Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Enerji Verimliliği ve Kapsayıcı Dönüşümler Ofisi Başkanı Brian Motherway, küresel elektrik talebindeki artışa dikkat çekerek, enerji verimliliğini “ilk yakıt” olarak tanımladı. Motherway’e göre, bu yaklaşım emisyonları azaltmanın, enerji ithalatını düşürmenin ve maliyetleri düşürmenin en etkili yolu. Türkiye, iklim hedeflerine güçlü bağlılığının yanı sıra enerji güvenliği ve ekonomik refah için verimliliğin sunduğu büyük fırsatların farkında.
KÜRESEL ORTALAMDAN DAHA HIZLI İLERLEME
Motherway, Türkiye’nin son yıllarda enerji verimliliğini küresel ortalamadan çok daha hızlı artırdığını vurguladı. 2030 hedeflerinin iddialı olmasının memnuniyet verici olduğunu dile getiren Motherway, verimlilik çalışmalarının politika geliştirmekle bitmediğini, sahada uygulama, denetim ve özel sektörle etkileşim gerektirdiğini belirtti. Ayrıca, Türkiye’nin enerji yoğunluğunu en hızlı iyileştiren ülkelerden biri olduğuna da dikkat çekildi. Türkiye’nin enerji yoğunluğu, 2022’de küresel ortalama olan yüzde 2’ye karşılık yüzde 6,2 oranında rekor bir düşüş gösterdi.
YATIRIMLAR VE FİNANSMAN STRATEJİSİ
Verimlilik yatırımlarının kısa sürede geri döndüğünü belirten IEA yetkilisi, başlangıçtaki yüksek maliyetlerin herkes için karşılanabilir olmadığını kabul etti. Bu noktada hükümetlerin finansman, hibe ve vergi teşvikleriyle devreye girmesi gerekiyor. Türkiye’nin yeni stratejisi ve eylem planı, kamu harcamalarını özel sektör yatırımlarını teşvik edecek şekilde kullanmaya odaklanıyor. Motherway bu yaklaşımı “akıllıca” olarak değerlendirdi.
BİNALARDA VERİMLİLİK FIRSATI
Motherway, Türkiye’deki yoğun inşaat ve yenileme faaliyetlerinin, bina enerji verimliliği standartlarını yükseltmek için büyük bir fırsat sunduğuna vurgu yaptı. Türkiye’nin bu sektöre odaklanmasını takdire şayan bulduğunu ifade eden yetkili, politikaların hem kamu hem de özel sektör yatırımlarını kabul etmesinin önemini belirtti.
TÜRKİYE’NİN BAŞARILARI VE YENİ HEDEFLERİ
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre Türkiye, ilk Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı (2017-2023) kapsamında yaklaşık $8,5 milyar yatırım yaparak 24,6 milyon ton eşdeğer petrol enerji tasarrufu sağladı ve bu sayede 70 milyon ton emisyon azaltımı gerçekleştirdi.
Belirlenen 2011’e göre yüzde 20 enerji yoğunluğu azaltımı hedefi, 2022’de yüzde 20,4 düşüşle planlanandan önce yakalandı.
Yeni dönem hedefleri ise oldukça iddialı:
- 2024-2030 Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı ile $20,2 milyar yatırım yapılması.
- 37,1 milyon ton eşdeğer petrol birincil enerji tasarrufu sağlanması.
- Birincil enerji tüketiminin yüzde 16 azaltılması.
- 100 milyon ton emisyon azaltımı hedefleniyor.
