Yapay zeka ile doktor denetimi: 2,1 milyar liralık matrah artışı sağlandı

0

Hazine ve Maliye Bakanlığı, özel muayenehanesi bulunan 28 bin 931 doktoru yapay zeka destekli analizle taradı ve vergi uyumu düşük 3 bin 663 doktoru tespit etti. Gönüllü uyum çağrısına yanıt veren doktorlar, 2025’te 2,1 milyar TL’lik matrah artışı beyan ederek cezai işlemlerden kurtuldu.

YAPAY ZEKA DESTEKLİ DENETİM SÜRECİ

Gelir İdaresi Başkanlığı, “Doktorluk Faaliyetinde Bulunan Serbest Meslek Erbaplarına İlişkin Analiz Çalışması” kapsamında 28 bin 931 doktorun mali verilerini inceledi. Yapay zeka ve makine öğrenmesi algoritmaları kullanılarak oluşturulan risk senaryoları, mükelleflerin vergi uyum düzeylerini değerlendirdi. Analizler, 3 bin 663 doktorun yüksek riskli olduğunu ortaya koydu, ancak bu gruba doğrudan ceza uygulanmadı. Bunun yerine, bilgilendirme ve yönlendirmelerle gönüllü uyum teşvik edildi.

Riskli doktorlara vergi mevzuatı hakkında rehberlik sağlandı ve pişmanlık hükümlerinden yararlanarak beyanlarını düzeltmeleri istendi. Sağlık Bakanlığı’ndan muayene ve ameliyat bilgileri talep edilerek denetimlerin kapsamı genişletiliyor. Bakanlık, bu modelin diğer sektörlere de uygulanacağını duyurdu.

GÖNÜLLÜ UYUM VE MATRAH ARTIŞI

Yüksek riskli 3 bin 663 doktordan 1701’i, pişmanlık hükümlerinden yararlanarak gelir vergisi beyannamesi verdi ve 1,7 milyar TL matrah bildirdi. Ayrıca, riskli gruba dahil olmayan 158 doktor, 76 milyon TL’lik ek matrah beyan etti, toplamda 2,1 milyar TL’lik matrah artışı sağlandı. Mükellef başına ortalama matrah, uyum öncesi döneme göre 5 kat arttı. Aralık 2023 KDV beyannamelerinde 9 milyon TL olan teslim ve hizmet tutarı, 2025 düzeltme beyannameleriyle 358 milyon TL’ye ulaştı.

Gönüllü uyuma katılan doktorlar vergi incelemesinden muaf tutuldu. Uyum sağlamayan veya açıklamaları yetersiz bulunan doktorlar için takdire sevk ve vergi incelemesi süreçleri başlatılacak.