AB 150 milyar euroluk savunma paketinde anlaştı

0

Avrupa Birliği (AB), savunma sektörünü güçlendirmek için 150 milyar euroluk Avrupa Güvenlik Eylemi (SAFE) kredisini içeren düzenlemede resmi anlaşmaya ulaştı. AB Konseyi Başkanı, bu adımı “daha güçlü bir Avrupa” için tarihi bir adım olarak nitelendirdi.

SAFE ANLAŞMASININ DETAYLARI

AB, 19 Mart 2025’te önerilen Beyaz Bülten’in bir parçası olarak SAFE düzenlemesini hayata geçirdi; 150 milyar euroluk kredi, sermaye piyasalarından sağlanarak üye devletlere ortak savunma projeleri için dağıtılacak. Fonların en az yüzde 65’i AB ülkeleri, Norveç, Lihtenştayn, İzlanda ve Ukrayna’dan tedarik edilen savunma ürünlerine harcanacak; kalan yüzde 35, dış ülkelerden sağlanabilecek.

Anlaşma, 27 Mayıs’ta AB ülkelerinin Avrupa işlerinden sorumlu bakanlarının toplantısında onaylanacak; büyükelçiler, 20 Mayıs’ta vardıkları uzlaşmada, dış ülkelerin yüzde 35’lik paya erişimini güvenlik ve savunma ortaklıklarıyla sınırladı.

TEDARİK KURALLARI VE DIŞ ÜLKELER

SAFE, savunma ürünlerinin yüzde 65’inin Avrupa merkezli olmasını şart koşuyor; bu, Fransa gibi “Avrupa’da al” yaklaşımını savunan ülkeler için bir zafer olarak görülüyor. Dış ülkeler, yüzde 35’lik pay için başvurabilir, ancak yüzde 65’lik kısma erişim için AB ile ikili güvenlik ve savunma anlaşmaları imzalamaları gerekiyor; Türkiye, aday ülke statüsüyle özel bir konuma sahip.

AB Komisyonu, mevcut tedarik zincirlerinin ani değişimini önlemek için esneklik sağladı; ancak, ABD, İngiltere ve Türkiye gibi ülkeler, anlaşma olmadan fonlardan tam yararlanamayacak.

REARM EUROPE VE STRATEJİK HEDEFLER

SAFE, AB’nin “ReArm Europe” planının bir parçası; plan, 2030’a kadar 800 milyar euroluk savunma harcamasını hedefliyor, bunun 650 milyarı üye devletlerin bütçe esnekliğinden gelecek. AB, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşının ve Trump’ın ABD askeri yardımını durdurmasının ardından stratejik özerkliğini güçlendirmeyi amaçlıyor. SAFE, ortak tedariki teşvik ederek maliyetleri düşürecek ve birlikte çalışabilirliği artıracak.

AB, Ukrayna’ya acil askeri destek sağlarken, uzun vadede kendi savunma kapasitesini geliştirmeyi planlıyor; 2025’te 2 milyon top mermisi üretimi hedefleniyor.