Temiz enerji dönüşümü, Türkiye’nin makroekonomik dengeleri ve enerji arz güvenliği için en kritik başlıklardan biri haline geldi. Enerjide dışa bağımlılığı azaltmak ve 2053 “Net Sıfır” hedefine ulaşmak isteyen Türkiye, son 20 yılda yenilenebilir enerjide büyük bir sıçrama gerçekleştirdi. 2005 yılında güneş enerjisi kurulu gücünün olmadığı, rüzgârın ise sadece 20 MW seviyesinde olduğu Türkiye’de, bugün tablo tamamen değişmiş durumda.
YERLİ KÖMÜR TARİHE KARIŞIYOR
Uluslararası enerji düşünce kuruluşu Ember’in verilerine göre; Türkiye’nin enerji karmasında rüzgâr ve güneşin payı yüzde 30,2 seviyesine ulaştı. 2024 yılı, enerji piyasaları açısından tarihi bir dönüm noktası oldu; rüzgâr ve güneş, ilk kez yerli kömürden daha fazla elektrik üretimi gerçekleştirerek kömürü kalıcı şekilde geride bıraktı. Benzer bir eğilim küresel piyasalarda da gözlemleniyor; yılın ilk üç çeyreğinde küresel elektrik talebindeki artışın tamamı güneş ve rüzgârdan karşılanırken, fosil yakıtlı üretimde artış yaşanmadı.
YATIRIMLARDA GÜÇLÜ TOPARLANMA: 14 BİN MW SINIRI AŞILIYOR
Türkiye Rüzgâr Enerjisi Birliği (TÜREB) verilerine göre, 2024 yıl sonu itibarıyla rüzgâr enerjisinde net kurulu güç 13 bin 792 MW’a ulaştı. Elektrik üretiminin yüzde 11,34’ünü rüzgârdan sağlayan Türkiye, 2022 ve 2023 yıllarındaki durgunluğun ardından 2024’te sisteme eklenen 1.310 MW yeni kapasite ile yatırımlarda yeniden gaza bastı. 2025 yılı sonunda toplam kapasitenin 14 bin MW eşiğini aşması ve büyümenin istikrarlı şekilde sürmesi bekleniyor.
2035 VİZYONU 48 GW KAPASİTE HEDEFİ
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın Ulusal Enerji Planı, sektörde büyük bir yatırım dalgasının habercisi. 2035 yılına kadar elektrik tüketiminin 510,5 TWh’e ulaşması beklenirken, yenilenebilir enerji kapasite hedefi 120 GW olarak belirlendi. Bu hedefin aslan paylarından biri rüzgâra ayrıldı. Plan kapsamında 2035’e kadar toplam 48 GW rüzgâr kurulu gücüne ulaşılması hedefleniyor. Bunun 43 GW’ının karasal, 5 GW’ının ise deniz üstü (offshore) santrallerden sağlanması planlanıyor.
DENİZ ÜSTÜNDE 16 MİLYAR DOLARLIK POTANSİYEL
Türkiye’nin enerji geleceğindeki en stratejik hamlelerden biri ise deniz üstü rüzgâr enerjisi (DRES) olacak. Bakanlık ve Dünya Bankası iş birliğiyle hazırlanan yol haritasına göre, Türkiye’nin sularında 75 GW’lık devasa bir teknik potansiyel yatıyor.
Rapor, yatırımcılar için iki farklı senaryo ortaya koyuyor:
-
Düşük Büyüme Senaryosu: 2040’a kadar 3,5 GW kurulum ve ekonomiye 4 milyar dolar katkı.
-
Yüksek Büyüme Senaryosu: 2040’a kadar 7 GW kurulum ve 16 milyar dolar brüt katma değer.
Türkiye’nin rüzgâr enerjisi serüveni, 1984’te Çeşme’de bir otelin bahçesindeki küçük türbinden, bugün milyar dolarlık endüstriyel bir güce dönüştü. Önümüzdeki 10 yıl, hem karasal hem de deniz üstü yatırımlarla Türk iş dünyası için yeni fırsat pencereleri aralamaya aday görünüyor.
