleri bakanlarının 24 Şubat’ta Brüksel’de yapacağı toplantı, Suriye’deki yeni dönemin ilk somut adımlarından biri olarak görülüyor. Bir AB yetkilisinin açıklamalarına göre, bankacılık, enerji ve ulaştırma sektörlerini hedef alan yaptırımların askıya alınması, Suriye’nin ekonomik toparlanmasına ve temel hizmetlerin yeniden tesisine destek olmayı amaçlıyor. Ancak bu kararın “askıya alma” niteliği taşıması, AB’nin temkinli bir yaklaşım sergilediğini gösteriyor; Şam yönetiminin insan hakları, demokratikleşme ve kapsayıcı yönetim gibi konularda atacağı adımlar yakından takip edilecek.
27 Ocak’taki toplantılarında bir “yol haritası” üzerinde anlaşan AB dışişleri bakanları, yaptırımların hafifletilmesinin Suriye ile ilişkileri normalleştirme sürecinin bir parçası olduğunu duyurmuştu. Kaja Kallas, “Hızlı hareket etmeyi hedefliyoruz, ancak yanlış adımlar atılırsa yaptırımları geri getirebiliriz” diyerek, kararın geri döndürülebilir olduğunu vurgulamıştı.
AB’nin bu hamlesi, Türkiye’nin Şam ile ticari ilişkileri geliştirmek için attığı adımlarla da paralel bir zamanlamaya denk gelerek, bölgedeki ekonomik hareketliliği artırma potansiyeli taşıyor.
AB’NİN SURİYE YAPTIRIMLARI VE TARİHSEL BAĞLAM
AB’nin Suriye’ye yönelik yaptırımları, iç savaşın başladığı Mayıs 2011’den itibaren Beşşar Esed rejimini hedef alarak uygulanmaya başlandı. İlk etapta rejimle bağlantılı kişilere seyahat yasakları ve mal varlıklarının dondurulması gibi bireysel yaptırımlar getirilirken, Esed’in yakın çevresi ve bakanlar bu listede yer aldı. Daha sonra sektörel yaptırımlar devreye girerek, rejimin finansal kaynaklarını kesmeyi amaçlayan ham petrol ithalatı, petrol ürünleri ihracatı ve bazı iletişim ekipmanlarının satışı yasaklandı.
Sektörel yaptırımlar, aynı zamanda altyapı projelerinin finansmanını da kısıtlayarak Suriye’nin savaş sonrası toparlanmasını zorlaştırdı. AB’nin 2011’den beri sürdürdüğü bu politikalar, Esed rejiminin devrilmesiyle yeni bir döneme girerken, yaptırımların askıya alınması kararı, Suriye’nin ekonomik istikrarına yönelik bir iyimserlik yaratıyor.
